به گزارش خبرگزاری بین المللی اهل بیت(ع) ـ ابنا ـ اولین جلسه از سلسله نشست های «دین و چالش های روز» با سخنرانی حجت الاسلام والمسلمین دکتر «عبدالحسین خسروپناه» دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی به صورت آنلاین برگزار شد.
وی در ابتدای این وبینار به مظلومیت مردم غزه اشاره کرد و عامل ادامه داشتن جنایات رژیم صهیونیستی را عدم موضع گیری صریح و جدی برخی کشورها دانست.
دکتر خسروپناه به چالش های دین در زمان حاضر اشاره کرد و بیان داشت: امروزه چالش هایی از قبیل چالش کلامی، اعتقادی، معرفتی، اخلاقی و فقهی در ساحت دین مطرح است. علاوه بر شبهات فرا زمانی و فرا مکانی که از قدیم پیرامون اثبات وجود خدا یا نیاز بشر به دین مطرح بوده، امروزه شاهد شبهات جدیدی نیز در حوزه مسائل کلامی هستیم.
دبیر شورای‌عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: بنده شبهات اعتقادی جدید را به دو دسته شبهات مدرن و شبهات سنتی تقسیم می کنم. شبهات سنتی عمدتا از سوی وهابیت عریستان یا گاهی از سوی بعضی محققین مصری مطرح می شود که به طور مثال تردید هایی را نسبت به سند کتاب «الکافی» شیخ کلینی یا اعتبار روایت آن مطرح می‌کنند.
وی به شبهات مدرن حوزه عقائد اشاره کرد و اظهار داشت: این شبهات در جهان غرب و از سوی فیلسوفان یا عالمان علوم طبیعی مثل هاوکینگ مطرح می شود. هاوکینگ در کتاب طرح بزرگ جهان های موازی با طرح این نظریه که ما در عالم طبیعت یک جهان نداریم و جهان های موازی متعدد و فراوانی وجود دارد، درصدد تشکیک در نظام احسن خلقت بود که البته در همان غرب نیز جواب هایی به این اندیشه داده شده است.
حجت الاسلام خسروپناه در تشریح شبهات جدید کلامی بیان داشت: بحث تعارض علم و دین، پلورالیسم دینی، تعارض عقل و دین، و تعارض دین و اخلاق از مواردی هستند که همواره مطرح بوده و در محافل علمی و غیر علمی و بعضی رسانه ها نیز بدان پرداخته می شود.
دبیر شورای‌عالی انقلاب فرهنگی با تاکید بر شبهات مطروح در حوزه اخلاق اظهار داشت: بعضی از فیلسوفان اخلاق معتقد به نسبیت اخلاق هستند و معتقدند که ما هیچ ارزش ثابتی نداریم؛ وقتی اخلاق به امری نسبی تبدیل شد، دیگر نمی توان گفت که عدالت همیشه خوب یا ظلم همیشه بد است.
وی به مبانی اومانیسم اشاره کرد و ابراز داشت: برخی تعریف یا تفسیر خاصی را از انسان ارائه می دهند و غیر آن را انسان ندانسته و در نتیجه حقوق بشر را شامل آنان نمی دانند. عده ای با یک زبان بی ادبانه می گویند که اگر یه اسرائیلی کشته شود، حقوق بشر باید بدان اعتراض کند اما اگر همه فلسطینیان هم از بین بروند اهمیتی ندارد چرا که آنان بشر محسوب نمی شوند تا حقوق بشر شامل حالشان گردد. بشر از دیدگاه برخی به کسانی که غربی هستند، غرب زده اند یا ذوب در تفکر اومانیستی هستند اطلاق می شود و غیر این موارد را شامل انسانیت و حقوق بشر نمی دانند.
دکتر خسروپناه در تشریح چالش ها و شبهات ساحت فقهی دین بیان داشت: گاهی می گویند چرا باید زنان ارث کمتر از مردان داشته باشند؟ یا فلسفه حج و جهاد چیست؟ یا برخی احکام اهل کتاب و یا اهل ذمه را ناسازگار با حقوق بشر می دانند. اما ما علاوه بر شبهات حوزه فقه، با چالش هایی مواجه هستیم از جمله بحث تغییر جنسیت که آیا امکان پذیر است با تغییر جسم، تفاوت هایی که در مغز زنان و مردان وجود دارد نیز منتقل گردد یا خیر و علاوه بر جسمیت، جنسیت نیز تغییر پیدا کند که از چالش های مهم این زمینه محسوب می شود.
دبیر شورای‌عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به چالش های عرصه حکمرانی اظهار داشت: این مبحث در سال های اخیر با عنوان فقه حکومت یا فقه سیاسی در جامعه ما مطرح شده است. ما در فقه حکمرانی چالش های زیادی داریم به خصوص زمانی که وارد مصادیق آن می شویم مثل فقه حکمرانی امنیتی، اقتصادی و فرهنگی. باید بتوانیم الگوی فرهنگی و الگوی اقتصادی خود را در حکمرانی معرفی کنیم؛ نمی شود بگوییم که دین آمده تا اداره جامعه را به عهده بگیرد اما هیچ الگویی برای تعلیم و تربیت، اقتصاد، معیشت و حوزه های دیگر نداشته باشیم.
وی در تشریح شرایط سخت امروز گفت: ما با یک جنگ شناختی و ترکیبی مواجه هستیم که از ابزار های مختلف استفاده می کند. در جنگ های نظامی از تانک و موشک استفاده می کنند اما ابزار جنگ شناختی، رسانه است. در این جنگ از حوزه فیلم و سریال و رمان به چالش هوش مصنوعی رسیده ایم؛ هوش مصنوعی می تواند با جمع آوری داده های زیاد در حوزه دین و تحلیل آن، شبهات جدیدی را مطرح کند که ما نیز در مقابل باید از این فناوری در جهت پاسخ به شبهات بهره ببریم.
حجت الاسلام خسروپناه در پایان سخنان خود گفت: ما امروزه یک بحث چالش های معاصر را داریم و یک بحث ابزاری است که در ترویج این چالش ها مورد استفاده قرار می گیرد مانند هوش مصنوعی، پویا نمایی، رمان یا موارد دیگر که در راستای از بین بردن ارزش ها آمده اند. شبهات امروز گاهی اعتقادی، اخلاقی، فقهی و گاهی شبهات میان رشته‌ای هستند که باید به خوبی رصد شوند.
گفتنی است این سلسه نشست ها از سوی انجمن کلام اسلامی حوزه، با همکاری پژوهشگاه قرآن و حدیث و مرکز آموزش های کاربردی دفتر تبلیغات اسلامی قم به صورت هفتگی و به شکل آنلاین برگزار خواهد شد.
..........................
پایان پیام / 348