به گزارش خبرگزاری اهل بیت(ع) ـ ابنا ـ حرم امام رضا (ع) در شهر مشهد یکی از مراکز مهم در پذیرش زائران از اقصی نقاط جهان است و همه‌ساله پذیرای خیل بی‌شمار زائران مشتاقی است که در مناسبت های خاص به این صحن و سرا روی می آورند.
براساس برآوردها، سالیانه بین ۵ تا ۷ میلیون زائر غیرایرانی به بارگاه منور رضوی مشرف می‌شوند که از این تعداد ۶۵ درصد از کشورهای عربی، ۲۵ درصد از کشورهای شبه قاره هند و ۱۰ درصد از کشورهای آذربایجان، ترکیه، اروپا و آمریکا هستند.
متولیان آستان قدس رضوی، برنامه ریزی ویژه ای برای خدمت‌رسانی به مشتاقان زیارت بارگاه منور رضوی از کشورهای مختلف جهان، داشته اند و توسعه خدمات خود را با توجه به رشد روزافزون جمعیت زائران این بارگاه فزونی بخشیده اند.
حجت‌الاسلام‌والمسلمین سید محمد ذوالفقاری مدیر زائران غیر ایرانی آستان قدس رضوی و از مبلغان با سابقه مکتب تشیع در قاره آفریقا است. این روحانی و مبلّغ شیعی در گفت‌وگو با خبرگزاری اهل‌بیت(ع) به تشریح فعالیت‌های آستان قدس رضوی در خدمت رسانی به زائرین غیرایرانی پرداخته است:
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
ابنا: آستان قدس رضوی چه رویکرد در قبال زائرین غیرایرانی حرم امام رضا(ع) دارد؟
شیعیان در طول سال از نقاط مختلف جهان از جمله کشورهای عربی، پاکستان، هند، کشورهای جنوب شرق آسیا، قاره آمریکا و قاره آفریقا به زیارت حرم امام رضا(ع) در شهر مشهد می آیند که جمعیت آنها براساس برآوردها حدود پنج میلیون زائر خارجی در سال است. برای این حجم از زائرین که تنوع زبانی دارند و از کشورهای مختلف به مشهد می آیند و دارای فرهنگ مختلفی هستند، باید ساز و کار مختلفی از زائران خارجی، دیده شود و برنامه ریزی برای آنها و برگزاری برنامه های ویژه زائرین خارجی متفاوت از زائرین ایرانی است و ظرافت های خاصی دارد.
ابنا: محور برنامه های آستان قدس رضوی برای زائرین غیرایرانی چیست؟
براساس رکن رکین زیارت و زائر، برنامه های ما برای زائرین غیرایرانی با محوریت زیارت و زائر، سامان پیدا می کند. برنامه های مدیریت زائرین غیرایرانی آستان قدس رضوی در روند تکاملی خود روز به روز تکامل پیدا می کند چون هم تجربیات ما کامل می شود و هم از نظرات مشاوره ای کارشناسان مختلف و دلسوز، بهره می بریم و برنامه های متنوع و نو به نو به برنامه های ما اضافه می شود. برنامه های مدیریت زائرین غیرایرانی آستان قدس رضوی به صورت کلی دو سطح دارد، یک سطح برنامه های علمی و فرهنگی است و سطح دیگر، برنامه های تبلیغی و ترویجی است.
برنامه های علمی و فرهنگی برای زائرین غیرایرانی حرم امام رضا(ع) شامل برگزاری نشست ها و همایش های تخصصی است، چون میان زائرین غیرایرانی حرم مطهر رضوی، گروه های نخبگانی هم هستند که به لحاظ علمی ویژگی های خاصی دارند و برای آن ها، نشست های تخصصی در حرم مطهر امام رضا(ع) برگزار می کنیم که آمار این نشست ها در طول سال حداقل 50 نشست تخصصی است و این نشست ها با استفاده از مترجمان خبره، ترجمه می شود. از جمله دیگر برنامه های ما در این حوزه، اجرای کارگاه های آموزشی متنوع برای زائرین غیرایرانی حرم امام رضا(ع) از آموزش زبان فارسی تا دوره های اخلاق رضوی و اخلاق خانواده، پاسخ به سوالات اعتقاداتی، مشاوره دینی و ترجمه متون انتخابی برای زائرین است.
