به گزارش خبرگزاری بین‌المللی اهل‌بیت(ع) ـ ابنا ـ بیست‌وششمین جلسه از سلسله نشست‌های «دین‌و‌چالش‌های روز» ویژه‌برنامه چهارشنبه‌های اعتقادی با ارائه حجت‌الاسلام‌و‌المسلمین دکتر «سیدسجاد ایزدهی» استاد پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با عنوان «الهیات مقاومت» برگزار شد.
وی در ابتدا، به تشریح مفهوم مقاومت پرداخت و گفت: مقاومت، یک مقوله پیشا انسانی است. بر اساس منطق مقاومت، اگر جبر و ظلمی واقع شود، انسان در برابر آن حکم به پذیرش نمی‌کند؛ نظام اسلامی نیز بر پایه همین منطق اگر زور و جبری رخ دهد، حکم به پذیرش و سازش نمی‌کند. در ادبیات دینی چند‌گونه موضع در قبال جبر و فشار دیگران داریم که به لحاظ منطقی می‌توان آن را به سه بخش متمایز تقسیم کرد. از یک جهت، جبر و زور وقتی صورت می‌گیرد که ما در موضع ضعف باشیم؛ گاهی نیز انسان در موضع برتری قرار دارد، اما باز هم جبر از طرف دیگری صدق می‌کند. به قسم اول که انسان‌ها در برابر یک زور و هژمونی برتر قرار گرفته باشند، اصطلاحاً مقاومت گفته می‌شود. همچنین در جایی که قدرت‌ها متوازن باشند، به آن دفاع گفته می‌شود و اگر قدرت ما برتر باشد، اجمالا در حوزه قتال قرار می‌گیرد. عمده کشورهای تحت سلطه سعی می‌کنند تا مقاومت کنند؛ به این معنا که هویت خودشان، باورها و داشته‌هایشان را حفظ کنند و از دست ندهند؛ بنابراین مقاومت یعنی برقرار ماندن و تلاش برای حفظ هویت و موجودیت در قبال افرادی که قصد تخریب آن را دارند.
حجت‌الاسلام ایزدهی در ادامه بیان داشت: در ادبیات فقهی ما عمدتاً اگر بحثی از قتال، جهاد و دفاع شده، ذیل مسئله مقاومت مطرح نشده است؛ بنابراین امروزه مسئله مقاومت می‌تواند مسئله‌ای نوپدید در ادبیات فقهی و دینی ما باشد. اگر در فقه، بحث قتال و جهاد شده، همواره به این اعتبار بوده که ما از قدرتی قابل قبول در قبال کفر، شرک یا عدو برخورداریم.
استاد پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، درباره گونه‌شناسی مقاومت اظهار داشت: مقاومت اگر به معنای فشار یک قدرت و هژمون برای اضمحلال طرف مقابل باشد، طبیعتاً دشمن ابزارهای متناسب با آن را دارد. گاهی دشمن در حوزه فرهنگ سعی می‌کند که شخص یا نظام مقابل را مضمحل کند، گاهی در حوزه اقتصاد، گاهی در حوزه سیاست و گاهی در حوزه امنیت. طبعاً مقابله با آن نیز باید در عرصه‌هایی که حمله و فشار صورت می‌گیرد باشد. اگر دشمن حمله نظامی کند باید مقاومت مسلحانه کرد. اگر در حوزه فرهنگ این اتفاق بیافتد، مقاومت فرهنگی شکل می‌گیرد. در حوزه اقتصاد و سیاست نیز به همین شکل؛ اما نکته مهم اینجاست که مقاومت باید به‌گونه‌ای باشد که شخص یا نظامی که مقاومت می‌کند، به مرحله‌ی هماوردی و دفاع برسد و سپس به مرحله غلبه و قدرت برتر دست یابد؛ این گونه نیست که همواره حکم کنیم «باید مقاومت صورت بگیرد». به این اعتبار مقاومت، مقوله‌ای اشتدادی و تشکیکی است یعنی از یک مرحله شروع می‌شود و به مرحله دیگری می‌رسد.
وی افزود: مقاومت مثل هر عنصر دیگری باید دو ویژگی داشته باشد؛ اول اینکه حجت باشد، یعنی به مبانی و ادله عقلی و نقلی مستند گردد؛ دوم اینکه کارآمد باشد، یعنی بتواند غایت خود را محقق کند.
دکتر ایزدهی در پایان به مقاومتی که امام خمینی(ره) مطرح کردند، اشاره کرد و بیان داشت: مقاومتی که امام(ره) ترسیم کردند؛ اولاً مقاومت نسبت به باوری مثل اسلام و کفر نیست بلکه ناظر به ظلم و عدل است. دوم اینکه این مقاومت مبتنی بر باورهای مذهبی و معنویت‌بنیاد است. همچنین این مقاومت اخلاق‌بنیاد و مردم‌بنیاد است و از سنخ مقاومت اسلحه‌بنیاد نیست بلکه آگاهی‌بخش است.
................................
پایان پیام | 348