به گزارش خبرگزاری بین‌المللی اهل‌بیت(ع) ـ ابنا ـ شیعیان افغانستان بخاطر عشق و علاقه زیادی که به امام حسین(ع) دارند، برای زیارت کربلا در اربعین لحظه‌شماری می‌کنند، اما با چالش‌هایی مواجه هستند که «حاج جواد صالحی» عضو شورای علمای شیعه افغانستان در گفت‌وگو با ابنا به برخی از آنها اشاره کرد.
- فضای شیعیان افغانستان در رابطه با زیارت امام حسین(ع) در اربعین چگونه است؟
شیعیان و محبین اهل بیت(ع) در کشور افغانستان در طول تاریخ با عشق و محبت اهل بیت(ع) زیسته‌اند و مرارت‌های فضای تاریخی و مشکلات اجتماعی هیچ‌گاه نتوانسته به این پیوند عمیقی که بین شیعیان و محبین اهل بیت(ع) و همچنین ائمه‌ی اطهار(ع)، حوزه‌های علمیه و علما بوده، خللی وارد کند.
به یاد دارم آن زمان‌هایی که امکان رفتن به زیارت اربعین نبود، محبین اهل بیت(ع) در افغانستان با عشق به امام حسین(ع) بعضا با جایگاه‌ها، علائم و همچنین پرچم‌هایی که از کربلا آورده می‌شد، عشق‌شان را ابراز می‌کردند و وقتی که مسیر اربعین در فضای توانمندی قرار گرفت، کوچک و بزرگ، زن و مرد، پیر و جوان با عشق به امام حسین(ع) و این‌که جزء زوار اربعین باشند، در طول سال همیشه لحظه‌شماری می‌کردند.
بحمدلله محبین اهل بیت(ع) در افغانستان نه یک بار بلکه با آمدن محرم آمادگی بحث اربعین را در فضای خانواده و همچنین جایگاهی که قرار دارند آهسته آهسته رقم می‌زنند.
در افغانستان حدود 300 شرکت زیارتی وجود دارد که در قالب 3 اتحادیه فعالیت می‌کنند و در طول سال هم زوّار آقا اباعبدالله الحسین(ع) و همچنین عتبات عالیات به راحتی می‌توانند به زیارات مشرف شوند و در زیارت اربعین هم هکذا. البته در فضای اربعین می‌بینیم که توجه مؤمنین و همچنین محبین اهل بیت(ع) افغانستانی نسبت به زیارت اربعین نسبت به بقیه ایام سال بیشتر می‌شود و تقریبا از اقصی نقاط مناطق مرکزی و حتی از دورترین مناطق و حتی با مشکلات عدیده و حتی با عدم توانمندی‌هایی که در فضای اقتصادی وجود دارد، اما بحث اربعین، بحث جایگاه ویژه‌ای در نگاه ارزشمند محبین اهل بیت(ع) است که می‌خواهند به هر صورت ممکن این مسئله را به منصه‌ی ظهور برسانند.
- لطفا به عنوان عضوی از شورای علمای شیعه افغانستان بفرمایید این شورا برای تسهیل زیارت اربعین چه اقداماتی انجام داده است؟
در دو سال قبل که هیئت بلندپایه‌ی شورای علمای شیعه‌ی افغانستان در سفری به جمهوری اسلامی ایران و همچنین کشور عراق داشت با مقامات بلندپایه‌ی کشور عراق نشست‌های سودمندی را رقم زدند و آنها بحث زیارت و بحث اربعین را در اولویت‌های گفتاری و همچنین برنامه‌های تعاملی خود قرار دادند. در دیداری که این هیئت محترم با رئیس جمهور عراق داشت و همچنین در دیداری که با نخست‌وزیر جناب آقای سودانی داشت، ایشان مصرّ بود که ان‌شاءالله به زودی مشکلات این مسئله رفع می‌گردد و محبین اهل بیت(ع) در افغانستان به راحتی جزء زائرین اربعین قرار می‌گیرند.
