به گزارش خبرگزاری اهل بيت (ع) ـ ابنا ـ دومین گفتوگوی دینی اسلام و مسیحیت ایران و آفریقای جنوبی با عنوان «اخلاق در ادیان» روز شنبه گذشته (۸ بهمن) به اهتمام رایزنی فرهنگی ایران در پرتوریا، مرکز گفتوگوی ادیان و فرهنگ‌های سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و با همکاری دانشکده الهیات دانشگاه تهران با حضور اندیشمندان دینی دو کشور در سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی برگزار شد.
این برنامه با سخنرانی اساتید دانشگاه و اندیشمندان دینی دو کشور همراه بود و علی‌اکبر ضیایی، رئیس مرکز گفتوگوی ادیان و فرهنگ‌های سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی طی سخنانی به عنوان نخستین سخنران این نشست اظهار کرد: موضوع این نشست «اخلاق در ادیان» است، طبیعتا قرن هفدهم تا بیستم شاهد فلسفه‌های متنوع اخلاق بوده و در کنار اخلاق در ادیان، فلسفه‌های دین شکل گرفت.
وی افزود: چالش‌های عصر مدرن اخلاق دینی را به چالش کشیده‌اند و ادیان باید به دنبال راهکارهایی برای مقابله با این چالش‌ها باشند و شبهات پیش‌آمده را تهذیب کنند.
رئیس مرکز گفتوگوی ادیان و فرهنگ‌های سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی تصریح کرد: در عصر مدرن پلتفرم‌ها وارد حوزه اخلاق شده و دانش سطحی را در میان مؤمنان منتشر کرده‌اند که سبب می‌شود عموم مؤمنان نتوانند به عمق فلسفه دین پی ببرند.
ضیایی تأکید کرد: پلتفرم‌های جدید احساس همدلی را کم‌رنگ کرده‌اند و شبکه‌های اجتماعی مانند اینستاگرام و فیس‌بوک، احساس درونی مبلغ دینی را به شکلی سطحی تنزل داده‌اند و سبب شده‌اند روح دین و ارزش‌های اخلاقی به سطح نازلی تنزل یابد؛ امیدواریم برگزاری چنین نشست‌هایی به یافتن راهکار و تجارب مشترک برای حل مشکلات جامعه مدرن کمک کند.
در ادامه پروفسور «ران توا لِتسوسا»، رئیس دانشکده الهیات و ادیان دانشگاه پرتوریا سخنرانی و با ابراز خرسندی از سفر به ایران و شرکت در این دور از گفت‌وگوها، اظهار کرد: هنگامی که برای این نشست دینی دعوت شدم بسیار خوشحال و هیجان زده شدم چراکه علاوه بر گفت‌وگو با اندیشمندان ایرانی می‌توانم واقعیات ایران را از نزدیک مشاهده کنم.
وی با تأکید بر اینکه اخلاق خوب در یک جامعه بسیار مؤثر است، افزود: اخلاق در جامعه امروز دارای نقش مهمی است. اخلاق باید در باطن ما باشد و در زندگی خود نسبت به آن عمل کنیم تا مردم نیز عملکرد ما را ببینند و اخلاق‌مدار باشند.
استاد الهیات دانشگاه پرتوریا بیان کرد: جامعه‌ای که اخلاق ندارد، نه تنها خود را ویران؛ بلکه در حقیقت مردم را نابود می‌کند، حتی ممکن است گاهی در یک کلیسا، اخلاق رعایت نشود.
وی تصریح کرد: ما به عنوان رهبران دینی جامعه و کسانی که تأثیرگذاری بر دیگران داریم، باید اخلاق‌مدار باشیم تا مردم از ما الگوبرداری کنند.
منیراج سوگداون، استاد هندو دانشکده الهیات و ادیان دانشگاه پرتوریا از دیگر سخنرانان این نشست بود که با تأکید بر اهمیت اخلاق در جامعه اظهار کرد: اخلاقیات در هندوئیسم، بخش زیادی از باورهای هندوئیسم را تشکیل می‌دهد و درک ابعاد اخلاقیات بسیار متنوع است و مفاهیم متنوعی برای اخلاقیات در نظر گرفته شده است.
