به گزارش خبرگزاری اهل بیت(ع) ـ ابنا ـ آفریقای جنوبی، جنوبی‌ترین کشور در قاره آفریقا که حدود یک میلیون مسلمان در آن زندگی می‌کنند. پیشینه تشیع در این کشور را به مهاجرت شیخ محمدحسین غیب‌‌شاه از هند در حدود قرن ۱۶ میلادی دانسته‌اند که او پس از طی نه هزار کیلومتر مسیر آبی از هندوستان به شهر ژوهانسبورگ مهاجرت کرد و در این شهر شروع به تبلیغ اسلام و آموزه‌های شیعی کرد.
در عصر حاضر، شیعیان بومی آفریقای جنوبی، طی سه دهه اخیر به این مذهب پیوسته‌اند. افزون بر آنها، شیعیانی از کشورهای پاکستان و هند نیز به این کشور مهاجرت کرده‌اند. امروزه شیعیان بیشتر در کیپ تاون، ژوهانسبورگ، پرتوریا، کرونستاد، بلوم فونتین، پیترزبورگ، دوربان و پورت الیزابت حضور دارند. تعدادی از خوجه های اثناعشری و همچنین گروهی از اسماعیلیان (بهره ها و آقاخانی‌ها) نیز در این کشور زندگی می‌کنند.
برخی از مراکز شیعی در آفریقای جنوبی عبارت از مرکز اسلامی آفریقای جنوبی در شهر ژوهانسبورگ، بنیاد اهل بیت (AFOSA) در شهر کیپ تاون، موسسه اهل بیت در دوربان، مرکز اسلامی المصطفی (ص) در گواتما، مرکز اسلامی «گوگولوته» و مركز اسلامی و حسينيه باب العلم شيعيان پاكستانی در شهر ژوهانسبورگ است. مسجد اهل بیت(ع) در کیپ تاون، مسجد امام حسین(ع) در دوربان و مسجد المصطفی(ص) در گواتما، مهم ترین مساجد شیعیان آفریقای جنوبی می باشد.
حجت‌الاسلام و المسلمین سید عبدالله حسینی مدیر و موسس مرکز اسلامی آفریقای جنوبی در شهر ژوهانسبورگ و از مبلغان با سابقه مکتب تشیع در قاره آفریقا است. این روحانی و مبلّغ شیعی در گفت‌وگو با خبرگزاری اهل‌بیت(ع) به تشریح تاثیرات انقلاب اسلامی ایران بر جامعه آفریقای جنوبی و مبارزت ضد آپارتایدی در این کشور و ظرفیت های نشر مکتب تشیع در در قاره آفریقا و کشور آفریقای جنوبی، پرداخته است:
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
به کوشش: مهدی حلفی
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
ابنا: لطفا کمی در مورد سابقه ارتباطات بین ایران و آفریقای جنوبی توضیح بدهید.
یک محور شرارت سه ضلعی پیش از پیروزی انقلاب اسلامی ایران در جهان، وجود داشت که یک ضلع آن، رژیم آپارتاید در آفریقای جنوبی، ضلع دوم رژیم شاهنشاهی در ایران و آخرین ضلع رژیم صهیونیستی در فلسطین اشغالی، بود. این سه رژیم به خاطر سنخیتی که با هم داشتند مراودات بسیار جدی و صمیمانه و نزدیکی با هم، برقرار کردند و این رژیم ها با هم، همکاری های مشترک نظامی و اقتصادی و امنیتی، داشتند. به صورتی که، سر شکنجه گرهای ساواک در آفریقای جنوبی، آموزش می دیدند و سیستم امنیتی آفریقای جنوبی توسط رژیم صهیونیستی، تقویت می شد.
