به گزارش خبرگزاری اهل بیت(ع) ـ ابنا ـ عضو هیئت علمی دانشگاه حضرت معصومه(س) از انتشار مقتل«ثارالله(ع) در بیان آل‌الله(ع)» گزارش و تحلیل روایات عاشورایی معصومان(ع) خبر داد.
محسن رفعت؛ نویسنده مقتل امام حسین(ع) از زبان معصومان(ع) در گفت‌وگو با خبرنگاران با بیان اینکه مقتل مربوط به امام حسین(ع) بخش اعظمی از روایات فریقین را به خود اختصاص داده است، گفت: در این میان، گاهی به معصومان روایاتی منسوب می‌شود که با جست‌وجو در منابع کهن و معتبر ردپایی از آن نمی‌یابیم؛ لذا ضرورت ایجاب میکرد مقتلی به نقل از معصومان(ع) عرضه شود تا کمبودها و کاستیهای موجود در این عرصه را جبران کند و هدف بنده از نوشتن این کتاب هم این است که این مسئله و هدف را تا حد ممکن تبیین کنم و تحقق ببخشم.
وی با بیان اینکه گردآوری روایات عاشورایی معصومان از منابع فریقین حدود دو سال به طول انجامیده است، افزود: مجموعه دو جلدی شهادت‌نامه امام حسین(ع) بر پایه منابع معتبر مأخوذ از دانشنامه ۱۵ جلدی امام حسین(ع) است که مرحوم آیت‌الله محمدی ری‌شهری آن را با همکاری مجموعه علمی دار الحدیث به رشته تحریر درآورده‌اند همچنین بر پایه گزارش‌های منابع مختلف نگاشته شده است.
نویسنده این مقتل با بیان اینکه وجه تمایز این اثر با آثار پیش‌گفته در مقتل‌گویی معصوم(ع) است ضمن اینکه در آن در موارد متعددی بررسی‌های سندی و متنی گزارش‌ها صورت گرفته است، اظهار کرد: در این اثر اتقان متن روایات مورد توجه بوده است؛ از بررسی سندی صرفنظر شده و در مواردی که نقدی به متن روایات وارد است، در پانوشت بحث و تحلیل صورت گرفته است.
رفعت با بیان اینکه منابع مورد استفاده در این تحقیق، منابع معتبر و متقدم فریقین است، منابع قابل استنادی که دارای هویت حدیثی و تاریخی هستند، گفت: روایات گردآوری‌شده با توجه به نخستین منبع ناقل صورت گرفته و تلاش شده این روایات از منابع غیرقابل استناد و نامعتبر گردآوری نشود؛ منابعی که بدون پشتوانه تاریخی و از حیث مؤلف یا روش نقل غیرقابل اعتمادند.
نویسنده مقتل امام حسین(ع) براساس روایات معصومان(ع) با بیان اینکه این پژوهش به دنبال کشف روایات معصومان از منابع متقدم و برجسته فریقین بوده است، تصریح کرد: به عبارتی، ملاک انتخاب این مقاتل برجسته بودن کتاب، شهرت مؤلف، صحت انتساب به مؤلف، موجود بودن کتاب بوده است. البته با تورّقی در کتاب، ملاحظه خواهد شد که بازه زمانی روایات معصومان، منابع قرون دوم تا قرن هفتم بوده، لذا ملاک‌های مذکور در مورد همه این منابع لحاظ شده است، بنابراین از روایات معصومان در کتبی مانند نور العین فی مشهد الحسین(ع) یا مقتل منسوب به ابومخنف و... در این تحقیق استفاده نشده است. ضمن اینکه در سیر تحقیق آنچه درخور توجه بوده، وجود روایات معصومان در منابع کهن تاریخی یا حدیثی اهل سنت است.
وی با بیان اینکه نقل منابع متقدم حدیثی از افعال امام در این مقتل اندک بوده است، افزود: یکی از محققان مجموع اقوال و افعال منسوب به امام حسین(ع) در برخی منابع حدیثی مانند مسند احمد بن حنبل، صحیح بخاری، صحیح مسلم، سنن ابن ماجه، سنن ابوداود، سنن نسائی، جامع ترمذی و... را تنها هفت روایت و مجموع نقل امام از پیامبر و دیگران را ۱۰۳ روایت می‌داند اما طبیعتا چون عاشورا یکی از مهم‌ترین وقایع تاریخ اسلام به شمار می‌رود، مورخان اهل سنت به این رخداد بیشتر اهتمام نشان داده‌اند.
وی ادامه داد: برای نمونه، طبری مورخ نامدار اهل سنت مجموع گزارش مقتل امام حسین(ع) را ۱۲۳ صفحه به تفصیل ذکر کرده است. دیگر مورخان سنی نیز با معیارها و ملاک‌های خاص خود در نقل گزارش‌های تاریخی به گزارش کوتاه یا مفصل از تاریخ عاشورا روی آورده‌اند؛ منابع تاریخی سنیِ استفاده شده در این تحقیق نیز از منابع کهن و مورد وفاق اهل سنت است.
رفعت افزود: در انتهای مقتل روایی، آیات قرآنیِ حکایت‌گر تأویل شهادت، نیز ذکر شده است. این روایات تنها روایات عاشورایی صادره از معصومان(ع) بوده و روایات فضائل و زیارات و ثواب زیارات مربوط به امام حسین(ع) به دلیل ناهمخوانی با محتوا و هدف تحقیق، ذکر نشده است.
رفعت، ادامه داد: از امام صادق(ع) بیشترین روایت در مورد شهادت امام حسین(ع) گردآوری شده است و در مجموع ۳۸۰ روایت در این مقتل و در مجموع در ۴۸۶ صفحه جمع شده است و البته صرفا گردآوری هم نیست و در ذیل آن تحلیل‌هایی هم ارائه شده است.
وی با بیان اینکه این کتاب توسط انتشارات دانشگاه حضرت معصومه(س) منتشر شده است، ادامه داد: این نگاشته در یک مقدمه تفصیلی و ۱۲ فصل تهیه شده است. در پایان هر فصل متناسب با عنوان اصلی، نموداری از تعداد روایات معصومان درباره شهادت امام حسین(ع) ترسیم و تحلیل شده است.
رفعت در پایان از همکاری استاد محمدکاظم رحمان ستایش و خانم‌ها: مینا ابراهیمی، زهرا برزگر، زهرا بهار، فاطمه شادکام، فائزه کریمی و بهناز محمدکاظمی که در تدوین این اثر همکاری داشته‌اند تجلیل کرد.
...................................
پایان پیام/ 167