خبرگزاری اهل بیت(ع) ـ ابنا / سرویس صفحات فرهنگی:
هشتم آبان ماه در تقویم رسمی ایران به مناسبت گرامیداشت سالروز شهادت شهید محمد حسین فهمیده، به عنوان روز نوجوان نامگذاری شده است. شهید فهمیده، نوجوان ١٣ ساله‌ای بود که در دوران دفاع مقدس به شهادت رسید. شهید فهمیده ، یکی از هزاران دانش آموز بسیجی کشور است که با نثار خون خود برطراوت و سرخی خون شهدای انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی افزود. این دانش آموز رزمنده بسیجی، با ایمان و بینش عمیق واستوارخود در جنگ با دشمن پیش قدم و با نیل به شهادت ، درس شجاعت ، فداکاری و مقاومت را به همه بسیجیان و امت حزب الله آموخت،
«احمد عارفخانی» فعال فرهنگی و کارشناس رسانه با توجه به در پیش بودن روز 8 آبان روز شهادت شهید حسین فهمیده و روز نوجوان و حوادث اخیر و نقش برخی از نوجوان در اغتشاشات اخیرا در یاداشتی با عنوان «نوجوان طراز مسلمان از دیدگاه رهبر انقلاب» به این موضوع پرداخته است که تقدیم خوانندگان ابنا می‌شود:
" نوجوان طراز مسلمان از دیدگاه رهبر انقلاب "
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
به قلم: احمد عارفخانی، فعال فرهنگی و کارشناس
رسانه
◀️ 5 آبان1401
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
یکی از مهمترین و حساس ترین مقاطع دوران زندگی هر انسانی دوران نوجوانی است، حضرت علی(عليه السلام) دراین باره می فرمایند «إِنَّما قَلْبُ الْحَدَثِ كَاْلأَرْضِ الْخالِيَةِ مَهْما أُلْقِىَ فيها مِنْ كُلِّ شَى ءٍ قَبِلَتْهُ.» دل نوجوان به زمين آماده و پاكى مى ماند كـه هـر بـذرى را در آن بپـاشـند، هـمان را قـبول خـواهـد كرد. در این دوره فرد نه کودک و نه هنوز به درستی بالغ شده است و دوره بحرانی زندگی خود را می گذراند که گاهی رفتار و اعمال کودکانه او موجب آزار بزرگترها و گاهی رفتار عاقلانه او باعث تحسین و تعجّب آنها می شود. بعضی افراد در سنین نوجوانی به درستی نمی دانند چه باید بکنند؟ کدام شیوه را در زندگی خود انتخاب کنند؟ قادر به تشخیص راه درست از نادرست نیست؟ البته میزان این سردرگمی و التهاب و عدم اطمینان خاطر در همه افراد یکسان نیست و بستگی به عوامل مختلفی دارد.
در این نوشتار تلاش شده است با توجه به هشتم آبان سالروز شهادت شهید حسین فهمیده و روز نوجوان وبسیج دانش آموزی نگاهی داشته باشیم به موضوع نوجوان طراز مسلمان از دیدگاه رهبر انقلاب که بر گرفته از بیانات ایشان در مراسم جشن تکلیف دانش آموزان در 23 مهر سال 1395 است.
