خبرگزاری اهل‌بیت(ع) ـ ابنا ـ نهم ربیع الاول، یادمان آغاز امامت و ولایت حضرت ولی عصر(عج)
و شروع دوره‌ای حیاتی و
مهم در تاریخ شیعه به شمار می‌آید.
امام حسن عسکری(ع) طبق سنت امامان معصوم(ع)، زمینه را برای امامت حضرت مهدی(عج) و دوران غیبت آماده كرده بود، و طبق نقل‌های معتبر، شب پیش از شهادتشان و به دور از چشم مأموران خلیفه، نامه‌های بسیاری به شهرهای شیعه‌نشین فرستادند و شیعیان را از شرایط حساس باخبر نمودند.
حكومت عباسی از مدت‌ها پیش به جهت اخبار ولادت دوازدهمین امام، حضرت عسکری(ع) را زیر نظر داشت، ولی امام یازدهم با پنهان نگه داشتن خبر ولادت فرزندش و اطلاع آن با معدودی از خواص، این نقشه را باطل كرده بود. پس از شهادت امام یازدهم(ع)، خبر فرزندی به نام مهدی(عج) پخش شد و تلاش‌های چندباره خلیفه عباسی برای یافتن امام مهدی(عج) به نتیجه نرسید.
اصل امامت
مقوله امامت و جانشینی پیامبر اکرم(ص) همواره به عنوان یکی از مباحث مهم اعتقادی مسلمانان در طول تاریخ مطرح بوده است. در دیدگاه شیعه، اهداف نزول کتاب‌های آسمانی و ارسال پیامبران الهی، هنگامی به طور کامل تحقق می‌یابد که ختم نبوّت با نصب امام معصوم همراه باشد. امام همه ویژگی‌های پیامبر به جز دریافت وحی را داراست که با ولایت تکوینی (قدرت بر تصرّف در نظام هستی) و ولایت تشریعی (تبیین و تفسیر آیات و احکام الهی) و از بین بردن نارسایی‌های موجود، زمینه را برای رسیدن انسان به کمال معنوی فراهم می‌کند.
مسأله خلافت و امامت در اسلام، تنها بر اساس امر الهی، لیاقت و شایستگی افراد بوده و سن و سال، هیچ تأثیری در این امر نداشته است؛ همچنانکه ولایت، امامت و وصایت امیرالمومنین(ع) در حالی که سنی از حضرت نگذشته بود در سال‌های ابتدایی ظهور اسلام از سوی پیامبر اکرم(ص) اعلام می‌شد.
پس از شهادت امام حسن عسکری(ع) که شهر سامرا مملو از محبان حضرت شده بود، جعفر برادر حضرت قصد نمازگذاردن بر امام یازدهم را داشت، اما طبق نقل‌های معتبر از جمله نقل شیخ صدوق، خود امام زمان(عج) با كنار زدن عمویش جعفر، بر بدن پدر بزرگوارش نماز خواند، و یکی از نشانه‌های امامت و ولایت حضرت ولی عصر تبلو یافت، اما با آغاز دوران غیبت، ارتباط شیعیان با ولی عصر(عج) از طریق نائب خاص انجام پذیرفت و از همین زمان بود كه شیعیان طعم غیبت را چشیدند.
امامت حضرت مهدی(عج)
پیامبر اکرم(ص) با تعابیر گوناگون به مسأله امامت حضرت مهدی(عج) اشاره کرده و درباره چگونگی تولد، وقایع زندگی و ویژگی‌های حکومت آن حضرت گفته بودند. در یک مورد، پیامبر اکرم(ص) خطاب به علی(ع) فرمودند: «امامان پس از من دوازده نفرند که اولّین آن‌ها تو هستی و آخر آن‌ها قائمی است که خداوند به دست او، شرق و غرب عالم را خواهد گشود.» (الصدوق، الامالی، ص۱۷۳)
و یا در جای دیگر می‌فرمایند: «نهمین نفر از امامان، قائم اهل بیت من و مهدی این امت است که در رفتار و گفتار و کردار، شبیه‌ترین مردم به من است. او پس از یک غیبت طولانی و حیرت و سرگردانی، ظهور خواهد کرد و دین خدا را در سرتاسر عالم، حاکمیت خواهد بخشید. او با نصرت و تأییدهای پی در پی خداوند متعال، زمین را پر از عدل و داد خواهد ساخت. همان گونه که پیش از آن، از ظلم و ستم پر شده است.» (الصدوق، کمال‌الدین و تمام‌النعمة، ج۱، ص۲۵۷)
بنابراین به دلیل شرایط خفقانی که خلفای عباسی ایجاد کرده بودند حضرت مهدی(عج) پس از تولد، یک دوره زندگی نیمه مخفی را آغاز کردند. در این دوره که شهادت امام عسکری(ع)، ادامه داشت تعداد بسیار اندکی از شیعیان، به دیدار ایشان نایل شدند. از آن پس دوره امامت امام دوازدهم(ع) و مرحله خطیر زندگی آن حضرت که به دوره غیبت معروف است، آغاز می‌شود.
