به گزارش خبرگزاری بین المللی اهل بیت(ع) ـ ابنا ـ مدرسه پاییزه شیعه شناسی در حوزه امامت پژوهی، با ارائه حجت الاسلام دکتر «غلامرضا پرهیزگار» عضو هیأت علمی گروه جامعه شناسی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) در دانشگاه پردیس فارابی قم برگزار شد.
وی به تبیین جایگاه امامت در هویت شیعه پرداخت و در مقدمه بحث گفت: مقدمه اول تعریف هویت است که گاهی در سطح شخصی و گاهی اجتماعی مطرح می‌شود. هویت در سطح اجتماعی، حاصل اشتراکات درون گروهی و تمایزات آن با دیگری است لذا هویت شیعی به عنوان یک گروه و اجتماع نیز با این معیارها تعریف می‌گردد.
دکتر پرهیزگار افزود: مقدمه دوم، اشاره به محدودیت‌های جامعه‌شناسی دینی برای معرفی مذهب و دین است زیرا نگاه برون دینی با محدودیت‌هایی مواجه می‌باشد. نگاه برون دینی تا مجهز به نگاه درون دینی نشود، امکان شناخت آن وجود ندارد. اگر این معرفی مانند «دورکیم» در فضای پوزیتویستی انجام شود، این محدودیت مضاعف خواهد شد زیرا در این رویکرد، دغدغه برای برطرف کردن نیازهای انسان است نه معرفی واقعیت دینی.
این استاد جامعه شناسی به ابعاد اقتصادی، سیاسی و تاریخی هویت اشاره کرد و بیان داشت: قبل از اسلام، بُعد نژادی در معرفی هویت پررنگ بود و ساختار قبیله‌‌ها هویت ایجاد می‌کرد لذا پیامبر(ص) در طی یک فرآیند تدریجی به اصلاح آن پرداخت. ایشان مردم را به دوست داشتن اهل بیت(ع) به جهت عالم بودن تشویق کرده و این مهم را بر رابطه نَسَبی و خونی مقدم داشتند. همچنین تقسیم بندی قبیله اوس و خزرج به دو گروه مهاجر و انصار از سوی پیامبر(ص)، دال بر عدم اهمیت رابطه‌ی نژادی در نگاه ایشان است.
عضو هیأت علمی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) اظهار داشت: در واقعه‌ی سقیفه شاهد بازگشت به عقب و تقسیم بندی دوباره بر اساس قبیله گرایی و رابطه‌ی نژادی بودیم به شکلی که محل نزاع، پیرامون قبیله و نژاد خلیفه منتخب بود. در این فضا، علیرغم اینکه امام علی(ع) از قبیله قریش و خاندان پیامبر بود و بالاترین اصالت را به لحاظ نژادی در آن جامعه داشت اما ایشان همچنان بر حفظ اسلام تاکید داشتند.
دکتر پرهیزگار بیان داشت: عصمت و علم امام، قدرت تصرف ایشان در عالم امکان و امکان ارتباط و اتصال همه‌ی انسان‌ها به امام معصوم(ع) از جمله مواردی است که انسان را به موجودی قدسی تبدیل می‌کند که تنها در مذهب شیعه امکان پذیر است لذا در سایر مذاهب این پتانسیل یافت نمی‌شود.
وی در پایان گفت: برای تحلیل شیعه، باید این گزاره‌ها و آموزه‌ها را درک کرد و بدون درک درون دینی از شیعه، امکان شناسایی آن از بیرون وجود ندارد.
..........................
پایان پیام / 348