در این همایش که با همکاری مجمع جهانی اهل بیت (ع) برگزار شد، «اندیشه‌های آیت‌الله حاج شیخ محمدعلی تسخیری (قدس‌سره)» مورد بحث و بررسی قرار گرفت و حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر حمید شهریاری، حجت‌الاسلام والمسلمین سیّد ابوالحسن نواب، مولوی محمد اسحاق مدنی و دکتر مهدی گلشنی به سخنرانی پرداختند.
آیت الله تسخیری در حجاب معاصرت به سر می‌بَرَد
دبیر شورای عالی مجمع جهانی اهل‌بیت (ع) در این نشست اظهار داشت: صحبت کردن در باب استاد بزرگواری که خود را مدیون ایشان می‌دانم و در طول پنجاه سال آشنایی از ایشان زیاد آموختم، بسیار سخت است.
حجت‌الاسلام والمسلمین «سیّد ابوالحسن نواب» ادامه داد: آیت الله تسخیری از معالم بزرگ تقریب بود و ویژگی او در طول سفر‌های مکرری که با ایشان داشتیم برای من روشن شد. این شخصیت برجسته هنوز پشت پرده و حجاب معاصرت به سر می‌برد. آیت الله تسخیری باعث شد ورود کتاب‌های سلمان رشدی به بیش از ۵۰ کشور ممنوع شود. این هنر آیت الله تسخیری بود؛ لذا بلاشک ایشان در قرن حاضر از برجسته‌ترین شخصیت‌های تقریبی جهان بودند.
وی با بیان اینکه تقریبا ۳۰ سفر مشترک با ایشان داشتیم که هشت بار آن به کشور مصر بود، به ویژگی‌های تقریبی آیت الله تسخیری اشاره کرد و گفت: اخلاق، محور تقریب آیت الله تسخیری بود. کسانی که دیگران را دشمن می‌پندارند نمی‌توانند با تظاهر خود را تغییر دهند و با طرف مقابل گفتگو کنند. باید از صمیم دل بتوانند با او رابطه برقرار کنند.
رئیس دانشگاه ادیان و مذاهب اظهار کرد: دو بار توفیق جلسه خصوصی با پاپ سابق و پاپ فعلی داشتم. اگر کسی می‌خواهد با این افراد گفتگو کند باید احساس کند که آن‌ها آدم معنوی هستند. نباید من در دل خود پاپ را دشمن اسلام و دین و قرآن بدانم و براساس مصلحت با او گفتگو کنم؛ این صحبت نه عمق دارد و نه گیرایی دارد و نه جواب می‌دهد. پاپ به من گفت یادمان نرود در جنگ‌های صلیبی ما بچه‌های مسلمانان را می‌نشاندیم، شمشیر بالای سر آن‌ها می‌گرفتیم و می‌گفتیم یا غسل تعمید بده و مسیحی شو و یا گردنت را می‌زنیم!
وی اظهار داشت: آقای تسخیری نکته اولی که در تقریب در پیش می‌گرفت این بود که دوگانه و اهل دروغ و نفاق نبود و در گفتگو اخلاق‌مدار، و سخنانش تاثیرگذار بود. آن مرحوم بر مبانی مخاطبی که با وی گفتگو می‌کرد مسلط بود. ایشان بر کتاب المواقف که شامل پنج جلد است، بیش از ۱۰۰ صفحه حاشیه نوشت که بسیار ارزشمند است. تعامل ایشان مثبت، سازنده و شخصیتی خستگی ناپذیر بود. آن مرحوم در حالی که از مشکلات جسمانی رنج می‌برد، اما صحنه را ترک نکرد.
دبیر شورای عالی مجمع جهانی اهل‌بیت (ع) در پایان گفت: آقای تسخیری تحمل بسیاری داشت. حارث الزاری از عراقی‌های بعثی است که پس از سقوط صدام فرار کرد. در هر نشست که شرکت می‌کردیم، او هم حاضر بود و علیه جمهوری اسلامی مصاحبه می‌کرد. در حاشیه یک اجلاس، آقای تسخیری به او سلام کرد و او جواب داد و محترمانه عبور کردند. هیچ وقت ندیدم مرحوم آیت الله تسخیری با بدترین دشمن خود برخورد بدی داشته باشد. ایشان محکم و پابرجا پای هدف خود ایستاده بود. جوان‌ترین فردی که توانست اندیشه آیت الله صدر را دریافت کند آیت الله تسخیری بود. دانش و عمق و فهم و شعور بالا باعث شد که آیت الله تسخیری نمونه‌ای بی بدیل در زمینه تقریب بین المذاهب باشد.
