در مقاله اين پژوهشکده آمده است: تعبير غيبت کبري از اصطلاحات متأخران است که به ويژه از قرن يازدهم به بعد رواج بسيار يافته است. در روايتي که از امام عصر نقل شده از آن با عنوان «الغيبه الثانيه» ياد مي‌شود.
و در حديثي ديگر با عبارت «غيبه طويله» و يا از آن به «الغيبه الطولي» اشاره مي‌شود. در هر حال، بين دانشمندان شيعي مورد اتفاق است که فرزند امام حسن عسکري ـ عليه السلام ـ امام دوازدهم و مهدي موعود است و در دو دوره کوتاه و بلند از چشم اغيار پنهان مي‌زيد. آغاز غيبت صغري و آغاز امامت حضرت را برخي از بدو تولد ايشان به سال 256 و اغلب پس از وفات امام حسن عسکري ـ عليه السلام ـ به سال 260 هجري دانسته‌اند. امام در دوران غيبت صغري از طريق چهار نايب خاص با مردم در ارتباط بودند که به ترتيب زماني عبارتند از: عثمان بن سعيد، ابوجعفر محمد بن عثمان، ابوالقاسم حسين بن روح و ابوالحسن علي بن محمد سمري.
نايب چهارم پس از حسين بن روح 326 هجري، سه سال عهده‌دار اين سمت بود و در اخباري آمده که سمري محل مراجعه شيعيان بوده است و چنين برمي‌آيد که وي با دانشمندان بنام شيعي همنشين و در رفت‌وآمد بوده است. چنان که نقل شده به صورت پيشگويانه‌اي از درگذشت علي بن بابويه، پدر شيخ صدوق خبر مي‌دهد. نجاشي سال وفات علي بن حسين را 329 مي‌داند و از گروهي نقل مي‌کند: ما نزد ابوالحسن علي بن محمد سمري بوديم که رحمت خدا بر او باد. گفت: خدا علي بن حسين بن بابويه را بيامرزد. به او گفته شد: او زنده است، گفت: امروز درگذشت. تاريخ آن را نوشتند. پس از آن خبر آمد که در آن روز در گذشته است.
ذکر شده که پيش از در گذشت سمري، امام زمان ـ عليه السلام ـ در نامه‌اي خبر از آغاز غيبت بزرگ مي‌دهد و در آن، دستورهايي به اين نايب و مردم عصر غيبت مي‌دهند. متن آن نامه چنين نقل شده است: اي علي بن محمد سمري، خداوند پاداش بزرگي به تو دهد. بدان که تا شش روز ديگر درمي‌گذري. پس به کارهايت بپرداز و براي جانشيني پس از خودت به کسي وصيت نکن که غيبت دوم به وقوع پيوسته است و تنها با اذن خداوند ظهور خواهم کرد. پس از آن که مدت مشخص به سر آيد و قلب‌ها به سختي گرايد و زمين از ستم پر شود و بدانيد هر که ادعاي ديدار با من را بکند، پيش از آن که سفياني خروج کند و آن صيحه و فرياد شنيده شود، او دروغگوست ولا حول ولا قوه الا بالله العلي العظيم.
بنا بر نقل بيشتر منابع سمري در نيمه شعبان سال 329 هجري در گذشته است. از اين روي، مي‌توان گفت پانزدهم شعبان سال 1429هجري قمري، برابر با هزار و صدمين سالروز غيبت کبراي امام عصر حضرت حجه بن الحسن العسکري ـ عجل الله تعالي فرجه ـ و به عبارتي، يازدهمين قرن غيبت آن حضرت است.
کتابنامه:
1- الارشاد، شيخ مفيد، محمد بن نعمان، تحقيق: شيخ فارس حسون، چاپ دوم، 1414هجري قمري، بيروت، دارالمفيد للطباعه
2- الامامه والتبصره، ابن بابويه، علي بن حسين، 1363شمسي، قم، مدرسه الامام المهدي
3- دلائل الامامه، طبري، محمد بن جرير، 1413هجري، قم، مؤسسه البعثه
4- الرجال، شيخ طوسي، محمد بن حسن، تحقيق: جواد قيومي، 1415هجري، قم، مؤسسه النشر الاسلامي
5- الرجال، نجاشي، احمد بن علي، تحقيق: سيد موسي شبيري زنجاني، 1424هجري، چاپ هفتم، قم، مؤسسه النشر الاسلامي
6- الغيبه، شيخ طوسي، محمد بن حسن، تحقيق: شيخ عبدالله طهراني و علي احمد ناصح، 1411هجري، قم، مؤسسه المعارف
7- کمال الدين وتمتم النعمه، شيخ صدوق، محمد بن علي، تحقيق: علي اکبر غفاري، چاپ پنجم، 1363شمسي، قم، مؤسسه النشر الاسلامي
8- الکافي، کليني، محمد بن يعقوب، تحقيق: علي اکبر غفاري، چاپ پنجم، 1363شمسي، تهران، دارالکتب الاسلاميه
انتهای پیام/105