با پیروزی انقلاب اسلامی، ضلع اول مثلث شرارت در دنیا یعنی رژیم شاهنشاهی از بین رفت. هیئتی از آفریقای جنوبی در دوران تبعید امام خمینی(ره) در فرانسه برای دیدار با ایشان به پاریس رفتند، یکی از روزنامه نگاران آفریقای جنوبی در این دیدار از امام راحل پرسید که اگر نهضت شما پیروز شد، رابطه تان با رژیم آپارتاید در آفریقای چگونه خواهد بود؟ امام خمینی(ره) پاسخ دادند که بعد از پیروزی، رابطه مان با این رژیم را بلافاصله قطع می کنیم و شیر نفت را بر روی رژیم آپارتاید در آفریقای جنوبی می بندیم. سی روز بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، این اتفاق افتاد و رابطه ما به عنوان یک ملت پیروز با رژیم آپارتاید در آفریقای جنوبی، قطع شد. آن زمان یک کلنلی، سفیر آفریقای جنوبی در تهران بود که 72 ساعت به او فرصت داده شد تا ایران را ترک کند. ضلع دوم مثلث شرارت یعنی رژیم آپارتاید در سال 1994 میلادی از بین رفت و مردم آفریقای جنوبی با انتخاب نلسون ماندلا به عنوان رئیس جمهور این کشور، خط بطلانی بر رژیم سیصد ساله ای که در آنجا حکومت می کرد، کشیدند. تنها ضلع باقی مانده این محور شرارت، رژیم آپارتاید اسرائیل است که این رژیم با همت ملت فلسطین به زودی از بین خواهد رفت.
ابنا: پیروزی انقلاب اسلامی ایران چه تاثیراتی بر حرکت مبارزاتی مردم آفریقای جنوبی علیه رژیم آپارتاید داشت؟
ارتباطات تنگاتنگی بین انقلابیون ایران، انقلابیون فلسطین و انقلابیون آفریقای جنوبی وجود داشت، به عنوان مثال ارتباط نزدیکی بین کنگره ملی آفریقای جنوبی با سازمان فتح فلسطین در جریان بود، به گونه ای که اخیرا به دنبال نام گذاری خیابانی در آفریقای جنوبی به نام لیلا خالد از زنان مبارز فلسطینی بودند و هنوز این علقه ها، وجود دارد. همان طوری که مبارزان فلسطینی در پیش از پیروزی انقلاب اسلامی ایران با نهضت های آزادی بخش ما ارتباط داشتند، ما هم از مبارزات ضد آپارتاید در آفریقای جنوبی، حمایت می کردیم.
حمایت ما از مردم آفریقای جنوبی در مبارزه با رژیم آپارتاید، تاثیر بسیار شگرفی بر روحیه مبارزان آفریقای جنوبی داشت. در مستندی با عنوان «یاران ماندلا» با بیش از هفتاد نفر از استوانه های جریان مبارزات مردم آفریقای جنوبی مصاحبه گرفتیم و از همه آنها این سوال را پرسیدیم که پیروزی انقلاب اسلامی ایران چه تاثیری بر شما گذاشت، آنها پاسخ دادند که ما در حال رسیدن به این نتیجه بودیم که زیاد جنگیدیم و جنگ با رژیم آپارتاید، فایده ای ندارد، چون این رژیم، ریشه دارتر از این حرف ها است که از بین برود، رژیمی که 300 سال است بر آفریقای جنوبی حکومت می کند و محال است که بتوانیم از شر آن، خلاص شویم. اما با پیروزی انقلاب اسلامی دیدیم که مردم ایران توانستند یک درخت 2500 ساله را از ریشه بکنند و رژیم شاه با آن همه دبدبه و کبکه، ساقط شد، ما امیدوار شدیم که اگر ایرانی ها توانستند رژیم شاهنشاهی را از بین ببرند، ما هم قطعا می توانیم رژیم آپارتاید را در آفریقای جنوبی از بین ببریم.
فلسطینی ها امروز از همان منطق مبارزان آفریقای جنوبی در بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران استفاده می کنند، وقتی که از یک فلسطینی می پرسیم که با چه امیدی مبارزه می کنی مگر می توان با رژیم اسرائیل که صاحب پنجمین ارتش بزرگ دنیا است و متحدش، ابرقدرتی مثل آمریکا است و به عنوان پنجاه و سومین ایالت آمریکا، محسوب می شود، در افتاد و این رژیم را از بین برد؟ یک فلسطینی به راحتی، پاسخ می دهد همان طوری که شما ایرانیان توانستید رژیم شاه را از بین ببرید و مردم آفریقای جنوبی توانستند که رژیم آپارتاید را از بین ببرند، ما فلسطینی ها هم روزی شاهد اضمحلال رژیم صهیونیستی خواهیم بود.
«مندلا ماندلا» نوه نلسون ماندلا در سال گذشته به ایران آمد و در این سفر از منزل امام خمینی(ره) بازدید کرد، او در آن منزل در برابر محل جلوس امام راحل، نشست و گفت اینجا مکان یک رهبر بزرگ است، وقتی که بلند شد به من گفت که پدربزرگم نلسون ماندلا در مورد امام خمینی(ره) زیاد صحبت می کرد و می گفت زمانی که ما در حال ناامید شدن بودیم، انقلاب اسلامی ایران به ما امید بخشید. در نتیجه می شود گفت پیروزی ما در ایران، الهام بخش پیروزی مبارزات آفریقای جنوبی بود.