آیت الله تسخیری، شخصیتی صادق، با اخلاص و مجاهد بود
آیت الله «شیخ جواد خالصی» اندیشمند و عالم برجسته عراقی در چهارمین نشست علمی طلایه داران صلح و وحدت اسلامی اظهار داشت: ما در این نشست به بخشی از وظیفه خود در برابر برادرانی که پیش از این در راه اسلام فعالیت می‌کردند، عمل می‌کنیم.
وی با بیان این که مجمع تقریب که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران تشکیل شد هدف بزرگ و مقدس وحدت اسلامی را در پیش گرفت، ادامه داد: البته ما پیس از این نیز نسبت به ایجاد وحدت اسلامی تمایل داشتیم و کار‌هایی هم انجام شده بود، اما مجمع تقریب یک گام بزرگ و عملی بود و شخصیت‌های مهمی که می‌توانستند در راه تقریب و وحدت امت اسلامی تأثیرگذار باشند به آن پیوستند.
وی با تاکید بر نقش مهم آیت الله تسخیری در مسیر وحدت، از وی به عنوان فردی با اخلاص، مجاهد و اهل عمل نام برد که حتی در زمان بیماری از فعالیت‌های خود دست نمی‌کشید.
این عالم عراقی تصریح کرد: آیت الله تسخیری پیام آوری ممتاز در میان امت اسلامی بود که از نزدیکی اهل سنت به شیعه دفاع کرد هر چند که در این راه با انتقادات زیادی رو به رو شد.
وی در بین ویژگی‌های آیت الله تسخیری او را فردی صادق و با اخلاص و با بنیه علمی قوی خواند که بر همه مباحث علمی مورد نیاز خود تسلط داشت و دقت او در قرائت و عمل به آیات قرآن کریم از او یک شخصیت ممتاز ساخته بود.
پیام وزیر اوقاف سوریه و شیخ ماهر حمود
پیام شیخ ماهر حمود رئیس اتحادیه جهانی علمای مقاومت و محمد عبدالستار سید وزیر اوقاف سوریه پیرامون آیت الله تسخیری در نشست علمی طلایه داران صلح و وحدت اسلامی قرائت شد.
عبدالستار سید وزیر اوقاف سوریه در بخشی از پیام خود گفت: آیت الله تسخیری از طلایه داران وحدت و دغدغه‌مندان فلسطین و مسئله مقاومت بود و ایمان راسخ داشت که رسالت اسلام، نجات انسان و برقراری عدالت است.
شیخ ماهر حمود رئیس اتحادیه جهانی علمای مقاومت هم گفت: آیت الله تسخیری بر وحدت و کنار گذاشتن اختلافات، به عنوان یک رسالت تاریخی تاکید داشت و در نقاط مختلف جهان به دنبال ایجاد تقریب و وحدت بود.
وی افزود: آیت الله تسخیری زبان عربی را با فصاحت و بلاغت صحبت می‌کرد که این مسأله در پیشبرد اهدافشان بسیار مؤثر بود؛ ایشان مرتبه شهدا را دارد، چون پیوسته در زندگی خود به دنبال شهادت بود. آیت الله تسخیری در واقع نقش مکمل برای پیشبرد اهداف جمهوری اسلامی ایران را داشت.
رلیس اتحادیه جهانی علمای مقاومت گفت: آیت الله تسخیری با وجود موانع استکبار هیچ وقت، دست از تلاش برای پیشبرد اهداف تقریبی برنداشت. با صداقت و استقامت راه خود را ادامه داد و امیدوارم راه ایشان ادامه یاید.
اخلاق نیکوی آیت الله تسخیری محور اصلی برای توفیق تقریب در نیم قرن اخیر بود
حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر «حمید شهریاری» دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی طی سخنانی در این نشست با قدردانی از پژوهشگاه مطالعات فرهنگی در برگزاری این نشست علمی از مشارکت کنندگان در این اجلاس وزین تقدیر و تشکر کرد.
وی گفت: شخصیت حضرت آیت الله تسخیری برای کسانی که در نیم قرن اخیر در حوزه بین الملل فعالیت داشتند کاملا شناخته شده است. ایشان شخصیتی برجسته، ویژه و خاص در حوزه بین الملل بودند.
شهریاری در ادامه اظهار کرد: این توفیق را داشتم که در ابتدای خدمتم در مجمع تقریب خدمت آیت الله تسخیری باشم. این مدت کوتاه به قدری برای بنده جذابیت داشت که مانند پدر در حوزه بین الملل به ایشان علاقمند شدم. اخلاق نیکوی ایشان محور اصلی برای توفیق تقریب در نیم قرن اخیر بود.