وی افزود: اصل اساسی اخلاق در هندوئیسم، از دیدگاه‌های کلامی گرفته می‌شود و دیدگاه‌های اخلاقی ادیان انسان را از شر به رستگاری و فلاح می‌رساند.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: ما در هندوئیسم، مسئله‌ای به نام مراقبه داریم که به معنای بهبود سلامت جسمی و معنوی برای ایفای خوب نقش و وظایفمان است و سلامت جسمی و روحی را در نظر می‌گیرد و اینکه همیشه مراقب باشیم و خود را از وابستگی‌ها جدا کنیم.
وی همچنین تأکید کرد: هندوها معتقدند که غرب باعث مشکلات زیادی برای ادیان شرقی شده است و ما باید خود را از استعمار فکری غرب نجات دهیم.
در ادامه، خانم پروفسور لراتو موکوئنا، استاد دانشکده الهیات و ادیان دانشگاه پرتوریا در سخنرانی خود، اظهار کرد: فلسفه آفریقا و اخلاق ادیان در آفریقا از لحاظ ایدئولوژیک مورد هجوم قرار گرفته است و در یک نگاه به تاریخ آفریقا هجوم و تسلط دانش‌ها و ایدئولوژی‌ها را در می‌یابیم، آفریقا قاره تکثرگراست.
وی تصریح کرد: آفریقایی‌ها با کنشگران دیگر مورد هجوم قرار گرفتند و منزوی شدند و من امیدوارم وقتی از سنت‌ها و ادیان آفریقا، سخن می‌گوییم، بتوانیم تصویر روشنی از آنچه مورد نظرمان است، ارائه دهیم.
حجت‌الاسلام والمسلمین احمد مبلغی، عضو شورای سیاستگذاری و هماهنگی گفتوگوی ادیان جمهوری اسلامی ایران نیز در ادامه مقاله خود را با موضوع «بازتولید اخلاق دینی در ساحت‌های اجتماعی» ارائه داد و گفت: با انجام عملیات گسترده بازتولید اخلاق مشترک دینی، پروژه تقریب ادیان، چشم‌اندازهای وسیع و روشنی را می‌گشاید و به صورتی فزاینده به نتایج متعالی، پایدار، پویا و بارآور منتهی می‌شود.
وی توضیح داد: اخلاق ما را به سرچشمه‌هایی می‌کشاند که آب زندگی همزیستی انسان از آن می‌جوشد و طعم گوارای همزیستی را در کام انسان می‌نشاند. این اخلاق است که آب حیات جامعه بشری، صلح بین مردم، پرستش خدا و سلامت زیست بوم و پهنه محیط زندگی است.
مبلغی بیان کرد: واقعیت این است که اخلاق در درون چارچوب های فردی حبس شده است و ما فضای جامعه را به روی اخلاق بسته ایم. نخستین کار ضروری گام زدن در مسیر اجتماعی سازی بیش از پیش اخلاق است. برای انجام این مهم لازم است تا درهای جامعه را به روی اخلاق باز کنیم و به آن اجازه دهیم تا در لایه هاى چندوجهی جامعه حضوری موثر و نفوذی کارآمد پیدا کند. این کار به سادگی ممکن نیست و برای اجتماعی شدن اخلاق باید فعالیت های زیادی انجام داد.
عضو شورای سیاستگذاری و هماهنگی گفتوگوی ادیان تأکید کرد: این اخلاق است که زیبایی فطرت انسان و زیبایی‌های آموزه‌های دین را آشكار می‌كند و آدمی را در مسیر تفاهم و هماهنگی با خدا، محیط و خویشتن قرار می‌دهد و با تمرکز بر آن، باب تفاهم و آشنایی بر مشكلات اجتماعی گشوده و افق همگرایی و همدلی در چشم‌انداز روابط بشری پدیدار می‌شود.