مسأله اقامه نماز بر پیکر مطهر امام عسکری(ع) توسط حضرت مهدی(ع) سبب روشنگری مردم شد و از انحراف های بعدی در مسأله امامت جلوگیری می‌کند. این کار بر همه شیعیان آشکار ساخت که پس از امام عسکری(ع)، فرزند ایشان عهده‌دار منصب امامت هستند. بدین ترتیب، توطئه خطرناکی که خلفای عباسی، برای نابودی اساسی مکتب تشیع طرح ریزی کرده بودند، خنثی شد.
آغاز امامت آن حضرت، به مشیّت الهی و برخی مصالح دیگر، با غیبت همراه بود که به «غیبت صُغرا» مشهور است و تا سال 329 هجری قمری به طول انجامید. پس از آن، مرحله جدیدی از غیبت که به دوره «غیبت کُبرا» معروف است.
در توصیف این بُرهه از زمان، تعبیرهای بسیاری در روایات وارد شده است که از وجود فتنه‌های بسیار خطرناک حکایت دارد. بشر در این دوره به دلیل بی‌توجهی به ارزش‌های اصیل الهی و انسانی، با وجود برخورداری از زندگی به ظاهر زیبا، آراسته و مدرن، با روحی مضطرب، نگران و سرگشته روبرو خواهد بود و به سبب از دست دادن هدف و فلسفه درست زندگی، به یأس و ناامیدی دچار خواهد شد.
در فرهنگ اصیل اسلامی، برای پیش گیری از دچار شدن به چنین وضعی، تحت عوان «وظایف دوران غیبت»، رهنمودهای بسیار مهمی از سوی پیامبر اکرم(ص) و ائمه ی اطهار(ع) ارایه شده است. رعایت این موارد، سبب در امان ماندن از خطر انحراف است؛ زیرا پای بند نبودن به احکام الهی و از دست دادن ثبات فکری و اعتقادی صحیح، سبب آلودگی به فتنه‌های آخرالزّمان خواهد شد.
راهکاری از امام حسن عسکری(ع) در عبور از فتنه‌های آخرالزمان
از راهکارهای مهمِ عبور از فتنه عصر غیبت، توجه به دین و باور به آن است؛ دینی که در متنش ولایت و همراهی امام معصوم است؛ امام حسن عسکری(ع) فرمود: «به خدا سوگند (فرزندم) غیبتى می‌کند که کسى از مهلکه (بىدینى و گمراهى) نجات نمىیابد، جز آنان که خداوند آن‌ها را در عقیده به امامتش ثابت قدم داشته و به آن‌ها توفیق دعا برای تعجیل در فرجش داده باشد. (الصدوق، محمد بن على، كمال الدين و تمام النعمة، ج 2، ص 384)
بنابراین اگر تنها راه نجات، ایمان به دینی است که در متن آن دین، تبعیت از ولایت ولیّ خداست، لازمه‌اش این است که امام و حجت خدا در هر زمانی باشد، تا انسان‌ها بتوانند خود را با او همراه و او را اطاعت کنند، همچنانکه امام مهدی(عج) در توقیع شریف به عثمان بن سعید عمری می‌فرمایند: «زمین، هیچ گاه، از حجّت خالی نخواهد بود؛ چه آن حجّت ظاهر باشد و چه پنهان.» (قطب راوندی، سعیدبن هبه الله، الخرائج و الجرائح، ج۳، ص۱۱۱۰، حدیث۲۶.)
..............................
پایان پیام