به گزارش خبرگزاری اهل‌بیت(ع) ـ ابنا ـ مراسم افتتاحیه ششمین دوره نمایشگاه کتاب و دستاوردهای علمی مراکز پژوهشی حوزوی با عنوان «مشکات» روز یکشنبه 17 دی ماه با سخنرانی مدیر حوزه های علمیه کشور و حضور مسئولان استانی و حوزوی در مجتمع امام خمینی(ره) گلزار شهدای قم افتتاح شد.
در حاشیه این نمایشگاه حجت‌الاسلام والمسلمین «محمدرضا برته» مسئول انجمن‌ها و قطب‌های علمی حوزه، با خبرنگار ابنا گفت‌وگو کرد که متن کامل این مصاحبه به شرح زیر است:
ابنا: در ابتدا ارزیابی خودتان را از برپایی این نمایشگاه بفرمایید.
بنده محضر حضرتعالی، همکاران و مسامحان امر ترویج و نشر معارف اسلامی در مجمع جهانی اهل بیت(ع) عرض خداقوت، سلام و ادب دارم. در خصوص نکته‌ای که فرمودید باید عرض کنم که شاید زود باشد که ارزیابی پایانی درباره‌ی نمایشگاه را بیان کنیم، چون ما در اثنای مسیر هستیم. با توجه به اینکه نمایشگاه یک نمایشگاه تخصصی است و در حوزه‌ی نشر علوم و معارف انسانی ـ اسلامی است، قاعدتا به تناسب استقبال و تفاهم گفتمانی نخبگان بایستی ارزیابی شود.
حقیر، طیف وسیعی از صاحبان رأی و نظر را در این چند روز دیدم که به اینجا آمدند و بازدید داشتند. گاهی اوقات هم گلایه می‌کردند که این همه حجم از آثار و تولیدات چرا در عرصه‌های پاسخگویی به مسائل جامعه، نظام اسلامی و بین‌الملل امتداد پیدا نکرده است؟ این نشان می‌دهد که این نمایشگاه را قابل امتداد و پاسخگو دانسته‌اند که گلایه می‌کنند که چرا راه پیدا نکرده است. لذا اجازه بفرمایید که من در خصوص ارزیابی نمایشگاه روایت‌گر بازخورد نخبگان بوده باشم.
ابنا: آثاری که در نمایشگاه عرضه شده، چه مقدار به نیازهای روز مرتبط است؟
می‌توان از ابعاد مختلفی به این مسئله پرداخت. زمانی شما می‌گویید که این نمایشگاه برای من راهکار حل مسئله در مباحثی مثل تورم، مسکن، ازدواج، طلاق، بهداشت اجتماعی و ... داده است یا نه، من عرض می‌کنم که این‌ها مسائل بینارشته‌ای است. محصول حوزه‌ای، تولید زیرساخت فکری حل مسئله است که در کارخانه‌های نوآوری با حضور کارشناسان موضوع‌شناس و مسئله‌شناس آن مبانی نظری به حل مسئله و الگوی حل مسئله تبدیل می‌شوند.
پس انتظاری که ما از اینجا داریم این نیست که الان تبدیل به پرسش‌نامه، فرآیند و اصلاح ساختار شده باشد. آنچه که انتظار داریم این است که از منظر حوزه‌ای و معارف اهل بیت(ع) به این مسائل نگاه کارشناسانه شده باشد. مستحضر هستید که ما در این ایام غریب به 40-50 نشست علمی تخصصی درباره موضوعاتی مثل تورم، پول و بانک، اصلاح ساختار بودجه‌ی نظام تا مسائل روش‌شناسی علوم داشتیم. به نظر شما این‌ها مسائل روز کشور نیستند؟ حتما هستند.
ابنا: آثاری که در نمایشگاه ارائه شده چه مقدار به زبان بین‌الملل نزدیک است؟ یعنی یک فرد خارجی که چند تا از آثار ما را ببرد، چه مقدار احساس می‌کند که این با زبان و ادبیات ایرانی نوشته نشده و با زبان بین‌الملل نوشته شده است؟
من در اینجا باید تفکیک کنم و این مسئله را نمایش دهم که اثر بین‌الملل لزوماً اثری نیست که به زبان دوم و سوم نگاشته می‌شود. گاهی اوقات ما اثری داریم که به زبان انگلیسی نوشته شده، اما نه بین‌المللی، نه ملی، نه استانی که حتی محله‌ای هم نیست و فقط به درد خانه‌ی خودمان می‌خورد. پس زبان تنها مسئله‌ی بین‌المللی شدن یک اثر نیست. مهم این است که یک اثر فاهمه‌ی بین‌المللی داشته باشد، در حل مسائل و چالش‌های بین‌الملل نقش‌آفرین باشد و بتواند تقارب و تفاهم گفتمانی بین مکتب اهل بیت(ع) و سایر گفتمان‌های موجود در دنیا ایجاد کند و زیرساخت گفت‌وگو را فراهم نماید. اثری که این‌گونه باشد بین‌المللی است. قبل از اینکه بپرسیم که؛ چقدر این‌ها بین‌المللی نوشته شده‌اند، باید بپرسیم که مؤلفین ما اساساً چه قدر درصدد بین‌المللی‌نگاری بوده‌اند. مؤلفین ما چه قدر تجربه‌ی زیسته‌ی بین‌المللی دارند؟ فضایی که این‌ها نضج پیدا می‌کند و متولد می‌شود، باید بین‌المللی باشد تا انتظار اثر بین‌المللی داشت.