نوجوان طرازمسلمان باید دارای چه ویژگی هایی باشد؟
قدر دانستن سن تکلیف: اولین موردی که رهبر انقلاب در دیدار نوجوانان بیان می کنند این است که نوجوانان به مرحله ای رسیده اند که خدواند به آنها ماموریت می دهد، آنها را مورد خطالب قرار می دهد، رهبر انقلاب در این باره تاکید می کنند« وقتی شما به تکلیف میرسید، معنایش این است که این لیاقت را، این قابلیّت را، این شخصیّت را پیدا کرده‌اید که خدای بزرگ، آفریننده‌ی جهان و انسان، شما را مخاطب قرار میدهد، به شما مأموریّت میدهد، شما را مورد احترام خودش قرار میدهد» اما به راستی این سوال مطرح می شود که آیا در واقعیت هم والدین ،اطرافیان و حتی مسئولان وتصمیم گیران نیز همین نگاه را به نوجوانان دارند و به نوجوانان ماموریت واگذار می کنند و مسئولیت هایی را برعهده نوجوانان می گذارند؟
مستحکم کردن بنیه معنوی: یکی از مواردی که رهبر انقلاب بر آن تاکید دارند موضوع استحکام بخشی به معنویات نوجوانان می باشد. رهبر انقلاب معتقدند ک ه«اگر بنیه‌ی معنوی شما مستحکم باشد، در برخورد با این حوادث، شجاعانه، سربلند و پُرافتخار به پیش خواهید رفت؛ هم افتخار دنیوی پیدا میکنید، هم افتخار معنوی و عزّت الهی پیدا میکنید» سوال اینجاست که کدام فرد یا افراد و نهاد و سازمانی مذهبی و فرهنگی متولی این موضوع هستند و به راستی در این سالها نظام اسلامی توانسته است به امر مهم بپردازد؟ توانسته است نوجوانی در قد و قواره نظلام اسلامی که در بعد معنوی مستکم باشد تربیت کند؟
رابطه‌ی خودتان را با خدای متعال مستحکم کنید: رهبر انقلاب پس از تاکید بر استحکام بنیه معنوی نوجوانان بر موضوع رابطه مستحکم نوجوانان با خداوند تاکید می کنند و معتقدند که «عیب بزرگ دنیای مادّی غرب، قطع رابطه‌ی انسان با خدا است؛ [برای] این است که دچار انحطاط معنوی و لغزشهای اخلاقی فراوان میشوند» رهبر انقلاب تصریح می کنند که برای اینکه نوجوانان دچار نومیدی و سرگردانی و سرگشتگی نشوند، باید رابطه خود را با خدا حفظ کنند.به راستی چقدر نهادهای دینی و فرهنگی و متولیان امر تعلیم وتربیت توانسته اند در این باره نقش ایفا کنند و برای این مقطع سنی برنامه ریزی کنند؟ نقش خانواده ها در این باره چیست، آیا صرفا چون نظام اسلامی است وظیفه ای بر عهده خانواده نیست و باید فقط به آموزش و پرورش اکتفا کند؟
بهترین راه ارتباط با خدا، در درجه‌ی اوّل همین نماز است: با توجه به تاکیدات خداوند متعال و معصومین (علیهم السلام ) به اقامه نماز بویژه در دوره نوجوانی و جوانی، رهبر انقلاب به نوجوانان توصیه می کنند که «از همین حالا، از همین دوران آغاز تکلیف سعی کنید نماز را با توجّه بخوانید. توجّه یعنی چه؟ یعنی اینکه در حال نماز، احساس کنید دارید با مخاطب عظیم خودتان حرف میزنید؛ با خدا دارید حرف میزنید؛ این احساس را در خودتان به وجود بیاورید.» در نظام اسلامی در این مدت سال ها تلاش و برنامه ریزی های مختلفی در امر اقامه نماز بویژه در آموزش و پرورش شده است، اما به راستی چقدر در این زمینه موفق عمل شده است و چه درصدی از نوجوانان از این سنین شروع به نماز خواندن کرده اند و چه تعدادی بعد از این دوران به این واجب الهی عمل کرده اند؟
با قرآن انس داشته باشید: رهبر انقلاب به مناسبت های مختلف از جمله در جلسات و دیدار های مختلف با قاریان و شرکت کنندگان مسابقات قرانی تاکید فروانی به موضوع تلاوت، حفظ، فهم وانس با قران در جامعه اسلامی تاکید داشته و دارند، ایشان به نوجوانان تاکید می کنند که «با قرآن انس پیدا کنید. هر روز یک مقداری -ولو چند آیه- قرآن بخوانید و توجّه به معانی قرآن پیدا کنید. قرآن انسان را هدایت می کند». به راستی چقدر از منویات و فرمایشات رهبر انقلاب در این دیدارها عملی شده است، چه در صدی از نوجوانان با قران کریم مانوس هستند و اساسا امکان روخوانی و روان خوانی قرآن را دارند؟ آیا به فرمایشات رهبر انقلاب در حوزه تربیت حافظان و قاریان قران در بین جوانان و نوجوان عمل شده است؟