وی گفت: اخلاق، دین را در شرایطی قرار می‌دهد که بتواند انرژی‌ها و نهادهای ویژه و استثنایی خود را در جهت آرامش، امنیت و اطمینان مردم و جامعه فعال کند و آن را گسترش دهد. اخلاق، محبت را در دسترس انسان قرار می‌دهد و حرکت تاریخ را در جهت حقیقت، عدالت، نیکی، زیبایی و وحدت مردم سامان خواهد داد.
دكتر محمود واعظی، رئیس دانشکده الهیات دانشگاه تهران نیز در سخنرانی خود در این نشست، گفت: قرآن کریم بر بحث همزیستی با دیگر ادیان و ایده‌ها و داشتن گفت‌وگو با دیگران تأکید می‌کند.
وی افزود: با قرآن صحبت کردن یعنی اخلاق قرآنی و آیات قرآنی را مدنظر داشته باشیم. باید یکدیگر را بشناسیم و به موضوعات اجتماعی و آینده مشترکمان و همین‌طور کسانی که ادیان را دنبال می‌کنند، توجه کنیم.
واعظی تأکید کرد: این همان چیزی است که از آن به عنوان سعادت بشریت یاد می‌کنیم؛ بنابراین باید این هدف را دنبال کنیم.
وی به تشریح سوابق همکاری‌های ایران و آفریقای جنوبی در سال ۹۴ و ۹۵ در خصوص گفت‌وگوهای دینی پرداخت و گفت: در نشستی که روز يكشنبه (امروز) ۹ بهمن‌ماه در دانشکده الهیات دانشگاه تهران برگزار می‌شود، تعداد ۱۷ عنوان مقاله تحت عنوان اخلاق در ادیان ارائه می‌شود و کتابچه مجموعه چکیده مقالات هم میان شرکت‌کنندگان توزیع خواهد شد.
در ادامه این نشست، حجت‌الاسلام والمسلمین سید مفید کوهساری، عضو شورای سیاستگذاری و هماهنگی گفتوگوی ادیان سخنان خود را مبتنی بر آیات قرآن و اخلاقیات ارائه داد و گفت: اخلاقیات مجموعه‌ای از فضیلت و صفات خردمندانه است. در واقع یک نظام ارزشی است که انسان را با عنوان خوب و بد و شر و خیر تعریف می‌کند.
وی افزود: آموزه‌های اخلاقی قواعدی برای دستیابی به نظام ارزشی هستند، ادیان اشتراکاتی بسیاری در اخلاق دارند و باید برای رسیدن به یک فهم مشترک و صلح در جامعه، این مشترکات را پیدا کنیم.
حجت‌الاسلام سید مصطفی دریاباری، عضو شورای سیاستگذاری و هماهنگی گفتوگوی ادیان نیز، به احادیث و روایاتی از پیامبر اکرم(ص) و حضرت علی(ع) در خصوص جایگاه انسان اشاره کرد و به توضیح الهیات ایجابی و سلبی پرداخت.
بنابر اعلام این خبر، نشست گفتوگوی دینی و تبادل آراء و مقالات این دور از گفت‌وگوها، روز یکشنبه (امروز)، ۹ بهمن‌ماه ساعت ۹ صبح با حضور اعضای هیئت علمی دانشکده الهیات دانشگاه تهران و هیئت اندیشمندان دینی آفریقای جنوبی در سالن شهید مفتح این دانشکده برگزار می‌شود.
در جریان برگزاری این دور از گفت‌وگوها چندین بازدید از مؤسسات و مراکز علمی جمهوری اسلامی ایران نیز برای این هیئت آفریقایی در طول اقامت در کشورمان پیش‌بینی شده است.
شایان ذکر است؛ دور اول گفت‌وگو اسلام و مسیحیت آفریقای جنوبی با عنوان «مذهب و گفتمان» در سال ۱۳۹۶ به میزبانی دانشگاه پرتوریا برگزار شد.
.......................
پايان پيام/ ۲۱۳