علامه مصباح با اشاره موضوع همایش گفت: موضوع مقاله بسیار مهم است و انتظار می رود کسانی که در مکتب اهل بیت (ع) پرورش یافته اند در این زمینه ادای تکلیف کنند و جهاد علمی و فکری خود را به نحو احسن انجام دهند.
وی ادامه داد: ما در دوران معاصر با مفاهیمی روبرو هستیم که ذاتا اسلامی نیستند مثل دموکراسی که چیزی شبیه آن در متن قرآن و احادیث نیامده است اما از آن لحاظ که اسلام رسالتی جهانی دارد و محدود به جغرافیای خاصی نیست ناچاریم درباره آن مفاهیم بحث کنیم تا زبان مشترکی با جهان داشته باشیم و با همه اقوام تفاهم داشته باشیم و البته باید آنها را توسعه و تضییق دهیم و یا تفسیر کنیم .
رئیس موسسه امام خمینی(ره)افزود: در مواجهه با این مفاهیم مواضع متفاوتی ارائه می شود. گاها تعریف واژه کاملا مشخص است و پذیرفته شده، در اینجا ما باید موضع قاطعی را اتخاذ کنیم و آنرا قبول یا رد کنیم اما گاهی مفهومی داریم که دقیقا تعریف نشده است اینجا نمی توان بطور مطلق قبول یا رد کرد بلکه باید ببینیم کدام یک از معانی با مفاهیم ارزشی ما سازگار است و بگوییم این مفهوم را با این معنا می پذیریم.این یک قاعده کلی عقلانی است و جای بحث ندارد.
وی گفت: ما در مقام عمل با سلسله مفاهیمی غربی مواجه هستیم که بصورت ارزش های متعالی و مطلق پذیرفته شده اند و مخالفت مستقیم با آنها یعنی بستن باب گفتگو مثل حقوق بشر ، با این که با خیلی از حقوق کیفری ما در تضاد است اما اکثر مسلمانان در این مورد موضع انفعالی دارند و دربست آنرا قبول کردند تا متهم به ارتجاع و عقب افتادگی نشوند .
آیت الله مصباح ادامه داد: نحوه مواجهه با اینها خیلی مهم است .آنچه از اسلام بر می آید عدم طرد و نفی این هاست و شروع از مشترکات است مثل تثلیث مسیحیت با این که قرآن تعابیر تندی نسبت به آن دارد اما در این مورد هم با آنها به گفتگو می نشیند تا جایی که کار به مباهله می رسد. بطور کلی می توان دو نحو بحث کرد که یکی شروع کردن از یک اعتقاد مشترک با طرف بحث مثل بحث شیعه و سنی که باید از موارد اشتراکی شروع شود نه اختلافی و دیگری بحث جدلی به نحو احسن است که با استفاده از اعتقادات طرف بحث عقیده او را اثبات کنبم یا عقیده خود را ثابت کنیم.
وی با اشاره به دمو کراسی افزود: دموکراسی از همین باب است و انکار آن یعنی بی منطقی. البته دموکراسی آمریکا که قرائت خاصی از آن دارد و به معنای فارغ از ارزش های دینی می گیرد مورد قبول ما نیست و بر همین اساس است که امریکا انتخابات الجزایر و حماس را غیر مشروع و باطل می داند و ما بر خلاف آن می توانیم در چارچوب خاصی دموکراسی را انتخاب کنیم که حاصل آن مردمسالاری دینی شود.
در ادامه همایش، میز گردی با حضور حجج الاسلام سبحانی و دکتر حاجی حیدر و دکتر واعظی در پاسخ به سوالی مبنی بر تلقی از مردمسالاری دینی تشکیل شد.
دکتر حاجی حیدر با اشاره به معنا ی مردمسالاری گفت: من معتقدم اسلام نظریه سیاسی دارد و نظریه مردمسالاری دینی را در این راستا مطرح می کنم و می دانم که هیچ یک از اندیشمندان غربی این را قبول ندارند چون آنها مردمسالاری را سکولار و دین گریز می دانند.
وی ادامه داد: بنده معتقدم باید در جامعه ولی فقیه باشد که مسوول نهایی کشور و مسوول حفظ تداوم ارزرشهای کشور باشد که رکن غیر دموکراتیک نظام است البته یک رکن غیر دموکراتیک هم باید داشته باشیم که آن هم دادگاه قانون اساسی باید باشد.
حاجی حیدر با اشاره به رکن های دموکراتیک گفت: باید یک مجلس اعلی تشکیل شود متشکل از 45 فقیه و 45 حقوقدان متعهد که به مدت 9 یا 12 سال با رای مستقیم مردم انتخاب شوند و در مرحله پایین تر مجلس دانی و قوه مجریه باشد که تحت نظر رهبری و مجلس اعلی باشد و با رقابت بین احزاب و با رای مردم شکل گیرد.این بطور معنا داری مردمسالارانه و دینی است.
حجت الاسلام سبحانی با اشاره به مقولات وارده به فرهنگ گفت: این ها سه وجهه متمایز دارند، وجهه کلامی و فقهی که جایگاه بحثش اینجا نیست و وجهه علمی که باید اینجا بحث شود.
وی ادامه داد: مردمسالاری یک مسئله مهمی است که باید بحث شود و خاستگاه آن فلسفی است که به ژان ژاک روسو بر می گردد و بنیاد دموکراسی غربی بر رویکرد سکولاریزم است.
سبحانی افزود: مفهوم مردم، رای،مبنای مشروعیت رای مردم و میزان دخالت رای مردم ، چهار مسئله اصلی است که باید در مبانی فلسفه سیاسی ما حل شوند تا بتوان چارچوب کاملی برای مردمسالاری دینی مطرح کرد.
حجت الاسلام دکتر واعظی در رابطه با دموکراسی گفت: ما دموکراسی خالص نداریم و دمو کراسی بصورت لیبرال دموکراسی، سوسیال دموکراسی و غیره مطرح می شود لذا ما می توانیم آنرا بصورت دموکراس دینی مطرح می شود.
رییس دانشگاه باقرالعلوم افزود: در مدل مردمسالاری دینی هم حاکمیت مردم به رسمیت شناخته می شود و هم حامیت دین لذا باید بین این دو توازن ایجاد کرد.
شایان ذکر است در ابتدای همایش مقالاتی در رابطه با همایش توسط دانش پژوهان موسسه و اعضای کارگروه مردمسالاری ارائه شد که آقایان سیدیان، ابوطالبی، مظاهری و وحیدی منش به ارائه مقالات خود پرداختند.
پایان پیام/130