سعی کنید در
اطرافیان خودتان اثر بگذارید: موضوع اثری پذیری و اثر گذاری نوجوانان در این برهه از زندگی یکی از موضوعات
اساسی و مهم است که به عقیده کارشناسان و اهل فن میزان تاثیر پذیری در بین
نوجوانان از همسالان بسیار بالاست. رهبر انقلاب معتقدند که نوجوانان در این برهه از
زندگی باید بر روی اطرافیان خود تاثیر بگذارند و فرد موثری باشند «در محیط مدرسه و در محیط خانه، به عنوان یک نوجوان شاداب، فعّال، کاری،
مثبت، حضور خودتان را مؤثّر قرار بدهید. سعی کنید در اطرافیان خودتان اثر بگذارید؛
هم در مدرسه، هم در محیط خانه، هم در محیط بازی، روی همسالان و دیگران سعی کنید
اثر بگذارید؛ میتوانید اثر بگذارید.» سوال
اساسی این است که امروز نوجوانان ما بیشتر اثر گذار هستند یا از دیگران تاثیر می
پذیرند و چقدر تلاش شده است که نوجوانان فرد موثرتری در جامعه باشند و کمتر از
دیگران اثر بپذیرند؟
به خودتان
مصونیّت ببخشید: امروز یکی از نگرانی های والدین در حوزه های مختلف بویژه در حوزه تربیتی
موضوع عدم مصونیت نوجوانان بویژه تحت تاثیر همسالان و مهمتر از آن فضای مجازی و
شبکه های اجتماعی است بویژه اینکه دشمنان نظام اسلامی از ظرفیت فضای مجازی و شبکه
های اجتماعی در راستای تخریب افکار نوجوانان و به انحراف کشیدن اعتقادات این نسل
پاک و معصوم استفاده می کنند، رهبر انقلاب معتقدند که امروز دشمنان تلاش می کنند به شیوهای مختلف
در نوجوانان نفوذ کنند.ایشان خطاب به جونان و نوجوانان تاکید می کنند «متوجّه این
نفوذ باشید. سعی کنید به خودتان مصونیّت ببخشید؛ نه فقط به خودتان، [بلکه] به
پیرامونیان خودتان -به کسانی که با آنها هم‌کلاس هستید، هم‌درس هستید، هم‌بازی
هستید- در مقابل دشمنان مصونیّت ببخشید.» در
نظام آموزش و پرورش و سایر نهادهای فرهنگی که رسالت آشنایی نوجوانان با فضای نفوذ
دشمنان را دارند تاکنون چقدر توانسته اند به این امر مهم بپردازند؟ و چقدر موفق
بوده اند؟، آیا نوجوانان ما امروزبا ترفندها و حیله های دشمنان بویژه در فضای
مجازی و شبکه های اجتماعی آشنا هستند؟
با
دانش، خودتان را مجهّز کنید: یکی از دغدغه های اصلی حکومت ها و بویژه جمهوری اسلامی پس از پیروزی انقلاب
اسلامی امر تعلیم و تربیت و به عبارتی آموزش و پرورش بوده و هست.به جز در سال های
اولیه که مدت کوتاهی دانشگاه ها تعطیل شد تا انقلاب فرهنگی صورت گیرد، همیشه و در همه
حال حتی در زمان دفاع مقدس هم موضوع تعلیم و تربیت تعطیل نشده است، لذا رهبر
انقلاب به نوجوانان تاکید می کنند که «من توصیه میکنم به همه‌ی شما جوانان عزیز که
درس خواندن را جدّی بگیرید.» خوشبختانه در این باره اقدمات خوبی صورت گرفته و
میزان بی سوادی مطلق در کشور کاهش خوبی داشته است، اما سوال این است که نحو آموزش
در جمهوری اسلامی چقدر به روز و با آخرین شیوه های آموزشی دنیا قابل رقابت است؟ و
چقدر این آموزش ها کاربردی و مرتبط با حوزه صنعت و حل مشکلات کشور است؟
ورزش و سلامت جسمانی را هم جدّی بگیرید: امروزه موضوع سلامت جسمی یکی از موضوعاتی است که به عنوان یک امر مهم و حیاتی بویژه در حوزه پیشگیری مطرح است و همگان تلاش می کنند سلامت جسمی را بویژه در بین نوجوانان به عنوان نسل آینده ساز تقویت کنند. رهبر انقلاب معتقدند جوانان باید هم سلامت جسمی هم سلامت معنوی و هم سلامت فکری را باهم داشته باشند لذا تاکید می کنند «امروز جوانهای ما بایستی، هم سلامت جسمی، و هم سلامت معنوی و هم سلامت فکری را با هم داشته باشند و برای خودشان نگه دارند.»
