به گزارش خبرگزاری اهل‌بیت(ع) ـ ابنا ـ حجت الاسلام والمسلمین رسول جعفریان در مراسم افتتاح ساختمان جدید کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام در شهر مقدس قم بیان داشت: قدیمی ترین کتابخانه ها، مدرسه فیضیه، مسجد اعظم و کتابخانه مرحوم آیت الله مرعشی نجفی هستند که البته از بهترین ها می باشند.
او گفت: کتابخانه تاریخ اسلام بالغ بر ۲۲۵ هزار جلد کتاب دارد که برخی کتاب ها فهرست نشده است و روی وبسایت ما حدود ۵۵ هزار جلد کتاب در دسترس است.
کتابخانه شرط گسترش تحقیق و پژوهش است
مدیر کتابخانه تاریخ اسلام تصریح کرد: بعد از ۲۶ سال، نزدیک به ۶۵۰ هزار جلد کتاب در کتابخانه های تحت اشراف دفتر حضرت آیت الله العظمی سیستانی داریم که مجموعه نسبتا کاملی در رشته های مختلف است و امیدواریم در آینده نزدیک، کتابخانه اصلی ساخته شود.
او با بیان اینکه کتابخانه شرط گسترش تحقیق و پژوهش است، گفت: متاسفانه کلیپ هایی منتشر می شود که عمده از روی جهالت و بی سوادی و عدم تحقیق است.
جعفریان، گسترش تتبع کتابخانه ای را بسیار مهم دانست و بیان داشت: صدسال تا دویست سال زمان نیاز است تا تتبع کتابخانه ای در ذهن طلبه ما بنشیند و به این فکر نباشد که با خواندن یک تا دو کتاب می توانند یک برنامه تلویزیونی را اجرا کنند.
کتاب ها را نباید در کتابخانه حبس کرد
در ادامه حجت الاسلام والمسلمین حسن طارمی، معاون علمی دانشنامه جهان اسلام و بنیاد دایرة المعارف اسلامی طی سخنانی عنوان کرد: کتابخانه آیت الله مرعشی به صورت رسمی ۱۱ شهریورماه ۱۳۵۳ افتتاح شد. ما در آن زمان طلبه بودیم. سال ۱۳۵۵ به همراه یکی از دوستان که به قم آمده بودند به این کتابخانه رفتیم و نسخه های خطی موجود در آن را دیدیم.
او با اشاره به کتاب های اهدایی به کتابخانه ها از جمله کتابخانه بزرگ آیت الله مرعشی گفت: کتاب ها را نباید در کتابخانه حبس کرد بلکه می بایست آن را در دسترس علاقمندان قرار داد.
رئیس بنیاد دایرة المعارف اسلامی بر غنی کردن کتابخانه از کتاب های با موضوعات مختلف و امانی دادن کتاب ها تاکید کرد و گفت: امیدوارم همگی بتوانیم از این خوان گسترده استفاده کنیم.
استاد واعظی: فرهنگ پژوهش در حوزه های علمیه اتقان لازم را ندارد
حجت الاسلام والمسلمین احمد واعظی در مراسم افتتاح ساختمان جدید کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام در شهر مقدس قم بیان کرد: شرایط فکری، اجتماعی و فرهنگی جوامع در دنیای معاصر به شدت در حال تحول است و اگر حوزه های علمیه همگام با این تحولات سریع، خود را به روز نکنند، قطعا تاثیرگذاری مورد انتظار را در زمینه بسط ایمان و تقوا و تحکیم فرهنگ و معارف اسلامی نخواهند توانست که ایفا کنند.
او بیان کرد: این جهات نوآورانه و خلاقانه یک قاعده واحد ندارد چون کارویژه های روحانیت و حوزه های علمیه یک قاعده واحدی ندارد بلکه فضاهای مختلف اموزشی، پژوهشی و تعاملات بین المللی و جهات علمی خارج از مرزهای کشور را دارد که هرکدام باید خود را بروز کنند.
رئیس دفتر تبلیغات اسلامی ادامه داد: فراهم کردن زیرساخت های موردنیاز و تحولات سخت افزارانه یک ضلع گسترش پژوهش و خارج کردن آن از انزواست که تاسیس کتابخانه های تخصصی و در اختیار قراردادن منابع معتبر و کمیاب برای اهل تحقیق از جمله آنهاست.
او ادامه داد: اتفاقات جدیدی که در حوزه های علمیه افتاده است، تبدیل تراث عظیم علمی به نسخه های دیجیتال و قابل بارگزاری در سایتهاست که به سهولت در دسترس اهل تحقیق قرار گرفته است.
