به گزارش خبرگزاری اهل‌بیت(ع) ـ ابنا ـ همزمان با خروج نیروهای امریکایی و ناتو از افغانستان و به مناسبت سومین سالگرد شهادت دکتر سید محمد علی شاه موسوی گردیزی، زندانی بی‌گناه شماره 1154 گوانتانامو، وبینار بررسی 20 سال حقوق بشر و دموکراسی امریکایی در افغانستان روز دوشنبه 11 مرداد 1400 با حضور اعضای خانواده، هم‌سنگران و دوستان شهید موسوی گردیزی و همچنین رهبران سیاسی و احزاب، نمایندگان مجلس و همچنین استادان دانشگاه از سوی خبرگزاری صدای افغان (آوا) و بنیاد شهید دکتر موسوی گردیزی برگزار گردید.
دکتر اکرم عارفی؛ استاد دانشگاه و تحلیلگر مسائل سیاسی طی صحبت‌های خود در این وبینار اظهار داشت که امریکا در شرایطی به افغانستان آمد که دو چهره متفاوت را در پیش گرفته بود، یکی جنگی و نظامی‌گری و دیگر جامعه‌سازی، دولت‌سازی، امنیت و بهبود شرایط عمومی در کشور.
از دید عارفی؛ حضور 20 ساله امریکا از هر دو زاویه جنگی و فعالیت‌های ملکی قابل بررسی است.
به گفته وی؛ اگر حضور خارجی‌ها از نگاه نظامی بررسی شود، امریکا 20 سال در افغانستان در جنگ بود و طی این مدت مواردی وجود داشته که مرتکب تخلف شده‌اند؛ مانند نقض حقوق بشر و جنایت جنگی به‌ویژه در حملات هوایی و یا مواردی که گزارش شده است، نیروهای امریکایی و یا افراد همسو که تحت پرچم این کشور فعالیت می‌کردند، در بخش‌های زمینی نیز مرتکب بعضی خطاها، اشتباهات و جنایات شده‌اند که قابل انکار نیست.
او تأکید کرد که معمولاً در میدان‌های جنگ با تمام دقت‌هایی که صورت می‌گیرد، باز هم چنین اشتباهاتی پیش می‌آید؛ به‌ویژه در حملات هوایی که زمانی گزارش‌های زیاد وجود داشت که مردم ملکی مورد هدف هوایی قرار گرفته‌اند. از این جهت فعالیت‌های امریکا به لحاظ جنگی می‌تواند در گروپ جنایات جنگی محسوب شود.
عارفی تصریح کرد؛ چهره غیرجنگی امریکا توسعه و صلح بود که با آن شعار برخواستند تا دولت و ملت افغانستان را بسازند و یک جامعه درگیر جنگ را مدنی بسازند، البته کارهای را در این زمینه انجام دادند، اما هیچ‌کدام از فعالیت‌ها، اهداف و پروژه‌هایی که امریکا در نظر گرفته بود، نهادینه نشد.
به گفته او؛ امریکا نسبت به اهداف خود در افغانستان ناکام ماند؛ تا جایی که بعداً جو بایدن؛ رئیس‌جمهور این کشور اعلام کرد که درصدد ملت‌سازی در افغانستان نیست و یا اینکه این کشور فعلاً آماده ملت شدن نیست. اینها نشان می‌دهد که پروسه مدنی‌سازی و ملت‌سازی در افغانستان به موفقیت نرسید، هرچند که به صورت نسبی کارهایی صورت گرفت، زیرا پیش از آن افغانستان یک جامعه کاملاً فرو رفته در جنگ و خشونت و تمام زیربنا‌ها نیز ویران بود.
به عقیده این استاد دانشگاه؛ طی 20 سال حضور امریکا، جامعه افغانستان نسبتاً از حالت ستیزه‌جویانه قومی و خشونت به سوی مدنی شدن حرکت کرد اما به هدف نهایی خود نرسید؛ زیرا این امر زمانی بیشتری می‌خواهد تا یک جامعه جنگ‌زده به سوی وضعیت صلح‌آمیز حرکت کند و فرهنگ خشن به فرهنگ ملایم و منعطف تبدیل شود.
عارفی؛ تأکید کرد: آن‌گونه که مردم افغانستان انتظار داشتند تا ارزش‌های حقوق بشری نهادینه شود، همدیگرپذیری به صورت عمیق در لایه‌ها و دسته‌جات مختلف گسترش پیدا کند، احترام به همدیگر و قانون‌پذیری مورد توجه قرار گیرد و فساد در کشور کاهش پیدا کند، متاسفانه این امورات در کشور رخ نداد.
به گفته او؛ مردم افغانستان در سایه حضور 20 ساله امریکا در کشور از نگاه عمیق شدن اصلاحات و دگرگونی‌ها خیلی دستاورد خاصی نداشتند و آنچه که رخ داد، در یک لایه بسیار سطحی اتفاق افتاد؛ از این جهت ارزش‌های حقوق بشری و مسأله همدیگرپذیری امروز بسیار متزلزل است.
به باور این تحلیل‌گرمسائل سیاسی؛ مشکل دیگر این است که با خارج شدن نیروهای نظامی امریکا و ناتو و کاهش کمک‌های بین‌المللی، افغانستان مجدداً به سوی خشونت‌ها کشانده شد و جنگ‌های داخلی افزایش پیدا کرد؛ این خلأها می‌تواند ارزش‌های فرهنگی و مدنی را نیز تضعیف کند.
شهید دکتر موسوی گردیزی در 12 مرداد سال 1397 در یک حمله انتحاری گروه داعش به همراه بیش از 30 نمازگزار دیگر در شهر "گردیز"، مرکز ولایت "پکتیا" به شهادت رسید. شهیدگردیزی در 22 مرداد 1382 در یک حمله شبانه نیروهای امریکایی به شکل وحشیانه‌ای به اسارت گرفته شد و 40 ماه در بند این نیروها به خصوص در زندان گوانتانامو بود.
از سوی دیگر، امریکا در حالی در حال ترک افغانستان است که در 20 سال گذشته، با بهانه دموکراسی وحقوق بشر، جنایات بی‌شماری را در حوزه‌ها و عرصه‌های مختلف فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و نظامی در افغانستان مرتکب شده که نیاز است مورد واکاوی و بررسی قرار بگیرد و جنایات جنگی آن از طریق مراجع بین‌المللی، به خصوص دادگاه بین‌المللی جرایم جنگی در لاهه پی‌گیری شود. این وبینار تلاشی برای آغاز مطالبه‌گری از امریکا در قبال جنایاتی فجیعی است که در افغانستان مرتکب شده و ادامه دارد.
...........................
پایان پیام/ 268