به گزارش خبرگزاری اهل بیت(ع) ـ ابنا ـ حجت الاسلام و المسلمین «علیرضا سبحانی» از اساتید حوزه علمیه قم در نوشتاری به شرح زیر، به پرسشی پیرامون زیارت امین الله پاسخ داده است:
سؤال: زیارت امین الله معتبرترین زیارتی است که در همه مشاهد مشرفه خوانده می‌شود. اساس آن زیارت امیر مؤمنان 7است اما با یک دگرگونی در خطاب می‌توان در تمام اعتباب مقدسه تلاوت کرد و از مضامین عالیه برخوردار گشت . به گونه‌ای که اگر زائر به مفاهیم آن توجه کند یک نوع انقلاب روحی به او دست می‌دهد.
در مفاتيح الجنان مرحوم قمی در آغاز زیارت خطاب به امیر مؤمنان 7چنين آمده است «حتی دعاک اللّه إلی جِواره فقبضكَ إليه بإختیاره» مفاد ظاهری آن این است که خدا تو را با اختيار به سوی خود فراخواند و روح تو را قبض کرد. نقطه سؤال این است که ضمیر در «بـإختیاره» به خدا برمی‌گردد و مفاد آن این است که خدا با اراده و اختیار تو را قبض روح کرد. در این موقع اين سؤال در ذهن انسان پدید می‌آید که همه کارهای خدا از روی اختیار است این مورد (قبض روح امام) چه خصوصیتی دارد؟
پاسخ: زيارت امين الله در منابع نخستين به دو صورت نقل شده است.
1. صورت نخست همان است كه ابن قولويه 368 مانند مفاتيح الجنان قمی نقل كرده است كه طبعاً سؤال انگيز است.
اما در منابع ديگر: صورت كامل‌تر نقل شده كه معنی را دگرگون می‌سازد.
اينك در منابع:
1. سید بن طاووس (م 664) در کتاب اقبال الاعمال جمله را به اين نحو نقل کرده است: «فقبضك إليه باختیاره لك کریم ثوابه» (اقبال الاعمال، ط. قدیم، ص470)
گذشته بر ایشان برادرزاده سید بن طاوس، عبدالکریم بن طاوس (م639ق) در کتاب «فرحة الغری» این فقره را در دو مورد نقل کرده است. در صفحه 41 به صورت ناقص اما در صفحه 44 به نحو کامل آورده است و از نظر قوانین رجالی، اگر حدیث به دو نحو نقل شود یکی ناقص و دیگری کامل دومی را می‌گیریم زیرا افزودن اشتباهی کمتر است اما نقيصه سهوی زیاد است.
2. گذشته بر اين مرحوم علامه مجلسی در مجلدات بحار الانوار ج 97 صفحه 267 زیارت امین الله را به همین صورت کامل نقل کرده است و همچنین در کتاب زاد المعاد.
با توجه به صورت دوم كه می‌فرمايد: (فقبضك اليه بإختياره لك كريم ثوابه) معني جمله دگرگون می‌شود.
زيرا طبق نقل نخست لفظ «بإختياره» قيد «فقبضك» است كه سؤال برانگيز است ولي طبق نقل دوم «بإختياره» بيان علّت قبض است و معنی اين است: «تو را به سوی خدا خواند به خاطر ثواب بزرگی كه برای تو در آن جهان تهيه ديده شده است».
و به عبارت روشن‌تر، گويا سؤال می‌شود كه چرا خدا تو را قبض روح كرد.
در پاسخ گفته می‌شود اين كار به خاطر ثواب عظيمی كه برای وی در جهان ديگر آماده کرده است انجام گرفته است.
از این بیان نتیجه می گیریم که جمله باختیاره ذیلی دارد که مفاد آن را روشن می‌کند ولذا لازم است اولیاء امور در مشاهد مشرفه نسخه‌ها را اصلاح فرمایند.
فرزند مرحوم آیت الله مروارید، جناب آقای حاج شیخ مهدی دامت بركاته نقل فرمودند مرحوم حاج شیخ عباس قمی بر اشتباه خود واقف شده بود و مفاتیح الجنان منزل پدر را با دست خود تکمیل کرد.
از خداوند متعال خواهانیم ما را به زیارت پیشوایان معصوم موفق بدارد و به همگان حضور قلب و آگاهی دل عطا بفرماید و ادعيه را مستجاب بفرمايد.
...................................
پایان پیام/ 167