ابنا: چه تشکل هایی پس از پیروزی انقلاب اسلامی با الهام گیری از این انقلاب در آفریقای جنوبی به وجود آمدند؟
پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، سازمانی با نام «قبله» در آفریقای جنوبی، تاسیس شد که رهبر آن «احمد قاسم» اخیرا از دنیا رفت. این سازمان با الهام گیری از تعالیم انقلاب اسلامی ایران و کتاب ها و پیام های امام خمینی(ره)، شکل گرفت و به دنبال پیاده کردن اهداف انقلاب اسلامی ایران در آفریقای جنوبی بود. شعار سازمان قبله «فقط یک راحل وجود دارد آن هم انقلاب اسلامی» است و این سازمان هنوز با همین ایده و تفکر، مشغول فعالیت می باشد. سازمان قبله آفریقای جنوبی از اهداف انقلاب اسلامی ایران، پیروی می کند و این سازمان، چهار دهه است که در روز قدس، جمعیت هزاران نفری را برای اعتراض به رژیم صهیونیستی به خیابان های آفریقای جنوبی می آورد.
در کنار سازمان قبله در آفریقای جنوبی، تشکیلات دیگری با الهام گیری از انقلاب اسلامی ایران با عنوان «الجهاد» در این کشور، شکل گرفت که رهبری این جنبش را شخصی به نام «اسماعیل جوبرت» بر عهده داشت، او از شاعران و نویسندگان تراز اول و نامدار آفریقای جنوبی بود که در ادامه به مذهب تشیع گروید و آثارش تحت تاثیر نهج البلاغه و صحیفه سجادیه قرار گرفت. اسماعیل جوبرت، یک زندگی بسیار ساده داشت و در اتاقش تنها عکس ماندلا و عکس امام خمینی(ره) به چشم می خورد و مجسمه کامل تفسیر قرآن از یک شاعر ولایی بود. اسماعیل جوبرت با نام مستعار پدر بزرگ آفریقا در زمان آپاتاید، جبش مسلحانه الجهاد را در آفریقای جنوبی، شکل داد و به صورت مسلحانه با رژیم آپارتاید مبارزه کرد که این مبارزه، منجر به زندان شدنش شد و او سال ها در زندان بود و در اواسط دهه نود میلادی از دنیا رفت.
ابنا: چند سال پیش حمله وحشیانه و مرگباری توسط تکفیری ها به یکی از مساجد شیعیان در آفریقای جنوبی صورت گرفت، ریشه این حادثه تروریستی، چه بود و چه تاثیراتی برجای گذاشت؟
هزار و پانصد نفر از آفریقای جنوبی بعد از تشکیل گروه تروریستی داعش به این گروه پیوستند و آنها بعد از اضمحلال حکومت داعش به آفریقای جنوبی برگشتند، این عناصر به دنبال به آشوب کشیدن یک جایی بودند و بی دفاع ترین مرکزی که پیدا کردند، مسجد امام حسین (ع) در دوربان بود. برادری به نام «محمد عباس اسوپ » که مدتی شاگرد من بود در حمله عناصر داعش به مسجد امام حسین(ع) دوربان به شهادت رسید. در ادامه عوامل این حمله بازداشت شدند و با ردیابی تلفن همراه مشخص شد که آنها در همان ساعت جنایت در مسجد امام حسین(ع) بودند و در یورش نیروهای امنیتی به منزل آنها، مقداری سلاح و مواد منفجره و اعلامیه های داعش، پیدا شد. اما ضرب المثلی در آفریقای جنوبی وجود دارد با این عنوان که پول از هر چیز دیگری، بالاتر حرف می زند و عوامل این جنایت هولناک که خانواده بسیار متمول و ثروتمندی داشتند با دادن مقدار زیادی پول به برخی از وکلا و قضات، پرونده شان مختومه شد و محکوم نشدند. البته شنیدم وکیل این پرونده که حکم برائت را برای عوامل این جنایت گرفت، بعد از چند هفته از صدور این حکم با همه اعضای خانواده اش در یک تصادف، کشته شد، به هر حال چوب خدا صدا ندارد.
