شیخ عبدالله دشتی: آگاهی بخشی، موجب قوام دین مبین اسلام است

به گزارش خبرگزاری اهل بيت (ع) ـ ابنا ـ «شیخ عبدالله دشتی»، اندیشمند اسلامی اهل کویت تصریح کرد: مجمع تقریب مذاهب اسلامی بر پایه و اساس تحقق اهدافی ارزشمند تأسیس شد و مأموریت مهم و بزرگی را بر دوش گرفت که آن، ایجاد نزدیکی میان مذاهب مختلف مسلمانان و نهادینه ساختن روحیه برادری در صفوف امت اسلامی است.

وی توضیح داد: مقصودمان از برادری همان «برادریِ ایمانی» است. این همان برادری است که خداوند متعال در قرآن کریم نیز بدان اشاره کرده است. در همین ارتباط، خداوند در آیه ۱۰ سوره حجرات می‎‌فرماید: «إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ فَأَصْلِحُوا بَيْنَ أَخَوَيْكُمْ» (مؤمنان با یکدیگر برادر هستند؛ بنابرین میان برادرانتان آشتی و مصالحه ایجاد کنید). در واقع، خداوند متعال، این برادری را به عنوان شعاری در میان مسلمانان قرار داد.

این اندیشمند مسلمان در خصوص  آگاهی‌بخشی نسبت به «برادری اسلامی» و ضرورت نهادینه ساختن آن در جوامع اسلامی گفت: من معتقدم که قوام دین مبین اسلام مبتنی بر آگاهی‌بخشی درباره حق است، به گونه‌ای که مؤمنان و مسلمانان بتوانند آن را از باطل تشخیص دهند.

وی اظهار داشت: حق همان چیزی است که مؤمن همواره بر مدار آن حرکت می‌کند و در این مسیر، باید مهارت تشخیص حق از باطل را فراگیرد، زیرا حق، دشمن باطل است. خداوند متعال در همین ارتباط در قرآن کریم آورده است: «وَيُرِيدُ اللَّهُ أَن يُحِقَّ الحَقَّ بِكَلِماتِهِ وَيَقْطَعَ دَابِرَ الْكَافِرِينَ* لِيُحِقَّ الْحَقَّ وَيُبْطِلَ الْبَاطِلَ وَلَوْ كَرِهَ الْمُجْرِمُونَ» (خداوند می‌خواهد به حکم تقدیر خود (یارى پیامبران و پیروزى آیین الهى) حق را جلوه گر کند و ریشه کافران را برکند. خدا به شما چنین وعده داد تا حق را ثابت گرداند و باطل را از میان بردارد، هر چند مجرمان از آن ناخشنود باشند».

«شیخ عبدالله دشتی» با بیان این که «برادری اسلامی» که ما از آن سخن می‌گوییم، در واقع به معنای ارتباط میان افرادی است که حق را برتر می‌دانند و بر مدار آن حرکت می‌کنند و بر اساس آن عمل می‌نمایند، تصریح کرد: حق همان چیزی است که قرآن کریم بارها و در مناسبت‌های مختلف، آن را برجسته کرده و در طول تاریخ بشریت، آن را از باطل متمایز ساخته است.

وی خاطرنشان کرد: من معتقدم که فهم این «برادری اسلامی» از رهگذر فهم دو عنصر اصلی و اساسی میسر خواهد بود؛ عنصر اول همان سه‌ اصل «ایمان به خداوند»، «ایمان به رسول خاتم» و «ایمان به روز قیامت» است. این سه اصل هستند که «برادری اسلامی» را تشکیل می‌دهند. در همین ارتباط، قرآن کریم در آیه ۳۹ سوره نساء فرموده است: «وَمَاذَا عَلَيْهِمْ لَوْ آمَنُوا بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَأَنْفَقُوا مِمَّا رَزَقَهُمُ اللَّهُ» (و بر آنان چه زیانی بود اگر به خدا و روز قیامت ایمان می‌آوردند و از آنچه خدا به آنان داده انفاق می‌کردند)؟

وی با اشاره به این که براساس آیات قرآن کسی که حتی به یکی از عناصر سه‌گانه مذکور اعتقاد نداشته باشد، در خارج از چارچوب «برادری اسلامی» قرار خواهد داشت و کسی که به این سه‌گانه معتقد باشد در داخل چارچوب قرار دارد، تاکیدکرد: البته در این میان طبیعتا باید به یک نکته مهم نیز توجه داشته باشیم. صحبتِ ما بدین معنا نیست که با انسان‌هایی که هم‌اعتقاد ما نیستند، عداوت و دشمنی داشته باشیم. شاید همین انسان‌ها دارای نیات خیر و حسنه‌ای باشند و ما در بسیاری از امور نیک و پسندیده با آن‌ها اشتراکاتی داشته باشیم.