ابنا: حضرتعالی چه راهکارهایی برای همکاری انجمن‌ها و قطب‌های علمی حوزه با مجمع جهانی اهل بیت(ع) پیشنهاد می‌کنید؟
اول ما باید بدانیم چه راهکاری برای همکاری و به چه منظور؟ مجمع جهانی باید مجمع بین‌المللی معارف اهل بیت(ع) باشد و حتما هم در بین سیاست‌گذاران این مجمع چنین نگاهی وجود دارد. چه زمانی به آنجا می‌رسیم؟ وقتی که اندیشمندان بین‌المللی که قرار است به یک پاسخی برسند، اولین گزینه، احتمال و امکانِ پاسخگویی در ذهن‌شان، مجمع جهانی اهل بیت(ع) شود. یعنی در میز مطالعات اسلامی در حدود 740 مرکز رسمی که در دنیا وجود دارد و درباره اسلام‌شناسی پژوهش می‌کنند باید یکی از آپشن‌های تحلیل و پژوهش‌شان مجمع جهانی اهل بیت(ع) باشد. پیش‌فرض آن هم این است که مجمع جهانی اهل بیت(ع) خود را به پژوهشگران بر اساس نیازشان و ذائقه و علاقه‌شان عرضه کرده باشد. ما در این مسیر در خدمتیم و به گمان من حتماً انجمن‌های علمی می‌توانند در این خصوص کنش‌گری لازم را داشته باشند.
ابنا: از دیدگاه شما نهادها و مراکز علمی که در این نمایشگاه پژوهش‌هایی عرضه کرده‌اند چه قدر با هم مرتبط هستند؟ احتمال دارد در کار پژوهشی موازی‌کاری صورت گیرد، یا مجموعه‌ای اثری چاپ کند ولی مجموعه‌های دیگر هیچ اطلاعی نداشته باشند.
موازی‌کاری جاهایی
معنای منفی دارد، اما جاهایی هم این‌طور نیست. من از شما می‌پرسم: ما در این شهر
50 مدرسه‌ی آموزشی مقطع راهنمایی داشته باشیم و همه هم یک سرفصل را درس دهند، موازی‌کاری
است یا نه؟ خب بله. اما منفی است؟ حتما منفی نیست. اینکه ما در یک موضوع از جهات
مختلف فعالیت‌های همسو داشته باشیم، این لزوما موازی‌کاری منفی نیست. اما اینکه
از هم بی‌اطلاع باشیم حتما منفی است. اینکه در یک جلسه‌های کارشناسانه به نقد و
ارزیابی یکدیگر ننشینیم، حتما منفی است. این امر به حد مطلوب نخواهد رسید مگر اینکه
من در شورای سیاست‌گذاری و نظام تقنین مجموعه‌ی خودم به این موضوع اندیشیده باشم؛
جلسات ماهانه سه جلسه با شورای معاونین خودم برگزار می‌کنم، اما جلسه‌ی چهارم باید
با حضور معاونین نهادهای دیگر باشد و یا در جلسات جاری شورای معاونین، من میهمانی
از نهادهای دیگر داشته باشم که بگوییم: آقا! ما داریم این کارها را می‌کنیم، این‌ها
را تصویب می‌کنیم.
ابنا: ممنون از اینکه وقت گران‌قدر خود را در اختیار ما گذاشتید.
گفتنی است نمایشگاه کتاب و دستاوردهای علمی مراکز پژوهشی حوزوی «مشکات» همه روزه از ۱۷ تا ۲۲ دی ساعت ۹ تا ۱۹ پذیرای عموم بازدیدکنندگان خواهد بود.
در این نمایشگاه بیش از ۸۰ واحد پژوهشی و انتشاراتی حوزوی از جمله مجمع جهانی اهل بیت(ع)، دستاوردهای علمی و پژوهشی خود را در ۶۸ غرفه در معرض دید بازدیدکنندگان قرار داده اند.
................................
پایان پیام/ 167