به گزارش خبرگزاری اهل بیت(ع) ـ ابنا ـ سخنگوی طالبان مدعی شد که «با احتساب مناطق تحت کنترل باید گفت که بیش از ۸۰ درصد سرزمین افغانستان در اختیار نیروهای ماست». البته برخی این آمار را بزرگنمایی از سوی طالبان می‌دانند.
اما با پیشروی طالبان، برخی از تحلیل‌گران پیش‌بینی می‌کنند که این مسئله منجر به حضور هرچه بیشتر مهاجران افغانستانی به کشورهای همسایه‌شان - خصوصاً ایران - می‌شود؛ اما با توجه به شرایط اقتصادی و تحریم‌ها، آیا ایران توان و ظرفیت میزبانی از آنها را دارد؟ چون پیش از این بسیاری از فعالین مدنی نسبت به ضایع شدن حقوق انسانی این مهاجران هشدار داده بودند.
هم اکنون آمار غیررسمی حکایت از حضور حدود دو میلیون مهاجر افغان غیرقانونی و شناسایی نشده در ایران دارد. «فاطمه اشرفی» - مدیر انجمن حامی - پیش‌بینی می‌کند که نزدیک به دو-سه میلیون مهاجر افغانی دیگر نیز با قدرت گرفتن طالبان به ایران بیایند.
از سوی دیگر «ابوالفضل ظهر‌ه‌وند» سفیر پیشین ایران در افغانستان می‌گوید آمریکا بهم‌ریختگی در منطقه را می‌خواهد تا کشورها به سمت تجزیه بروند. چون آمریکا بحران‌زیست است.
* اشرفی: اوضاع در افغانستان بشدت نگران کننده است
فاطمه اشرفی -مدیر انجمن حامی- درباره‌ی افزایش مهاجران افغان پس از تصرف بخش عمده‌ای از خاک افغانستان توسط طالبان گفت: براساس اطلاعاتی که بنده از داخل افغانستان دارم، به نظر می‌آید اوضاع در افغانستان به شدت امنیتی و نگران کننده است.
او افزود: افراد زیادی در سطوح مختلف اجتماعی و اقتصادی از افغانستان خارج شده‌اند؛ یا قصد خروج دارند یا اینکه تلاش می‌کنند حداقل خانواده‌‌ی خود را از افغانستان خارج کنند. با توجه به اینکه مرزهای گسترده‌ای با افغانستان داریم و در چهل سال اخیر بزرگترین میزبان آنها بودیم، به طور طبیعی انتظار می‌رود با سیل عظیم دو سه میلیون نفری از مهاجرت آنها به ایران مواجه شویم. هرچند این مهاجرت‌ها از مدت‌ها پیش شروع شده است. در حقیقت در اواسط این موج جمعیتی هستیم.
با بحرانی شدن وضعیت و بالارفتن احتمال فروپاشی مراکز شهرهای بزرگ مثل کابل، هرات، قندهار و مزار شریف باید منتظر جمعیت زیادی باشیم که به سمت مرزهای ما حرکت می‌کنند. البته این مهاجران به سمت تاجیکستان، پاکستان، ترکیه و کشورهای حاشیه خلیج فارس هم می‌روند. همین الان نزدیک به سه میلیون مهاجر افغان در ایران داریم، همین می‌تواند پایگاهی برای آنها باشد که ترغیب شوند و به ایران بیایند.
این فعال اجتماعی درباه‌ی اینکه با توجه به شرایط اقتصادی فعلی ایران آیا ظرفیت پذیرش مهاجر به ایران وجود دارد، اضافه کرد: تسهیلات بیشتری در ایران برای مهاجران نسبت به کشورهای دیگر وجود دارد. فرزندان آنها در ایران به راحتی می‌توانند به مدرسه بروند، این مسائل بر افزایش مهاجرپذیری تاثیر دارد. موضوع تفاوت نرخ ارز هم زمینه‌ای است که مهاجران بیشتری را به ایران می‌کشاند. فشار اقتصادی، تحریم، کرونا و بیکاری‌های گسترده و محدودیت‌هایی که برای مردم به‌ویژه قشرهای پایین‌تر در ایران وجود دارد. کنترل این جمعیت از دست خارج شود و نسبت‌های تعادلی را از بین ببرد و می‌تواند در روابط اجتماعی جامعه میزبان و مهاجر تاثیر بگذارد.
اشرفی تاکید کرد: ایران با وجود حجم بالای مهاجری که دارد، اما از آنها از نظر مالی پشتیبانی زیادی می‌کند و از اعتبارات داخلی در این راستا استفاده می‌کند و کمترین حمایت بین‌المللی از او می‌شود. به طور طبیعی افزایش عددی این جمعیت می‌تواند بر روی کیفیت خدمات و حمایت‌ها به صورت فردی و جمعی تاثیر بگذارد. چون بیشترین اسکان مهاجرین در نقاط آسیب پذیر است، مثل حاشیه‌ی شهرهای بزرگ و روستایی است که از نظر خدماتی دچار ضعف هستند.
* ظهر‌ه‌وند: دولت افغانستان دلیل سقوط شهرستان‌های آن است
اما «ابوالفضل ظهر‌ه‌وند» سفیر اسبق ایران در افغانستان مسئله‌ی مهاجرت افغانستانی‌ها را مشکلی فرعی می داند و مسئله‌ی اصلی را طالبان و آمریکا تلقی می‌کند.
