به گزارش خبرگزاری بین المللی اهل بیت(ع) ـ ابنا ـ مدرسه پاییزه شیعه شناسی در حوزه امامت پژوهی با ارائه حجت الاسلام دکتر «محمد صفر جبرئیلی» عضو هیات علمی گروه شیعه شناسی دانشکدگان فارابی دانشگاه تهران در دانشگاه پردیس فارابی قم برگزار شد.
وی در مقدمه مبحث «نقش متکلمان معاصر در اندیشه امامت» گفت: متکلم در معنای عام به شخصی اطلاق می‌شود که به تببین آموزه ها، دفاع از عقاید و دفع شبهه از راه عقل، نقل و حتی عرفان می پردازد.
دکتر جبرئیلی بر واکاوی واژه قرآنی امامت تاکید کرد و بیان داشت: قرآن تعریفی برای امامت ارائه نداده همانطور که برای موارد دیگر نیز تعریف ارائه نکرده است اما با توجه به اوصاف و ویژگی های امام(ع) در قرآن و روایات، می توان تعریفی را ارائه نمود.
عضو هیأت علمی دانشگاه تهران اظهار داشت: اولین تعریف امامت از سوی سید مرتضی ارائه شد که امامت را «رئاسة عامة» می دانست و مطابق با تعریف اهل سنت بود. البته بعضی ادعا می‌کنند که اولین تعریف امامت از سوی شیخ مفید در کتاب «النکت الاعتقادية» بیان شده اما نادرست است زیرا این کتاب متعلق به شیخ مفید نیست.
وی افزود: این تعریف تا قرن سیزدهم پابرجا بود اما در قرن چهاردهم شاهد ایجاد تغییراتی در تعریف امامت از سوی متکلمین بودیم؛ سید اسماعیل نوری طبسی در کتاب کفایة الموحدين و محمد جعفر استرآبادی در شرح تجرید امامت از عبارت «رئاسة الهية عامه» استفاده کرده‌اند . البته پیش از آنان علامه مجلسی که خود متکلم توانمندی است در آخرین کتابش یعنی "حق الیقین" در ابتدای فصل امامت آن را به پیشوایی مردم در دین و دنیا تعریف می کند .
دکتر جبرئیلی بیان داشت: علامه طباطبایی ذیل آیه ۱۲۴ سوره بقره در تفسیر المیزان بر اساس روش تفسیر آیه به آیه، دال مرکزی امامت را هدایت می داند یعنی هر جای قرآن که بحث امامت ذکر شده، امر هدایت نیز بیان شده است.
عضو هیأت علمی دانشگاه تهران اظهار داشت: شهید مطهری در کتاب امامت و رهبری با الهام از علامه طباطبایی، به تعریف قرآنی امامت یعنی پیشوایی پرداخته و بحث انسان کامل را در تعریف امام مطرح می‌کند و تعریفی با رنگ و بوی عرفانی ارائه می‌دهد. شهید مطهری این معنا را از اختصاصات تفکر شیعه می داند که مورد قبول اهل سنت نمی‌باشد.
وی باتوجه به تعریف علامه طباطبایی از امامت به معنای پیشوایی، رهبری حکومت اسلامی، بیان معارف و احکام و ارشاد حیات معنوی که در المیزان و شیعه در اسلام به تفصیل از آن سخن گفته است به عالم خلق و عالم امر اشاره کرد و بیان داشت: عالَم خلق، عالمی زمان‌مند است اما درعالَم امر، زمان معنایی ندارد لذا علامه طباطبایی در تعریف امامت تبیین می‌کند که ائمه(ع) به عنوان امام هدایت در هر دو عالم هستند. همچنین علاّمه جوادی آملی ذیل آیه ۱۲۴ سوره بقره در تفسیر تسنیم، علاوه بر بیان نکات جدید، دیدگاه علّامه طباطبایی را به خوبی شرح داده‌اند.
عضو هیأت علمی دانشگاه تهران در پایان ابراز داشت: در نهایت متکلمان معاصر در اندیشه امامت تصمیم گرفتند تا تعریف امامت که قرن ها مشترک با اهل سنت بود را بر اساس مولفه های قرآنی تکمیل کنند و آن را متناست با اصول و مبانی تشیّع ارائه دهند.
..........................
پایان پیام / 348