این عالم کویتی ادامه داد: بر اساس آنچه که گفته شد، ممکن است ما در یک انسان غیر مسلمان که حتی به باورهای ما هم اعتقادی ندارد، خیر و انسانیت ببینیم. بله درست است که فقدان یکی از عناصر سه‌گانه یادشده [ایمان به خداوند، ایمان به رسول خاتم و ایمان به روز قیامت] در یک فرد موجب می‌شود تا وی از چارچوب «برادری اسلامی» خارج شود اما مسلمانان نباید مرتکب اشتباه شوند و طرف مقابل خود را تکفیر کرده و او را خارج از دین اسلام معرفی کنند زیرا درست است که اعتقاد به اصول سه‌گانه یادشده بسیار مهم و اساسی است، اما عدم اعتقاد دیگران به یکی از این اصول، صرفا به معنای خروج او از دین اسلام و امت اسلامی نیست.

وی در نظر گرفتن اصولی غیر از اصول سه‌گانه به عنوان محورهای اصلی «برادری اسلامی» را اشتباه خواند و اظهار داشت: بدون شک، این اقدام نتیجه منفی به دنبال خواهد داشت و موجب خواهد شد تا انسانِ مسلمان، برادر مسلمان خود را دشمن ببیند و به جنگ با او مبادرت ورزد. این درست مهمترین خطری است که امت اسلامی و جهان اسلام را تهدید می‌کند و جنبش‌ها و گروه‌های تکفیری را به سمت و سوی ارتکاب بدترین و شنیع‌ترین جنایات سوق داده است.

این اندیشمند مسلمان از اخلاص نسبت به خداوند، دین و روز قیامت به عنوان دومین عنصر مهم برای دستیابی به برادری اسلامی نام برد و افزود: این عنصر نیز باید در تمامی مؤمنان و مسلمانان تجلی یابد. البته این موضوع را نیز باید در نظر گرفت که تمامی مدعیانِ اخلاص به خداوند و اسلام، لزوما مسلمانِ حقیقی نیستند.

وی با بیان این که هر کسی که ادعای مسلمانی کرد نمی‌تواند لزوما یک مسلمانِ واقعی باشد، توضیح داد: شاید شما کسی را ببینید که در ظاهر ادعای مسلمانی می‌کند اما در باطن اساسا اعتقادی به اسلام ندارد. این نیز یکی از بزرگترین مخاطر برای امت اسلامی است. کسانی که ادعای اسلام می‌کنند  اما در درون خود هیچ اعتقادی به آن ندارند، خطر بزرگی محسوب می‌شوند.

وی ادامه داد: این ویژگی در نزد منافقان دیده می‌شود. فرد منافق در باطنِ خود کافر به خدا است؛ هرچند که در ظاهر ادعای مسلمانی را مطرح کند. در همین ارتباط، خداوند متعال در قرآن کریم می‌فرماید: «وَإِذَا رَأَيْتَهُمْ تُعْجِبُكَ أَجْسَامُهُمْ وَإِنْ يَقُولُوا تَسْمَعْ لِقَوْلِهِمْ كَأَنَّهُمْ خُشُبٌ مُسَنَّدَةٌ يَحْسَبُونَ كُلَّ صَيْحَةٍ عَلَيْهِمْ هُمُ الْعَدُوُّ فَاحْذَرْهُمْ». (تو چون آن منافقان را مشاهده کنی ظاهر و وجود جسمانی آن‌ها تو را به شگفت آرد و اگر سخن گویند به سخن‌هاشان گوش فرا خواهی داد ولی از باطن و درون گویی که چوبی خشک تکیه کرده بر دیوارند و هر صدایی بشنوند بر زیان خویش پندارند. دشمنان به حقیقت اینان هستند، از ایشان بر حذر باش).