وی گفت: بیش از ۱۲۰ شهرستان را طالبان توانست بدون مقاومت و درگیری تصرف کند، البته این به معنی راضی بودن اهالی آنجا نیست. ببینید! امنیت اهالی را باید دولت تامین می‌کرد، خروج غیر مسئولانه‌ی آمریکا از افغانستان زمینه را فراهم کرد تا دولت دیگر ظرفیت نداشته باشد تا از نیروهای خودش در شهرستان‌ها پشتیبانی کند.
سفیر اسبق ایران در افغانستان افزود: بخشی از مقامات دولت افغاسنتان هم با آمریکا هماهنگ شده است برای اینکه مقامات نظامی شهرستان‌ها را رها کنند و خارج شوند. بنابراین وقتی جایی خالی از مقاومت و نیروی نظامی است، طبیعتاً طالبان به آن وارد می‌شود. دولت افغانستان و شخص آقای اشرف غنی که برای آمریکا بازی می‌کند، بزرگترین عامل برای سقوط شهرستان‌ها است. مردمی که می‌توانند به راحتی در مقابل طالبان بجنگند، الان در سردرگمی به سر می‌برند. نیروهای جهادی هم فعلا نتوانستند کاری کنند. چون دولت به آنها اجازه نداده است. اما یک سری از افراد تحت عنوان جنبش مردمی که هویت مشخصی هم ندارند را مسلح می‌کنند. این وضعیت بهم ریخته می‌تواند عاملی برای متواری شدن مردم به سمت مرزها باشد.
او اضافه کرد: این بهم‌ریختگی همان چیزی است که آمریکا می‌خواهد. در حالیکه مردم باید مقاومت کنند، راه حل نجات فرار نیست. بلکه باید رهبران جهادی بیرون از اراده‌ی دولت جریان مقاومت را شکل دهند، باید آمریکا را اخراج کنند نه اینکه خودشان را اخراج کنند. بهم ریختگی داخل افغانستان منجر می‌شود که در داخل آن ناامنی و جنگ‌های داخلی کور اتفاق بیافتد و طالبان هم شروع به پاکسازی قومی کند، این بهم‌ریختگی و جنگ داخلی است که ژئوپولتیک منطقه را بر هم می‌زند، در واقع می‌تواند باعث تجزیه افغانستان شود.
ظهر‌ه‌وند با اشاره به اینکه "سوری‌سازی افغانستان" هم در حال کلید خوردن است، افزود: در واقع می‌خواهند سوری‌سازی در افغانستان شکل بگیرد و فشار آن به کشورهایی مثل چین، ایران و روسیه بیاید. یعنی یک کانون بحران پایدار در منطقه ایجاد شود که حتی می‌تواند پاکستان را یا آسیانه میانه را هم تجزیه کند. آمریکا بحران زیست است، می‌خواهد به رهبری جهانی خودش برگردد. بهم ریختگی روسیه، چین و ایران را به عنوان دولت نوظهور دنبال می‌کند. طالبان یک متغیر وابسته است و اصلا هویتی ندارد. چه کسی می‌داند ساختار آنها چگونه است و اصلاً کیستند؟ کسی از این گروه خبر ندارد.
این سفیر سابق درباره‌ی روانه شدن هرچه بیشتر مهاجران افغان به ایران گفت: اینکه تعدادی مهاجر از افغانستان به ایران می‌آیند مسئله نیست. اینها یک گوشه در مرز می‌نشینند و از سازمان ملل کمک می‌خواهند؛ اصل موضوع جنگ، تجزیه، کشته شدن انسان‌ها، پاکسازی قومی، قاچاق مواد مخدر و تبدیل شدن افغانستان به یک "سیاه چاله امنیتی" است.
او در پاسخ به اعتراض فعالین اجتماعی نسبت به ضایع شدن حقوق انسانی آنها تاکید کرد:مسئله مهم‌تر از این حرف‌هاست؛ من می‌گویم دارد سیل می‌آید، آنها می‌گویند اگر سیل آمد، رسوبش فلان چشمه را می‌گیرد. سیل مهم است که باعث ویرانی می‌شود، اما مهاجر ویرانی نیست. ویرانی که بر سر مردم افغانستان و منطقه می‌آید، اهمیت دارد.
* مهاجران افغانستانی برادران و خواهران ما هستند
ظهر‌ه‌وند تصریح کرد: دو میلیون مهاجر افغانستانی که در ایران هستند، برای ما کار می‌کنند؛ زحمت می‌کشند؛ آسیبی هم نمی‌رساندند. در حالی که دو میلیون مهاجر اصلاً برای اروپا قابل تصور نیست. یک کشوری مثل ما که تحریم بوده اما مردمش در آرامش زندگی می‌کنند.
وی با ویکرد مثبت نسبت به مهاجرت مردم افغانستان به ایران گفت: مهاجران افغانستانی برادران و خواهران ما هستند. آنها هویت ایرانی دارند و فارس هستند. ما خودمان بدبختی بزرگی نداریم، یک سری مشکلات داریم که حل خواهند شد. باید به بدبختی مردم افغانستان فکر کنیم. افغانستانی‌ها آدم‌های با وجدان و با شرفی هستند. اینها اگر اسلحه در دست بگیرند، دودمان آمریکا را در منطقه به باد می‌دهند. در حقیقت آمریکا و طالبان و تروریسم تهدید ما هستند. ما و مردم افغانستان تهدید مشترک شدیم و آسیب می‌بینیم.
..........................
پایان پیام/ 101