خون شهید محمد عباس اسوپ به جای این که در آفریقای جنوبی، مشکل ساز شود، وحدت بخش شد و یک آگاهی در این کشور به وجود آورد و جلوی بسیاری از جنایت های آینده را در آفریقای جنوبی گرفت. من فکر می کنم که عاملان این جنایت به دنبال سنجیدن افکار عمومی بودند تا ببینید دیگران در صورت وقوع چنین اتفاقی، چقدر با آن همراهی می کنند، اما دیدند که این اتفاق نیفتاد و از هم کیشان آنها تا پیروان مذاهب و فرق دیگر و مسیحیان به مسجد امام حسین(ره) رفتند و ابراز تسلیت کردند، حتی رئیس جمهور آفریقای جنوبی هم به این مسجد آمد و از آن بازدید کرد، مسجد امام حسین(ع) دوربان که ناشناخته بود، یک شبه در سراسر کشور آفریقای جنوبی، شناخته شد و اکنون همه این مسجد را می شناسند و خون شهید محمد عباس اسوپ، وحدت بخش شد.
ابنا: سه دهه از تاسیس مرکز اسلامی آفریقای جنوبی به دست شما می گذرد، رمز موفقیت خودتان را در عرصه تبلیغ دینی در این کشور چه می دانید؟
مردم آفریقای جنوبی و در کل قاره آفریقا، سنخیتی با اسلام و به خصوص مکتب اهل بیت(ع) احساس می کنند. زمانی که به یک آفریقایی می گویید که در انقلاب کربلا، هفده نفر غلام سیاه پوست حضور داشتند که همه آنها شهید شدند، به نحوی برای آفریقا در واقعه کربلا، سهم قائل شدید و این احساس سنخیت در میان مردم آفریقا با مکتب اهل بیت(ع)، ایجاد می کند. وقتی داستان جون غلام ابوذر غفاری و شهادتش در واقعه کربلا را برای مردم آفریقا، تعریف می کنید، آنها احساس می کنند یکی از افراد آنها به کربلا رفته و با امام حسین(ع)، همراهی کرده و شهید شده است. این نوع نگاه به واقعه کربلا و مکتب تشیع، نگاهی ضد تبعیض و ضد آپارتاید است.
در داستان واقعه کربلا، رگه ضد تبعیض نژادی و ضد آپارتایدی امام حسین(ع) دیده می شود، وقتی جون برای اجازه میدان رفتن به نزد ایشان می آید، امام حسین(ع) در ابتدا از دادن اجازه استنکاف می کنند تا این که جون می گوید من می دانم شما چرا اجازه نمی دهید شما نمی خواهید خون من سیاه با خون فرزندان شما قاطی شود، امام حسین(ع) این جمله را که شنیدند، بلافاصله اجازه رفتن به او دادند. یکی از کسانی که امام حسین(ع) در واقعه کربلا بر بالین او حاضر شدند، جون بود و او در آخرین لحظات در دامان امام حسین(ع) به شهادت رسید. گفتن این گونه مطالب برای مردم آفریقای جنوبی، جذاب است، چون می بینند با مکتبی متفاوت از مسیحیت روبرو هستند، مسیحیتی که در آفریقای جنوبی، کلیسای مخصوص سفیدپوست ها را به وجود آورد و اجازه ورود سیاه پوست ها را به این کلیسا نمی داد، یک شهروند سیاه پوست در آفریقای جنوبی چگونه می تواند این احساس را داشته باشد که چنین کلیسایی می تواند برای او، نجات بخش باشد؟
اگر همین اسلام طبیعی را به مردم آفریقا، ارائه کنیم، آنها سنخیت عجیبی را بین اسلام ما و فرهنگ سنتی خودشان احساس می کنند. گاهی که من در مورد تعالیم اسلام با برخی از روسای قبایل در آفریقا صحبت می کردم، آنها می گویند که این تعالیم در فرهنگ سنتی ما هم وجود دارد، تعالیمی همچون احترام به پدر و مادر، احترام به بزرگ تر، روابط و علقه های خانوادگی، دید و بازدیدها و تعیین حد برای جرایم از جمله تعالیم مشترک است، در واقع یک سری از سری سنت های اسلامی، دقیقا همان سنت هایی هستند که در فرهنگ آفریقایی به وفور دیده می شوند و این موارد مشترک موجب می شود که آفریقایی ها، تمایل بیشتری نسبت به دین اسلام پیدا کنند.
..............................
پایان پیام/ ۲۶۸