به گزارش خبرگزاری اهل بیت(ع) - ابنا - روز پنجشنبه 16 تیرماه 1401 همزمان با سالروز شهادت امام محمد باقر (ع) وبینار «نقش امام محمد باقر (ع) در وحدت امت اسلامی» به همت مجمع جهانی اهل بیت (ع) و با همکاری شبکه جهانی ولایت در سالن همایش مجمع جهانی اهل بیت (ع) به زبان انگلیسی برگزار شد.
به عنوان اولین سخنران در این وبینار حجت الاسلام و المسلمین دکتر براتی درباره زندگانی، تاریخ و آموزه‌های امام باقر (ع) در زمینه های مختلف حدیث، فقه، کلام و بسیاری دیگر از علوم اسلامی که آن امام در دانشگاهی که خود در مدینه احداث کرده بود، به شاگردانش تدریس می کرد، گفت: امام باقر (ع) برای نشر معارف از فرصتی استفاده کرد که امام سجاد (ع) به دلیل فشار خلفای اموی در اختیار نداشت. حکومت دیکتاتوری اموی در حال سقوط بود به طوری که امام باقر (ع) در دوره امامت خود پنج خلیفه مختلف اموی را تجربه کرد. بنابراین، امام (ع) از فرصت پیش آمده، در جهت احیای اسلام استفاده کرد. در زمان بنی امیه مردم در جاهلیت زندگی می کردند و سنت پیامبر اکرم صلی‌الله علیه و آله رو به فراموشی بود. تا جایی که حتی نحوه حج پیامبر اکرم (ص) نیز فراموش شده بود. لذا در صحیح مسلم نقل شده است که سنت پیامبر اکرم (ص) در حج، توسط امام باقر (ع) احیا شد.
براتی افزود: امام باقر (ع) همچنین تمدن اسلامی را که در زمان آن حکومت جور بنی امیه فراموش شده بود، احیا کرد. چرا که بنی امیه تنها به فکر توسعه و گسترش قلمروهای اسلامی توجه داشت، و حاکمان آن سلسله، هیچ توجهی به گسترش عقاید، کلام و سنت پیامبر اکرم (ص) نداشتند. بنابراین در این دوره امام باقر (ع) مبانی حقوقی، فقهی و انسانی اسلام را احیا و بازتعریف کرد. در زمان بنی امیه، دین مبین اسلام به گونه‌ای تغییر یافته بود که فقط بر جنگ و فتوحات تأکید داشت. از این رو امام باقر (ع) بر خلاف سنت اموی، بر وجه «رحمة للعالمین» بودن پیامبر اکرم (ص) تأکید کرد.
سپس حجت الإسلام و المسلمین دکتر صبوری به عنوان دومین سخنران وبینار، ضمن اشاره به آیه شریفه «قُلْ لَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَىٰ» (بگو: من از شما اجر رسالت جز این نخواهم که مودّت و محبّت مرا در حقّ خویشاوندان منظور دارید) (قرآن کریم، سوره شوری، آیه 23)، تفاوت های دو کلمه عربی «رحمة» و «مودة» را تشریح کرد که هر دو در انگلیسی به عنوان عشق «Love» ترجمه شده است.
صبوری همچنین دو کلمه «القربي» و «ذي القربي» را تشریح کرد و توضیح داد که منظور از «ذي القربي»، نسل و ذریه پیامبر اکرم (ص) هستند.
وی سپس به آیه شریفه « يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَأُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ» (ای اهل ایمان، فرمان خدا و رسول و فرمانداران (از طرف خدا و رسول) که از خود شما هستند اطاعت کنید) (قرآن کریم، سوره نساء، آیه 59) اشاره کرد و گفت که در این آیه، منظر از اولی الامر، علما نیست چرا که آنان معصوم نیستند، و این اطاعت واجب که سوی خداوند متعال تعیین شده است، اطاعت بی قید و شرط و محض است که مختص به معصومین (ع) است؛ همان معصومینی که پیامبر اکرم (ص) به آنان اشاره کرده و امام باقر (ع) یکی از آنان است.
حجت الإسلام و المسلمین صبوری به تشریح نقش امام باقر (ع) در اتحاد امت اسلامی پرداخت و گفت: امام باقر (ع) بارها به خلفایی مانند عمر بن عبدالعزیز توصیه می کرد که با مردم خوب رفتار کنند. او همچنین به شیعیان خود توصیه می کرد که در نماز جمعه – که در آن زمان بجای شیعیان مملو از سایر فرقه ها بود – شرکت کنند.
وی افزود: امام باقر (ع) شیعیان را همچنین تشویق به تقیه می کرد. تقیه دو معنا دارد. در معنای اول، شخص مکلف است در هنگام احساس خطر جانی، عقیده خود را پنهان کند. در معنای دوم، منظور از تقیه پنهان کردن اعتقادات نیست، بلکه احترام به دیگران و عقاید آنان و نیز مدارا و همزیستی مسالمت آمیز با آنان است. این معنای دوم تقیه، همان احترام و محبت به دیگران است.
مبلغ فعال در آفریقا سپس به حدیثی از امام باقر (ع) منقول از زراره اشاره کرد که فرمودند: «این که همه کسانی که از ما پیروی نمی کنند گمراه هستند و جایی در بهشت ندارند، درست نیست». استثنائات زیادی وجود دارد که یکی از آنها «مستضعفین» هستند؛ یعنی کسانی که تحت فشار قرار داشته و از کسب دانش و معرفت محروم هستند. گروه دیگر، افرادی هستند که به رحمت خداوند متعال امید بسته‌اند. به همین دلیل است که یک از احکام اسلام، پرداخت زکات به عنوان مالیات شرعی به پیروان سایر ادیان است تا بتوان از این طریق، دلهای آنان را به اسلام و ایدئولوژی آن معطوف کرد.
به عنوان موضوعی دیگر، صبوری به آیه «فَبَشِّرْ عِبَادِ* الَّذِينَ يَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَيَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ» (بشارت ده به بندگان* آن بندگانی که سخن بشنوند و به نیکوترین آن عمل کنند) (قرآن کریم، سوره زمر، آیات 17 و 18) اشاره کرد و گفت: گوش کردن به عقاید دیگران، یکی دیگر از موضوعاتی است که امام باقر (ع) طبق آیات قرآن به آن تاکید کرده است.
وی همچنین ضمن یادآوری آیه مبارکه «وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِيعًا وَلَا تَفَرَّقُوا» (جملگی بر ریسمان الهی چنگ زنید و پراکنده نشوید) (قرآن کریم، سوره آل عمران، آیه 103) و تاکید کرد: از سیره امام باقر (ع) متوجه می شویم که سنت او، همان سنت پیامبر اکرم (ص) است، و او بود که امت جد خود را دوباره متحد کرد. هر چند که در آن زمان بسیاری از دانشمندان سعی کردند علم و مقام امام باقر (ع) را نفی کنند، شخصیت آن امام (ع) به اندازه‌ای درخشان و برجسته بود که هیچ کس قادر به خدشه دار کردن آن نبود. به طوری که یکی از علمای اهل سنت [عبد الله بن عطاء (از راویان قرن دوم)] در باره مقام امام باقر (ع) گفت: علماء و دانشمندان را پیش هیچ کس حقیرتر و کم رنگ تر از آنچه در پیش ابوجعفر بودند، ندیدم. بنابراین، امام باقر (ع) پیشتاز وحدت امت اسلامی بود.
...............................
پایان پیام/348-99