«شیخ عبدالله دشتی» با اشاره به این که منافقان، همان کسانی هستند که از همان دورانِ پیامبر اکرم (ص) خطرشان همواره دامن‌گیر جامعه اسلامی بوده است، خاطرنشان کرد: اهمیت موضوع به حدی است که حتی خداوند متعال نیز سوره‌ای را تحت عنوان سوره «منافقون» نازل ساخت. بنابراین، باید به این مسئله مهم توجه داشت که منافقان، برادران دینی ما نیستند.

وی در بخش دیگری از سخنان خود به ضعف ایمان برخی مسلمانان اشاره کرد و گفت: به عنوان مثال، شما برخی مسلمانان را می‌یابید که تنها در راستای تحقق منافع و مصالح شخصی خود تلاش می‌کنند و منافع‌شان را بر منافع امت اسلامی ترجیح می‌دهند. در واقع، آن‎‌ها منافع دنیوی خود را بر منافع امت اسلامی مقدم می‌دارند.

وی با بیان این که البته این دسته از مسلمانان را نمی‌توان در زمره منافقین قلمداد کرد، اظهار داشت: با این حال، واقعیت این است که این قشر از مسلمانان غرق در دنیا و منافع دنیوی شده‌اند.  این دسته از مسلمانان را نیز نمی‌توان به عنوان برادر دینی در نظر گرفت. این دسته از مسلمانان در حیات سیاسی، خود را خادم جامعه و امت اسلامی جلوه می‌دهند اما در حقیقت به دنبال تثبیت کرسی و جایگاه سیاسی‌ خود هستند.

این روحانی کویتی تعلق به دنیا و تلاش برای حفاظت و حراست از کرسی و پست دنیوی، را عاملی برای تبدیل شدن این قشر از مسلمانان به منافقان عنوان کرد و افزود: آن‌ها در نهایت نیز به ابزاری در دست دشمنان خارجی تبدیل می‌شوند.

وی در ادامه با اشاره به ضعف در زمان‎‌شناسی و موقعیت‌شناسی نزد برخی مسلمانان، تصریح کرد: یک مسلمان باید زمان‌شناس باشد و در یک زمان مشخص و در یک جغرافیای مشخص، حق را از باطل تشخیص دهد. در همین ارتباط، امام صادق (ع) می‌فرمایند: «الْعَالِمُ بِزَمَانِهِ لَا تَهْجُمُ عَلَيْهِ اللَّوَابِسُ» (شبهات به کسی که زمانه خود را بشناسد، هجوم نمی‌آورد). بر اساس آنچه که گفته شد، زمان‌شناسی و نیز شناختن نقشه‌ها و طرح‌های دشمنان نیز یک عنصر مهم و اساسی محسوب می‌شود. برخورداری از این ویژگی باعث می‌شود تا مؤمنان در مسیر درست گام بردارند.

وی توضیح داد: بدیهی است که دشمنان ابزار رسانه خود را برای فریبکاری و انحراف افکار عمومی فعال سازند. آن‌ها از این طریق تلاش می‌کنند تا باطل را در لباس حق بپوشانند به گونه‌ای که خداوند متعال درحالی که قوم بنی اسرائیل را خطاب قرار داده بود، فرمود: «وَلَا تَلْبِسُوا الْحَقَّ بِالْبَاطِلِ وَتَكْتُمُوا الْحَقَّ وَأَنْتُمْ تَعْلَمُونَ» (و حق را با باطل مخلوط نکنید و آن را حالی که می‌دانید و می‌شناسید، از مردم پنهان نکنید).

این اندیشمند شيعه تاکید کرد: در نقطه مقابل، رسانه‌های ما نیز باید برای اعتلای حق تلاش کنند. حضرت علی (ع) می‌فرمایند: «مردم سه گروهند؛ دانشمند خداشناس، دانشجوی در راه رستگاری و فرومايگانی بی‌اراده و سرگردان كه هر دعوتی را اجابت می‌كنند و به هر طرف كه باد بيايد به همان طرف می‌روند، از نور دانش روشنايی نمی‌گيرند و به پايگاه محكمی پناه نمی‌برند».

وی با بیان این که بالاترین هدف رسانه‌های ما باید روشنگری باشد تا امت اسلامی را از تاریکی به روشنایی رهنمون سازند، گفت: امت اسلامی باید آنقدر آگاهی داشته باشد که بتواند علمای ربانی را از علمای دنیاطلب و سیاستمداران حق‌طلب را از سیاستمدارانِ تشنه قدرت و کرسی تشخیص دهند.

 

.......................

پايان پيام/ ۲۱۳