متن کامل تحلیل شبکه بی‌بی‌سی به شرح زیر است:
اکبرهاشمی رفسنجانی، رئیس مجلس خبرگان ایران که به دعوت جلال طالبانی رئیس جمهور عراق به این کشور سفر کرده، در فرودگاه بغداد مورد استقبال برهم صالح معاون نخست وزیر عراق قرار گرفته است.
آقای رفسنجانی قرار است در طول سفر خود به عراق با مقام‌های مختلف این کشور و نیز مراجع شیعه مقیم نجف از جمله آیت‌الله علی سیستانی دیدار و گفتگو کند.
این نخستین دیدار آقای رفسنجانی از عراق از زمان پیروزی انقلاب اسلامی سال ۱۳۵۷ در ایران است.
آقای رفسنجانی که علاوه بر ریاست مجلس خبرگان، ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام را نیز به عهده دارد، یکی از چهره‌های متنفذ در نظام سیاسی ایران محسوب می‌شود، اما میزان نفوذ او در تصمیمگیریهای استراتژیک به خصوص پس از به قدرت رسیدن محمود احمدی نژاد چندان روشن نیست.
پاره‌ای از محافل سیاسی، نقش آقای رفسنجانی در تعیین سیاست‌های نظام اسلامی را همچنان برجسته می‌دانند، اما پاره‌ای دیگر برای او فقط نقشی تشریفاتی قائل‌اند.
با توجه به این ابهام‌ها، اهمیت سفر رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام به عراق نامشخص است و معلوم نیست که او در این سفر تا چه اندازه قادر خواهد بود با رهبران عراق در مورد مسائل حساس بین دو کشور به توافق برسد.
به همین جهت، هدف آقای طالبانی از دعوت آقای رفسنجانی برای سفر به عراق، احتمالا دستیابی به توافق در مورد مسائل بین دو کشور نبوده، بلکه هدف او فراهم کردن فرصتی طولانی برای بحث و گفتگو با یک مقام "عملگرای" ایرانی بوده است.
جلال طالبانی که شناختی تقریباً سی ساله از آقای رفسنجانی بخصوص در دوره جنگ هشت ساله ایران و عراق دارد، او را چهره مناسبتری برای گفتگو در باره بحران‌های پیش روی خاورمیانه از جمله بحرانی که در روابط ایران و غرب پدید آمده، تشخیص داده است.
آقای رفسنجانی به عنوان سیاستمداری عملگرا که قدرت کلامی خاصی برای تاثیرگذاری بر روحانیون محافظه کار شیعه دارد، شناخته می‌شود. ظاهرا آقای طالبانی از این قدرت آقای رفسنجانی آگاه است و با دعوت او به عراق، در واقع سعی کرده است تا از یک طرف بر اعتبار سیاسی او در نزد مقام‌های عراقی انگشت بگذارد و از طرف دیگر، او را نسبت به لزوم تغییر جهت سیاسی ایران در منطقه متقاعد کند.
آقای رفسنجانی در سال‌های گذشته بخصوص هنگامی که احتمال درگیری نظامی بین آمریکا و ایران جدی تلقی می‌شد، از سیاست خارجی دولت آقای احمدی‌نژاد به سبک و روش خاص خود انتقاد می‌کرد، اما از زمانی که گزارش سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا در باره برنامه هسته‌ای ایران انتشار یافت و خطر بروز جنگ بین دو کشور را به شدت کاهش داد، آقای رفسنجانی نیز لحن خود را درباره سیاست خارجی دولت ملایم کرده است.
به نظر می‌رسد جلال طالبانی که روابط نزدیکی با محافل سیاسی آمریکا و متحدان آنها در منطقه دارد، بر این باور است که روند تحول اوضاع در خاورمیانه آن گونه که مقامات ایرانی می‌پندارند چندان در جهت منافع جمهوری اسلامی نیست و چنانچه ایران آماده نرمش جدی در سیاست اتمی و منطقه‌ای خود نباشد، با بحران سهمگینی روبرو خواهد شد.
ظاهرا آقای طالبانی در انتقال این مسائل به آقای احمدی نژاد و دیگر مقام‌های جمهوری اسلامی چندان موفق نشده و به همین علت، آقای رفسنجانی را که سابقه زمینه سازی پذیرش قطعنامه ۵۹۸ شورای امنیت سازمان ملل از سوی بنیانگذار جمهوری اسلامی را دارد، برای گفتگوهای مفصل‌تر به عراق دعوت کرده است.
قاعدتا اگر آقای رفسنجانی متقاعد شود که تهدیدهای ناشی از ادامه برنامه هسته‌ای ایران و حمایت جمهوری اسلامی از گروههای لبنانی و فلسطینی جدی است، احتمال تاثیرگذاری او بر محافل تصمیم‌گیری در ایران را نمی‌توان نادیده گرفت بویژه آنکه وی از طریق ریاست مجلس خبرگان، بر روحانیون سنتی این مجلس نیز نفوذ دارد.
با این همه، بعید است که سفر آقای رفسنجانی به عراق تنها به بحث و گفتگو در باره مسائل منطقه‌ای محدود باشد. احتمالا او از جانب رهبری جمهوری اسلامی برای مذاکرات جدی بر سر سرنوشت اعضای سازمان مجاهدین خلق در عراق مجوز لازم را دارد.
رهبر انقلاب اسلامی در جریان دیدار اخیر خود با جلال طالبانی خواستار عملی شدن وعده دولت عراق برای اخراج سازمان مجاهدین خلق از آن کشور شد و قاعدتا این مساله یکی از موضوعات مورد مذاکره آقای رفسنجانی با مقام‌های عراقی خواهد بود.
مساله دیگری که احتمالاً آقای رفسنجانی در مذاکرات خود با مقام‌های عراقی بر آن تاکید خواهد کرد، آزادی دو تبعه ایرانی زندانی در عراق است که ایران آنها را دیپلمات می‌داند اما آمریکا آنان را به اتهام عضویت در سپاه قدس وابسته به سپاه پاسداران انقلاب ایران در شهر اربیل عراق دستگیر و زندانی کرده است.
اگر دولت عراق به تبع دولت آمریکا در پی آزادی این دو تبعه ایرانی باشد، به احتمال زیاد آقای طالبانی ترجیح خواهد داد تا آزادی آنان از طریق گفتگو با آقای رفسنجانی صورت گیرد تا بر اعتبار سیاسی وی در داخل ایران نیز افزوده شود.
دیدار با آیت‌الله سیستانی هم به نوبه خود می‌تواند بر موقعیت آقای رفسنجانی در بین نیروهای مذهبی سنتی در ایران تاثیر بگذارد، زیرا او بلندپایه ترین روحانی شیعه ایرانی است که در دوران پس از سقوط صدام حسین با مرجع بلندپایه عراقی در شهر نجف دیدار و گفتگو می‌کند.
انتهای پیام/105