در راستای همین مسئله هم در سال گذشته و هم امسال نماینده‌ی شورای علمای شیعه‌ی افغانستان در کشور عراق، جناب حجت‌الاسلام والمسلمین آقای خاتمی در دیدارهایی که با نخست‌وزیر عراق، جناب آقای سودانی داشت و همچنین مستشار ایشان که مسئولیت این مسئله را داشتند الحمدلله توانستند افغانستان را در لیست کشورهای اربعینیه قرار دهند و این تلاش زمینه‌ساز این مسئله شد که سال گذشته ما حدود 30 هزار نفر زائر را از داخل افغانستان در مسیر اربعین داشتیم و این بحمدلله یک موفقیت بسیار ارزشمندی بود.
امسال هم با هماهنگی که کمیسیون عالی زائرین شورای علمای شیعه در هماهنگی با سفارت کبری جمهوری اسلامی ایران، ستاد اربعین، نخست‌وزیر عراق و همچنین مستشار ایشان و بقیه‌ی عزیزانی که در مسیر فضای اربعین توانمندی و جایگاهی دارند، هماهنگی‌هایی صورت گرفته و ان‌شاءالله امیدواریم که زوار اربعین با زیارات مقبوله در فضای زیارت اربعین قرار بگیرند و در مسیر زیارت اربعین با سایر محبین اهل بیتی(ع) که از اقصی نقاط کشورهای جهان مشرف می‌شوند، این‌ها هم جایگاه ویژه‌ی خودشان را داشته باشند و تبلور محبت و عشق به آقا امام حسین(ع) و ائمه‌ی اطهار(ع) را در آنجا به سایر محبین اهل بیت(ع) هم گوشزد نمایند.
- اشاره‌ای به 300 شرکت زیارتی که در افغانستان فعال هستند داشتید. نسبت این 300 شرکت زیارتی با شورای علما به چه صورت است؟ یک توضیحی هم راجع به آن کمیسیون اربعین شورای علما بفرمایید؟
این 300 شرکت در قالب سه اتحادیه فعالیت می‌نمایند، رئیس و همچنین رئیس دارالانشاء و همچنین معاون هر اتحادیه عضو کمیسیون زائرین عتبات عالیات هست که در هماهنگی با شورای علما قرار دارد. در طول سال این کمیسیون فعالیت‌های خودش را مستمرا داشته و تقریبا هر هفته این جلساتش برگزار می‌شد و چالش‌هایی که فراروی این مسیر بوده مورد ارزیابی قرار می‌گرفته و نسبت به حل مشکلات موجود و مشکلات احتمالی که ممکن است در مسیر فضای اربعین به وجود آید، آنها در طول سال برنامه‌ریزی داشتند. بحمدلله این کمیسیون بسیار موفق بوده و همیشه تلاش داشته که بتواند خدمت‌گزار زوار اربعین باشد.
- راجع به مشکلات کسانی که دوست دارند از افغانستان به زیارت اربعین بروند بفرمایید. بحث‌های مالی به کنار، بحث‌هایی که احیانا امکان دارد در صدور روادید پیش آید و یا مشکلاتی از این دست، مشکلاتی که در دولت فعلی بیشتر و یا کمتر شده است و این‌که بالأخره در مرزها، در مرز ایران، در مرز عراق امکان دارد چه مشکلاتی برای این‌ها به وجود آید؟
از اساسی‌ترین مشکلات فراروی عزیزان‌مان در بحث مشرف شدن به عتبات عالیات این است که جمعیت محبین اهل بیت(ع) در افغانستان تقریبا حدود 10 میلیون نفر برآورد شده است. امکاناتی که هر دو کشور جمهوری اسلامی ایران و کشور عراق می‌توانند در اختیار زوار اربعین داخل افغانستان داشته باشند، حدود 30 هزار نفر است. اختصاص این تعداد افراد زائر نسبت به جمعیت محبین اهل بیت(ع) بسیار ناچیز است و طبعا در این فضا تلاش‌های زیادی وجود دارد و همچنین تلاش‌هایی صورت می‌گیرد که حتی الامکان کسانی که عزم زیارت داشته باشند خودشان را به هر وسیله‌ای به کربلای معلی برسانند.