ابنا: چه اقداماتی در زمینه ترجمه در حرم مطهر رضوی صورت گرفته است؟
ما با زبان های مختلف در مدیریت زائرین غیرایرانی حرم مطهر امام رضا(ع) سر و کار داریم و بحث ترجمه هم در حوزه متون وارده به آستان قدس رضوی و هم در حوزه کتاب های تولید شده برای ترجمه جهت استفاده مخاطبان خارج از ایران، یکی از برنامه های اصلی ما محسوب می شود. تاکنون 400 عنوان کتاب و محصول فرهنگی هم به صورت ترجمه و هم به صورت تالیف در مدیریت زائرین غیرایرانی حرم مطهر رضوی، آماده کردیم. ارائه خدمت مستمر در این واحد به زائرین غیرایرانی به 14 زبان است، زبان هایی که زائرین بیشتری به آن تکلم می کنند. تولید محصولات چند رسانه ای همچون مستند و کلیپ به زائرین غیرایرانی به زبان های خارجی از جمله فعالیت های دیگر در مدیریت زائرین غیرایرانی حرم امام رضا است.
ابنا: آیا برنامه ای برای ادامه ارتباط با زائرین غیرایرانی حرم مطهر رضوی پس از بازگشت به کشورهایشان دارید؟
ایجاد شبکه مخاطبان یکی از برنامه های ما است که در حال گسترش است، زائر غیرایرانی که به حرم مطهر رضوی می آید، متناسب با زبانی که دارد، کتاب و متبرکات حرم به او اهدا می شود. مخاطبانی خارجی که با مدیریت زائرین غیرایرانی حرم مطهر رضوی، ارتباط می گیرند و دوست دارند که این ارتباط حتی بعد از برگشت به کشورهایشان ادامه پیدا کند، تولیدات ما همچون کلیپ ها و کتاب ها از طریق شبکه مخاطبان برای آنها ارسال می شود.
ابنا: مدیریت زائرین غیرایرانی حرم مطهر رضوی چه برنامه هایی در عرصه تبلیغی ترویجی دارد؟
از جمله برنامه های ما در عرصه تبلیغی ترویجی، برنامه برگزاری روزانه محافل قرآنی، استقبال از کاروان های زیارتی غیرایرانی در حرم مطهر رضوی و برنامه ریزی خاص برای آنها و خدمت رسانی به گردشگران غیرمسلمان است. تقریبا هر روز یک گروه گردشگر غیرمسلمان برای بازدید از حرم امام رضا(ع) و مشاهده زیبایی های هنری این حرم به حرم مطهر رضوی می آیند که تحت تاثیر فضای معنوی این بارگاه مقدس هم قرار می گیرند. برای این گروه ها، خدمات ویژه اعم از استقبال، راهنمایی و دادن چادر به بانوان گردشگر داریم و برخی از آنها هم تحت تاثیر فضای معنوی حرم مطهر رضوی شروع به تحقیق و پژوهش می کنند. سالیانه 80 تا 100 نفر از کشورهای مختلف با حضور در حرم مطهر امام رضا(ع) به اسلام، تشرف پیدا می کنند و اخیرا شاهد مسلمان شدن افرادی از کشورهای فیلیپین، تایلند، بلژیک، نروژ، اسپانیا و فرانسه در حرم مطهر رضوی بودیم.
برگزاری شب شعر بین المللی به زبان هایی همچون عربی و اردو، برگزاری مسابقات، برپایی نمایشگاه های هنری و مشاوره درباره تشرف به اسلام از برنامه های تبلیغی ترویجی دیگر مدیریت زائرین غیرایرانی حرم مطهر رضوی است. همچنین برنامه ویژه ما، برگزاری مراسم عقد ازدواج دائم زوج های غیرایرانی در حرم مطهر امام رضا(ع) است و در این راستا زوج های شیعه ای از کشورهایی همچون انگلستان، پاکستان، هندوستان، ترکیه و کشورهای عربی با حضور در حرم مطهر رضوی، زندگی مشترک را از کنار حرم مطهر امام رضا(ع) دارند، رواق خاصی برای این برنامه تدارک دیده شده است و اهدای بسته فرهنگی در زمینه اخلاق رضوی و اهدای هدایا به این دسته از زائرین را داریم تا آنها با خاطره خوب و خوش از حرم امام رضا(ع) بروند.
توجه جدی به زائر و زیارت، ویژگی اساسی برنامه های حرم مطهر رضوی در حوزه زائرین غیرایرانی است، رکن اصلی این برنامه ها با توجه به سیاست های ابلاغی، تسهیل امر زیارت برای زائران است. خدمات حرم مطهر امام رضا(ع)، تعطیلی ندارد و این حرم همیشه زنده است و 24 ساعت باز است. شاهد جنب و جوش در حرم مطهر رضوی به صورت دائمی هستیم و یک ساعت هم تعطیلی در خدمت رسانی به زائرین غیرایرانی در این بارگاه نداریم، برخی از دوستان ما در ساعات روز و برخی دیگر هم در ساعات شب به زائرین غیرایرانی در حرم مطهر امام رضا(ع) خدمت رسانی می کنند.