وی با بیان اینکه آیت الله تسخیری عضو مجمع فقهی جده بوده و فقه شیعه را در عربستان سعودی جا انداخت تصریح کرد: بیان شیوا و لسان عربی مبینی که همراه با اشعار و آیات و روایات بود باعث شد که سخنان ایشان در نفس مخاطب بسیار اثربخش باشد.
دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی در ادامه اظهار کرد: با شرایطی که در جهان داریم و نظم نوین جهانی در حال شکل گیری مجدد است، می‌توان گفت که انقلاب سیاسی جدیدی در جهان در حال وقوع است. تعارض چین با آمریکا و نزول دلار آمریکا باعث شده، دنیا در حوزه سیاسی و فرهنگی دچار تغییر شود.
وی اظهار داشت: آیا جهان اسلام یک الگوی آرمانی حکومتی برای امت اسلام دارد یا نه؟ آیا می‌توانیم یک الگوی جدیدی برای جهان اسلام عرضه کنیم؟ همین پرسش‌ها باعث پیدایش داعش شد. داعش نوعی دولت اسلامی بود که ادعا داشت خلیفه گری صدر اسلام را بازیابی می‌کند و جهان اسلام را به دو بخش داخل و خارج اسلام تقسیم کرد.
دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی درباره افول گروه تروریستی داعش گفت: حکومت داعش به رشادت‌های سرداران مقاومت و در رأس آن‌ها حاج قاسم سلیمانی با شکست سنگینی مواجه شد. در حوزه نظامی بر داعش غلبه کردیم، اما آن ایده‌ای که داعش به عنوان خلیفه‌گری مطرح کرد آیا از پشتوانه نظری در اهل سنت پذیرفته شده یا نه؟ در این زمینه، پژوهشگاه تقریب اسلامی کتابی با عنوان خلافت داعش مطرح کرد که در آن آراء و نظراتی که ادعای بازیابی خلیفه گری در جهان اسلام را داشتند طرح و نقد کردیم.
وی ادامه داد: اگر قرار باشد حکومت جهانی در جهان اسلام شکل بگیرد ما در حال حاضر می‌توانیم سه الگوی تقریبا پایدار که در جهان اسلام شکل گرفته است را نام ببریم. اولین الگو ترکیه است، دوم پادشاهی سعودی و سوم ولایت فقیه نظام جمهوری اسلامی در راس آن‌ها قرار گرفته است. آن‌ها هم در نظریه و هم در عمل ادعای راهبری جهان اسلام را دارند.
شهریاری ادامه داد: ترکیه دنبال حکومتی لائیک است و مثلا قانونی مثل حجاب نمی تواند در قانون آن تصویب شود، این دولت، محور خود را بر پایه اقتصاد داشته و موفقیتهایی را کسب کرده است و نیازهایی را برآورده کرده است اما بالاخره متوجه شد با راهکارهای اقتصادی نمی تواند ادعای رهبری جهان اسلام را داشته باشد.
وی اظهار داشت: پادشاهی عربستان هم گرچه هزینه های زیادی کرد و آزادی هایی رو ایجاد کرد تا اتهام افراط گرایی را از دوش خود بردارد، اما در ارائه الگوی مناسب به جهان اسلام موفق نبود.
دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی در ادامه گفت: الگوی ولایت فقیه، الگوی مناسبی در سطح جهانی است و سربلند و سرفراز اهداف خود را به پیش می برد و توانسته به خوبی با استکبار و اسرائیل مقابله کند.الگوی ولایت فقیه نشان داده همچنان سرافراز و سربلند در جهان اسلام مسیر خود را ادامه می‌دهد که امروز به راهبری و هدایت رهبر معظم انقلاب دنبال می‌شود.
حجت الاسلام شهریاری اظهار داشت: امیدوارم همه ما پیرو اخلاق و مدیریت آیت الله تسخیری باشیم. امیدوارم همه کسانی که در کنار ما هستند کمک کنند تا بتوانیم راه ایشان را ادامه دهیم.
نقش آیت الله تسخیری در ایجاد وحدت بسیار ارزشمند بود
در این نشست رئیس شورای عالی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی اظهار داشت: مساله وحدت همیشه حامیانی داشته و در میان علمای زیادی از صدر اسلام تا امروز همیشه عده‌ای تمام وقت در مسیر تبلیغ وحدت و پیشبرد اهداف وحدت بودند. همیشه دشمنان اسلام سعی‌شان بر این بوده بین امت اسلامی تفرقه ایجاد کنند. چون اگر امت یکپارچگی و وحدت داشته باشد هیچ قدرتی در جهان توانایی مقابله با آن را ندارد.