سلامت فکری را هم با کتابخوانی تأمین کنید: موضوع کتاب و کتاب خوانی و انس با کتاب و مطالعه یکی از معیارهای سنجش یک جامعه پویا، رو به رشد و علمی محسوب می شود و این امر باید از همان دوران کودکی و نوجوانی ملکه ذهنی این نسل قرار بگیرد تا فرد به صورت عادت یا از سر احساس و نیاز روحی و روانی با مطالعه و کتابخوانی مانوس شود، چرا که سلامت فکری جامعه در گرو مطالعه و میزان استفاده از متون و نوشته هاست لذا رهبر انقلاب معتقدند سلامت فکری نوجوانان با کتاب خوانی تامین می شود. ایشان به نوجوانان توصیه می کنند که «از کتابهای خوب، راه‌گشا، راهنما -که از سوی متفکّران و نویسندگان خوب ما تهیّه شده و در اختیار ما گذاشته شده- استفاده کنید و بخوانید.». ایشان همچنین به نوجوانان تاکید می کنند که :«من توصیه می کنم این کتاب هایی را که درباره‌ی شهدا نوشته شده، درباره‌ی ایثارگران دوران دفاع مقدّس نوشته شده و شخصیّت‌های اینها را تشریح می کند، بخوانید؛ هم کتابهای شیرین و کتابهای پرجاذبه‌ای است، هم ذهن شما را با مسائل بسیاری آشنا می کند.». خوشبختانه پس از پیروزی انقلاب اسلامی آمار چاپ و نشر و میزان کتابخانه های عمومی و تخصصی رشد چشمگیری داشته است، ولی متاسفانه در حوزه مطالعه و کتابخوانی و بویژه در بین نسل نوجوان آمار خوبی وجود ندارد و در این زمینه ما در بین کشورها رتبه قابل توجه ای نداریم.
از این فرصت استفاده کنید: دوران نوجوانی دوران شکوفایی، بالندگی، طراوت و شادابی است، در این دوران نوجوانان قدرت های نهفته بسیاری دارند که به مرور شکوفا می شود، لذا استعداد و قدرت فراگیری در این دوران از زندگی بسیار بالاست که نیاز است افراد و نوجوانان به این امر واقف باشند و تلاش و کوشش را چاشنی کار خود قرار دهند تا بتواننند برای آینده بهتر و قوی تر از هم اکنون برنامه ریزی کنند، رهبر انقلاب این سن را فرصت شکوفایی نوجوانان عنوان می کنند «در آغاز جوانی هستید، در حال شکوفایی هستید؛ استعداد شما امروز برای فراگیری و برای خودسازی خیلی زیاد است؛ از این فرصت استفاده کنید، خودسازی کنید؛ هم خودسازی جسمی، هم خودسازی معنوی و روحی، هم خودسازی فکری، با همان ترتیبی که عرض کردم.»
فردای این
کشور متعلّق به شما نوجوانان است: رهبر انقلاب معتقدند اگر نوجوانان بتواند توصیه ها و موارد ذکر شده را درست انجام دهند، فردا کشور بهتر از امروز خواهد بود و نوجوان، مردان فردای این کشور
هستند. ایشان خطاب به نوجوانان تاکید می کنند که «شما مردان فردا، مدیران فردا،
فعّالان فردا و شخصیّت‌های فردا هستید. فردای این کشور متعلّق به شما نوجوانان
است؛ شماها هستید که این کشور و این ملّت را و این حرکت را و این تاریخ را اداره
خواهید کرد؛ خودتان را برای آن روز آماده کنید».
از توسّل و از دعا غفلت نکنید.از یاد شهیدان غفلت
نکنید: رهبر
انقلاب، نوجوانان را به توسل و و دعا توصیه می کنند و معتقدند نباید از یاد شهدا
غفلت کرد، چرا که شهدا جان باارزش خود را در راه خدا فدا کردند. رهبر انقلاب در
توصیف شهدا تصریح می کنند که «شهیدان عزیز ما کسانی بودند که در عین جوانی و بعضی در
عین نوجوانی حاضر شدند برای خیر کشور، مصالح کشور، حفظ استقلال کشور، دفع دشمنان
کشور، جان خودشان را فدا کنند؛ این خیلی ارزش والایی است.»
قدر پدر و مادر را بدانید: رهبر انقلاب از نوجوانان به عنوان دسته‌گل های بوستان بزرگ این کشور یاد می کنند و خطاب به نوجوانان تاکید می نمایند که «قدر پدر و مادر را بدانید، احترام اینها را حفظ کنید، محبّت اینها را جبران کنید؛ به شما محبّت می کنند، این محبّت را جبران کنید.».
منبع
بیانات رهبر انقلاب در مراسم جشن تکلیف دانش‌آموزان 23/09/1395
...........................
پایان پیام/ 268