ابنا: آیا اماکن مشخصی برای زائرین غیرایرانی در حرم مطهر امام رضا(ع) وجود دارد؟
چند مکان برای حرم مطهر رضوی برای زائرین غیرایرانی وجود دارد، به عنوان مثال رواق غدیر برای زائرین پاکستانی و هندی است، صحن غدیر نیز ویژه زائرین عرب زبان است، رواق درالرحمه هم برای زائرین آذری زبان و زائرین عرب زبان است. باز هم شاهد برگزاری برنامه هایی به زبان عربی در رواق درالمرحمه هستیم. ایجاد رواق ملل، کار جدیدی در حرم امام رضا(ع) است، این رواق ویژه زائرین اروپایی و گردشگران است و به توریست ها در آنجا، خدمت رسانی می شود.
براساس آمار شرکت کنندگان در برنامه های ویژه زائرین غیرایرانی در حرم مطهر امام رضا(ع)، برآورد می شود که سالیانه بین پنج تا هفت میلیون نفر از زائرین غیرایرانی به این بارگاه مقدس، تشرف پیدا می کنند. صد درصد زائرین غیرایرانی که به حرم مطهر امام رضا(ع) می آیند، در برنامه ها ما شرکت می کنند و ما تلاش داریم که از فرصتی که این زائرین در حرم هستند، حداکثر استفاده را داشته باشیم و برنامه های جذابی را برای آنها تدارک ببینیم تا زائرین غیرایرانی با شوق در برنامه های حرم مطهر رضوی شرکت کنند.
حجم زیادی از زائرین خارجی در طول سال به حرم امام رضا(ع) می آیند و ما پذیرنده این زائرین هستیم، علاوه بر حضور راهنمایان زائر، تابلوهای راهنمایی زائر فراوانی در حرم مطهر رضوی برای راهنمایی زائرین وجود دارد تا زائرین غیرایرانی بدانند که برای مشارکت در برنامه ها به زبان های خودشان به کجا مراجعه کنند، تلاش کردیم که اطلاع رسانی ها در این زمینه، شفاف باشد تا زائرین به خوبی از برنامه های حرم مطهر رضوی استفاده کنند.
ابنا: آیا همکاری با نمایندگی مجمع جهانی اهل بیت(ع) در شهر مشهد، دارید؟
ارتباط بسیار خوبی با حجت الاسلام و المسلمین ایمانی مقدم نماینده مجمع جهانی اهل بیت(ع) در استان خراسان رضوی داریم که این ارتباط رو به روز در حال گسترش است و پذیرای مهمانان این مجمع در حرم مطهر رضوی هستیم. بارها برنامه های مشترکی را با مجمع جهانی اهل بیت(ع) را برای گروه های مهمان این مجمع، برنامه ریزی کردیم و از حضور مبلغان مجمع جهانی اهل بیت(ع) و فعالان تبلیغ تشیع در حرم مطهر امام رضا(ع)، استقبال می کنیم.
ابنا: آیا سخت گیری های امنیتی در حرم امام رضا(ع) موجب اذیت شدن زائرین غیرایرانی نمی شود؟
حرم امام رضا(ع) یکی از نقاطی است که دشمن، چشم طمع به آن دارد و این موضوع را نه فقط در حرم مطهر رضوی بلکه در حملات تروریستی به حرم حضرت شاهچراغ(ع) و حرم امام خمینی(ره) شاهد بودیم. مردم این موضوع را درک کردند و با بخش حفاظتی حرم امام رضا(ع) همکاری می کنند و می دانند که این سخت گیری ها برای امنیت خودشان است. زائرین غیرایرانی هم چون در کشورهایی همچون عراق با این مساله، مواجه شدند، این سخت گیری ها برای آنها چیز عجیب و پیچیده ای نیست.
هم اکنون در دنیا، حوزه حفاظت فیزیکی منحصر به اماکن هایی مثل حرم ها نیست. در بسیاری از نقاط دنیا، مسائل حفاظت فیزیکی در مراکز توریستی و گردشگری و حتی برخی از پاساژهای تجاری، روشن است. چون مساله عالم گیری است و همه دنیا این مساله را پذیرفته است، زائرین غیرایرانی با این مساله همراهی می کنند و ما به آنها هم می گوییم که این اقدامات برای امنیت شما است، لذا ما در این حوزه با زائرین غیرایرانی مساله ای نداریم.
..............................
پایان پیام/ ۲۶۸