واعظی، ارتقاء فرهنگ پژوهش را مورد توجه قرار داد و افزود: فرهنگ پژوهش در حوزه های علمیه اتقان لازم را ندارد و این بخاطر تصورات غلط از پژوهش است. ما به اسم پژوهش شاهد سطحی نگری در تالیف هستیم. بسیاری از تالیفات امروزه چه در محیط های دانشگاهی و چه محیط های حوزوی، درواقع تجمیع محتوای چند کتاب است و بالواقع پژوهش نیست.
او ادامه داد: مشکل دیگری که در زمینه پژوهش با آن مواجه هستیم، اغراق در داشته های خودمان است. به عنوان مثال، در زمینه پژوهش فلسفی، برخی تصور می کنند اگر حکمت صدرایی را کامل بخوانند می توانند به همه شبهات و سوالات پاسخ دهند درحالیکه اینگونه نیست و الان دامنه دانش بسیار گسترده شده است و اگر کسی مسلط به حوزه های فلسفی نباشد، نمی تواند آنگونه که باید و شاید، پژوهش واقعی خود را انجام دهد.
رئیس دفتر تبلیغات اسلامی گفت: باید فرهنگ پژوهش در نسل جدید طلاب و حوزویان باید اشراب شود و شوق به آموختن و حرکت در مرزهای دانش لازم است.
او اتخاذ راهبردهای موثر و نوین را برای حوزه های علمیه لازم دانست و افزود: اگر محققی در گذشته تحقیق می کرد و آن را مکتوب می کرد، امر پژوهش به اتمام رسیده بود اما الان نیازمند راهبرد تکمیل چرخه پژوهش هستیم.
واعظی، مسئله یابی، تحقیق جامع، نشر، توزیع و به کارگرفتن نتایج در عرصه عمل مراحل چرخه پژوهش عنوان کرد و گفت: در حوزه های علمیه بر روی مسائل فقهی و حقوقی بیشتر کار می شود اما چقدر خروجی از آنها برای حل مشکلات جامعه گرفته می شود؟ چرخه پژوهش وقتی تکمیل می شود که از خروجی های کاربردی و راهبردی در آن مسائل که ضرورت است، استفاده شود.
او تفسیر موسع از مسئله نشر را نیاز راهبردی عرصه پژوهش عنوان و ابراز کرد: برخی تصور می کنند اگر چیزی قاب مکتوب به خود گرفت، تمام شد و نشر پیدا کرد درحالیکه نشر به معنای هرگونه بازنمایی پژوهش است که قابلیت یادگیری دارد.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی تاکید کرد: با توجه به ذائقه های مختلف افراد باید به مساله نشر بیندیشیم و پژوهش ها و محصولات خود را در قالب های مختلف مکتوب، صوتی، نرم افزاری و…. تولید کنیم و نشر دهیم.
فقدان تحقیقات تاریخی خلا بزرگ حوزه هاست
حجت الاسلام والمسلمین محمدعلی مهدوی راد مدیر کتابخانه تخصصی علوم قرآنی و کتابخانه ادبیات هم در سخنانی بیان داشت: اگر بنا باشد عالمان که تجسم عینی حوزه های علمیه هستند، مرزدار باشند باید همان ویژگی های یک سنگربان را داشته باشند.
او به ویژگی های سنگربان اشاره کرد و گفت: نخستین ویژگی سنگربان این است که حوزه حفاظت خود را بشناسد، دوم اینکه ابزار و امکانات در اختیار و نحوه استفاده از آنها را به درستی بشناسد.
مدیر کتابخانه تخصصی علوم قرآنی ادامه داد: اگر بنا باشد، حوزه مرزبان باشد، باید کتاب، تحقیق و پژوهش و نیز مسیرهای پژوهش دیگران را هم بشناسد. این خودباوری راه یک آفت بسیار وحشتناکی است که کم و بیش دچار آن هستیم.
او با بیان اینکه اسلام دین علم و دانش است، گفت: کتاب آسمانی قرآن با «اقرا» آغاز می شود که در ادبیات اصلی عربی به معنای خواندن همراه فهم و تفسیر و درک است.
مهدوی راد با بیان اینکه مرزبانی چنین دینی بسیار سخت است، بیان داشت: ما می شنویم بالغ بر ۲۵۰ هزار نسخه تاریخی جمع آوری شده است اما نمی دانیم با چه زحمتی جمع آوری شده است.
او تاریخ را دارای اهمیت فوق العاده ای دانست و گفت: بزرگترین خلا ما فقدان تحقیقات تاریخی است.
...........
سرویس خبرنگاران/ بین الملل/ مهدی جهانتاب
………………….
پایان پیام/ ۲۱۸