این مراسم با حضور گسترده علماء، فضلاء، شخصیتهای کشوری و لشکری، رؤسا و شیوخ عشایر، پژوهشگران و استادان دانشگاههای عراق، ایران و تعدادی دیگر از کشورهای جهان در حرم مطهر امام حسین (علیه السلام) در کربلای معلی برپا گردید.
پس از تلاوت قرآن کریم، ایراد شش سخنرانی و قرائت یک قصیده، نهمین و آخرین برنامه مراسم افتتاحیه کنگره بزرگداشت میرزای شیرازی انجام شد که به ارائه مقاله حجتالاسلام دکتر «سید عبدالهادی محمدتقی الحکیم» اختصاص داشت.
حجتالاسلام والمسلمین شیخ «فرحان الساعدی» این مقاله را ارائه کرد و در ابتدای سخنانش گفت: دکتر سید عبدالهادی محمدتقی الحکیم به علت بیماری موفق به شرکت در مراسم نشدند و ارائه مقاله خود را به بنده محول کردند.
سؤال اصلی مقاله دکتر الحکیم این بود که: "آیا هدف میرزا محمدتقی شیرازی در انقلاب ۱۹۲۰ (ثورة العشرین) فقط استقلال عراق از استعمار انگلیس بود؟ یا هدفی فراتر از آن داشت و تأسیس نظام سیاسی نوین برای عراق را هدفگذاری کرده بود؟".
فرضیه مقاله نیز این بود که: "هدف مرجعیت - و میرزای شیرازی - ابتدا آزادی کامل عراق از اشغالگری بریتانیا و سپس ایجاد حکومت و نظام سیاسی مستقل بود".
نویسنده مقاله سپس به توضیح استدلالات خود پرداخت و گفت: میرزای شیرازی فتوای جهاد علیه انگلیسیها را صادر و انقلاب را رهبری کرد؛ اما پس از درگذشت او حرکت بازنایستاد، بلکه مراجع بزرگ دیگر همچون «شیخ الشریعه اصفهانی» فتاوایی صادر کردند که به استمرار حرکت استقلالطلبانه مردم عراق انجامید.
این پژوهشگر ادامه داد: بقیه علمای بزرگ آن عصر - مانند حضرات آیات «آخوند خراسانی»، «میرزای نایینی»، «سید ابوالحسن اصفهانی»، «سید ابوالقاسم کاشانی» و «سید اسماعیل شیرازی» - نیز نخست در کنار میرزای شیرازی و سپس حامی شیخ الشریعه بودند و بعد از حصول استقلال عراق، حرکت مشروطه را ادامه دادند.
سید عبدالهادی الحکیم به نقل قول یکی از مستشاران انگلیسی در آن زمان استناد کرد که گفته بود: "هدف نهایی این انقلاب در عراق، تأسیس یک دولت دینی و اسلامی بر مبنای شریعت شیعی بود".
نویسنده سپس با طرح این سؤال که: "آیا مرجعیت توانست آن حکومت را تشکیل دهد؟" پاسخ داد: بله؛ بعد از آزاد شدن کربلا و نجف از اشغال انگلیس، مرجعیت یک هیأت مؤسس ایجاد کرد و تا جایی که توانست، حکومت اسلامی را در این دو شهر برقرار نمود.
وی ادامه داد: در این هیأت «شیخ عبدالکریم جزایری»، «میرزا احمد خراسانی (فرزند آخوند خراسانی)»، «شیخ جعفر ابوالتمن البغدادی» و تعدادی دیگر از معاریف عراق و فضلای حوزه حضور داشتند.
الحکیم سپس به تشکیل "دو مجلس علمی و اجرایی (ملی)" برای اداره شهرهای کربلا و نجف با حضور عدهای از علماء - همچون «سید هبةالدین شهرستانی»، «سید ابوالقاسم کاشانی»، «میرزا احمد خراسانی»، «سید حسین قزوینی» و «میرزا عبدالحسین شیرازی (فرزند میرزای شیرازی)» اشاره کرد.
بنا بر پژوهش آقای الحکیم دو نقل درباره مدت حکومت این هیأت ها در نجف اشرف وجود دارد: یک نقل "سه ماه و بیست و سه روز" حکومت را بیان میدارد؛ و نقل دیگر این مدت را "یک سال و هفت ماه" روایت کرده است.
وی اقدام بعدی مرجعیت و انقلابیون پی از پیروزی در ثورة العشرین را ایجاد "مجلس قانونگذاری (تشریعی)" از طریق برگزاری انتخابات ذکر کرد.
الحکیم نوشت: در روز ۲۵ اوت ۱۹۲۰ انتخابات انجام شد و از هر محله نجف، دو نفر برای حضور در مجلس قانونگذاری این شهر انتخاب شدند. بلافاصله پس از برگزاری انتخابات، در روز ۲۶ اوت اولین جلسه این مجلس با حضور شخصیتهایی همچون «سید عباس کلیدار» برگزار گردید.
* سلسله کنگرههای احیاء تراث علمای کربلاء
شایان ذکر است کنگره بزرگداشت آیت الله العظمی میرزا محمدتقی شیرازی، سومین دوره از سلسله همایشهای جهانی است که تحت عنوان "المؤتمرات العالمیة لإحیاء تراث علماء کربلاء" و برای بزرگداشت و احیاء آثار علمای اهل شهر کربلا برگزار میگردد.
برگزارکننده این کنگرهها «مرکز مطالعات و پژوهشهای کربلاء (نام عربی: مرکز کربلاء للدراسات والبحوث)» وابسته به آستان مقدس امام حسین(ع) است که دو کنگره اول و دوم را برای گرامیداشت "علامه وحید بهبهانی" و "فقیه و محدث بزرگ ابن فهد حلی" برپا نمود.
عنوان کنگره سوم به زبان اصلی "المؤتمر العالمي الثالث لإحیاء تراث علماء کربلاء ؛ الشیخ محمدتقي الشیرازي - فکر وقیادة" است؛ و دانشگاه شیراز در برگزاری آن با مرکز پژوهشهای آستان مقدس حسینی همکاری کرده است.
مراسم افتتاحیه عصر دیروز در "حرم مطهر امام حسین(ع)" برگزار شد و پس از نماز مغرب و عشاء نیز پژوهشگران کشورهای مختلف، مقالات خود را در نشست علمی شامگاهی که در "مجتمع سید الاوصیاء(ع)" برپا گردید، ارائه کردند.
صبح امروز یکشنبه ۲۰ آذر ۱۴۰۱ نیز نشستهای علمی به کار خود ادامه میدهند و در نوبت عصر، کنگره با اجرای مراسم اختتامیه به پایان خواهد رسید.
خبرگزاری ابنا، اخبار تفصیلی و تصاویر این کنگره را به شکل اختصاصی تهیه و منتشر کرده و میکند.
........................
پایان پیام/ ۱۰۱