مولوی «محمد اسحاق مدنی» افزود: پیامبر (ص)، در صدر اسلام اختلاف چندین ساله بین اوس و خزرج در مدینه را به برکت اسلام حل کرد؛ در مدینه هم گروهی از یهودیان از فرصت تفرقه استفاده می‌کردند. مردم مدینه به دو دسته تقسیم شده و با هم می‌جنگیدند و در این میان یهودیان رهبری و برتری را برای خود ثبت کرده بودند. اتحاد این دو گروه باعث شد تا یهودیان به حاشیه رانده شوند.
وی با بیان اینکه نظام جمهوری اسلامی حکومت قدرتمندی است و جمهوری اسلامی صدای وحدت را در تمام دنیا به گوش همگان رسانده است، درباره مرحوم آیت الله تسخیری گفت: نقش آیت الله تسخیری در ایجاد وحدت بسیار ارزشمند بود، ایشان دارای علم و دانش و جایگاه علمی بود و پشتکار آیت الله تسخیری با الهام از قرآن و روایات، بسیار زیاد بود.
مدنی ادامه داد: امروزه در کشور‌های مختلف از ضرورت اتحاد سخن می‌گویند و مساله اتحاد در بین مسلمانان جا افتاده و امت اسلامی به این نتیجه رسیده که تنها راه نجات، وحدت است. دشمنان ما هیچ زمانی به اندازه امروز، برای تفرقه امت اسلامی فعالیت نکرده است و بعد از انقلاب اسلامی تلاش آنان شدت گرفته است.
آیت الله تسخیری الگوی تمام عیار برای حوزویان و دانشگاهیان بود
فیزیک‌دان و نظریه‌پرداز و عضو پیوسته فرهنگستان علوم ایران اظهار داشت: آشنایی بنده با آیت الله تسخیری از زمان معاونت بین الملل سازمان تبلیغات اسلامی بود. من شخصیت کم‌نظیری مانند ایشان خیلی کم دیدم. ایشان الگو برای وحدت اسلامی و انقلاب اسلامی بودند.
دکتر «مهدی گلشنی» درباره جایگاه و شخصیت علمی آیت الله تسخیری اظهار داشت: رهبر معظم معظم انقلاب در پی ارتحال آیت الله تسخیری اشاره کردند که ایشان "کارنامه این سرو نستوه و خستگی‌ناپذیر در انواع خدمات برجسته در مجامع جهانی اسلامی حقا درخشان است. عزم راسخ و دل پرانگیزه ایشان حتی بر ناتوانی‌های جسمانی در چند سال اخیر فائق می‌آمد و حضور مؤثر و برکت وی را در هر نقطه لازم و مفید استمرار می‌بخشید." آیت الله تسخیری بیشترین وجاهت را در جهان اسلام داشتند و علمای مصری به آراء ایشان توجه می کردند. متاسفانه توجهی که در ایران باید به ایشان می‌شد در حد ایشان نبود.
وی همچنین گفت: من شخصیتی متواضع، جامع و دورنگر با توجه به مقتضیات زمان، مثل آیت الله تسخیری خیلی کم دیدم و ایشان الگوی تمام عیار هم برای حوزویان و هم برای دانشگاهیان هستند. آن مرحوم تحمل نقد و تواضع فوق العاده ای داشتند، من 40 سال همراه ایشان بودم و اخم به ابروی ایشان ندیدم.
عضو پیوسته فرهنگستان علوم ایران در پایان در ضمن پیشنهادی گفت: اگر به قدر کافی در زمان حیات اندیشه های آیت الله تسخیری شناخته نشد، باید با چاپ آثار ایشان این کوتاهی جبران شود. غرب تمام تلاش خود را برای تفرقه، تجزیه و از هم‌پاشیدگی مسلمانان بکار گرفته و مهمترین عامل قدرت برای جهان اسلام، وحدت است.
شایان ذکر است؛ همزمان با این همایش، نمایشگاه عکس و آثار آیت‌الله حاج شیخ محمدعلی تسخیری نیز برپا شد.
چهارمین همایش از سلسله همایش‌های بزرگداشت طلایه‌داران صلح و وحدت اسلامی با همکاری مجمع جهانی اهل بیت (ع)، پژوهشکده مطالعات سیاسی، روابط بین‌الملل و حقوق پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، اداره کل ادیان و مذاهب سازمان تبلیغات اسلامی، پژوهشکده تبلیغ و مطالعات اسلامی و مرکز اسناد فرهنگی آسیای پژوهشگاه و مرکز مفتاح در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار شد.
...........
پایان پیام/ ۲۱۸
