عابدی: محسنین همیشه خدا را حاضر و ناظر بر اعمال خود می‌بینند

به گزارش خبرگزاری اهل بیت(ع) - ابنا - آیت الله «احمد عابدی» استاد درس خارج حوزه علمیه قم، روز چهارشنبه ۲۷ اردیبهشت ماه سالجاری در پایان جلسه درس خارج فقه خود که در حرم حضرت معصومه سلام الله علیها برگزار شد، در ادامه مبحث خشم و غضب گفت: خشم معمولا از غرور و عجب و کبر بر می‌خیزد! انسانی که خود را از دیگران بالاتر می‌بیند، وقتی کسی چیزی می‌گوید سریع عصبانی می‌شود اما اگر خودش را از دیگران پایین‌تر و کمتر ببیند عصبانی نمی‌شود. 

وی ادامه داد: کسی که زندگی‌اش زندگی دینی است کمتر خشم می‌کند! مثلا کسی که مسجد بیشتر می‌رود و نماز جماعت می‌خواند یا زیارت می‌رود، چنین کسی کمتر خشمگین می‌شود. 

این استاد حوزه علمیه قم با اشاره به سه ویژگی قرآنی محسنین گفت: خداوند در آیه ۱۳۴ آل عمران می‌فرماید: «الَّذِینَ یُنْفِقُونَ فِی السَّرَّاءِ وَالضَّرَّاءِ وَالْکَاظِمِینَ الْغَیْظَ وَالْعَافِینَ عَنِ النَّاسِ ۗ وَاللَّهُ یُحِبُّ الْمُحْسِنِینَ» کسانی که در سختی و در پنهانی صدقه می‌دهند و خشم را فرو مینشانند و از مردم عفو می‌کنند، خداوند نیکوکاران را دوست دارد. باب محسنین باب زیبای کلام است، به این معنا که کسانی که این کار را می‌کنند محسن هستند و خداوند محسنان را دوست دارد. پس کسانی که این سه کار را انجام می‌دهند محسن هستند و خداوند محسنان را دوست دارد. 

مدیر دارالقرآن علامه طباطبایی قم با بیان اینکه محسن فقط به معنای نیکواری نیست بلکه بالاترین احسان این است که خود را همیشه در محضر خدا ببیند، گفت: حدیث معروفی از شیعه و اهل سنت از پیامبر (ص) نقل شده که ابوذر عرض کرد یا رسول الله احسان یعنی چه؟ پیغمبر اکرم (ص) فرمودند: «الإحسانُ أن تَعبُدَ اللّهَ کَأنَّکَ تَراهُ، فإن لَم تَکُن تَراهُ فَإنَّهُ یَراکَ»؛ احسان یعنی طوری عمل کنید و عبادت کنید که گویا خدا را می‌بنید و اگر شما خدا را نمی‌بینید، خدا شما را می‌بیند. 

وی ادامه داد: کسی که همیشه خدا را حاضر و ناظر می‌داند او را محسن می‌گویند. محسن به معنی نیکوکاری نیست نیکوکاری یک درجه‌ آن است اما بالاترین احسان این است که انسان خود را همیشه محضر خدا ببیند. اینکه عالم محضر خداست، محضر یعنی محل حضور و محسن باورش است که خدا حاضر و ناظر است، پس این شخص محسن است. 

این استاد حوزوی افزود: پیغمبر (ص) مرده‌ای را دفن می‌کرد و دقیق قبر را می‌پوشاند و درست می‌کرد، فردی عرض کرد یا رسول الله می‌ترسید که مرده از قبر فرار کند؟! حضرت فرمودند: خدا رحمت کند بنده‌ای را که کاری را درست انجام دهد. این کار را مردم که هیچ اما خدا که می‌بیند که درست انجام دادید یا نه؟! 

عابدی با بیان اینکه با این سه ویژگی در این آیه می‌توان به این مرحله رسید که خدا را همیشه حاضر و ناظر بر اعمال خود دید، گفت: از این آیه شریفه و این دو حدیث استفاده می‌شود که کسی که می‌خواهد خدا را حاضر و ناظر بر خود ببیند سه ویژگی دارد، اول اینکه انفاق در سختی و پنهانی می‌کند، دوم اینکه خشم را فرو نشاند و سوم اینکه از مردم درگذرد و عفو کند. چنین فردی با این سه ویژگی به این درجه می‌رسد که در همه حال چه در نماز و عبادت و چه در کارهایش خدا را ناظر براعمال و رفتار خود می‌بیند. 

عابدی در ادامه به شرط پذیرش توبه اشاره و بیان کرد: خداوند در آیه ۱۵ سوره توبه می‌فرماید: «وَیُذْهِبْ غَیْظَ قُلُوبِهِمْ ۗ وَیَتُوبُ اللَّهُ عَلَیٰ مَنْ یَشَاءُ ۗ وَاللَّهُ عَلِیمٌ حَکِیمٌ» اول خدا خشم و ناراحتی را از دل این افراد بر میدارد و توبه آن‌ها را میپذیرد که توبه متوقف بر خشم نداشتن است. پس کسی که می‌خواهد توبه کند شرط توبه غضب نکردن است. 

وی مقدمه خشم نکردن را ترک گناهان کبیره دانست و گفت: در آیه ۳۷ سوره شوری می‌فرماید: «وَالَّذِینَ یَجْتَنِبُونَ کَبَائِرَ الْإِثْمِ وَالْفَوَاحِشَ وَإِذَا مَا غَضِبُوا هُمْ یَغْفِرُونَ» مقدمه فرو نشاندن خشم این است که انسان گناه کبیره انجام ندهد. فواحش هم حتما به معنی زنا نیست، بلکه شاید فواحش به معنی مطلق گناهان ناموسی است، چه زنا باشد و چه فحش ناموسی و چه نگاه حرام که مطلق اینها را می‌توان فواحش گفت. پس کسی اهل غضب نیست که این گناهان را نداشته باشد.

وی افزود: نمونه‌های زیادی از رابطه گناهان مالی و ناموسی در خشم و غضب نقل شده که کسانی اهل خشم هستند که یا مال برای آن‌ها خیلی مهم است یا به گناهان ناموسی مبتلا هستند. البته دقت شود هر کس خشم کرد اینگونه نیست که ما بگوییم فلان گناهان را کرده است، این اشکال دارد؛ اما اینطور است که کسی که گناهان مالی و ناموسی داشته باشد غضب خواهد کرد و به عبارت دیگر موجبه کلیه عکس آن جزئیه می‌شود نه کلی.

..............................................

سرویس فرهنگی / محسن سلطان احمدی