بحث دیگری که در این زمینه وجود دارد بحث صدور پاسپورت است. همان‌طور که مستحضر هستید به خاطر تقاضای بیش از حد اتباع افغانستان در داخل افغانستان جهت اخذ پاسپورت رویه و پروسه‌ی تقریبا طولانی‌مدتی صورت می‌گیرد تا اختصاص پاسپورت برای هر فردی انجام بگیرد. این مشکل دوم است. بحث سومی که وجود دارد صدور روادید جمهوری اسلامی ایران منطقه‌بندی شده و استانهای افغانستان به شرقی، غربی، مرکزی و شمالی تقسیم شده‌اند. کسانی که پاسپورت‌های آنها از مناطق و ولایات مختلف هستند باید به آن منطقه اختصاصی خودشان مراجعه کنند که این هم مزید بر مشکلات شده است. به خاطر این‌که تمرکز خیلی از عزیزان و محبین اهل بیت(ع) در شهرهایی مثل کابل، مزار شریف، هرات و قندهار است، ممکن است پاسپورت‌های آنها از مناطق خودشان باشد و آنها باید مسیر طولانی را از شهر خودشان به جایی دور و محل مورد نظر جهت اخذ روادید طی کنند.
از این مشکلات که گذر کنیم عشق به زیارت و حضور در راهپیمایی عظیم اربعین مسئله‌ای است که به محض این‌که بانگ فضای محرم به صدا درمی‌آید جوان و نوجوان، زن و مرد، پیر و جوان، همگی کم‌کم فضا را برای خودشان ایجاد می‌کنند که هر طور شده در مسیر زیارت قرار بگیرند و جزء کسانی باشند که بتوانند به زیارت اربعین مشرف شوند. خود این مسئله می‌تواند مشکلات عدیده‌ای را به خاطر مباحث مادی، مبحث شغلی، مشکلات آب‌وهوایی و خیلی از مسائل دیگر در پی داشته باشد، اما جای تشکر دارد که سال گذشته حاکمیت در افغانستان در ورودی‌های جمهوری اسلامی، در مرز دوغارون و سایر مرزها همکاری خوبی داشتند و به راحتی پاسپورت‌های زائرین را جهت خروجی آماده می‌کردند و صادر می‌کردند و در دسترس‌شان قرار می‌دادند، ازدحامی به وجود نیامده بود. همچنین سال گذشته به طور ویژه، طالبان برای حدود 7000 زائر پاسپورت صادر کردند که این‌ها بتوانند در زیارت اربعین شرکت کنند.
- ارزیابی شما از مراسمات عزاداری دهه اول محرم وعاشورای امسال با توجه به این‌که محدودیت‌هایی هم به بهانه مسائل امنیتی اعمال شده بود چیست؟
در بحث محرم امسال و برگزاری مراسم‌های عاشورا، ما دو تا برنامه‌ی اجرایی داشتیم؛ اول کمیسیونی موظف برگزاری امنیت و تأمین مسائل امنیتی بود که الحمدلله به نحو احسن کار خودشان را انجام داده بودند، حدود 20 هزار نیرو جهت حفاظت از عزاداران گسیل کرده بودند. حدود 44 نفر افراد خرابکاری که می‌خواستند دست به عملیات‌های خرابکارانه بزنند، دستگیر شدند و امنیت نسبی برای عزاداران ایجاد شده بود. این کمیسیون خیلی خوب و موفق برنامه‌های خودش را به پیش برد و وظیفه‌ی خودش را انجام داد که به نحو احسن بود.
اما کمیسیون دیگری بود که برنامه‌های فرهنگی، تبلیغی و آن شاکله‌ی اصلی که فضای محرم داشت را برنامه‌ریزی می‌کرد که متأسفانه این کمیسیون خیلی موفق نبود و به اصطلاح امروزی آن تقسیم کاری که باید انجام می‌دادند، در انجام امورات خودشان خیلی موفق نبودند، به خاطر این‌که تجربه نداشتند و یا به خاطر این‌که خیلی متوجه ابعاد وسیع فضای عاشورا نبودند، خیلی نتوانستند مثمر ثمر باشند و بعضا ناهماهنگی‌هایی به وجود می‌آمد، همان‌طور که در اخبار و رسانه‌ها هم شنیده‌اید. اما عزیزان، بزرگواران و نخبگان ما و کسانی که در بحث فضای جلودار دینی مسئولیت دارند، باید نسبت به هماهنگی‌های لازم خصوصا در بخش فرهنگی محرم از حالا ان‌شاءالله این مسئله را مدنظر داشته باشند و نسبت به این‌که چگونه برگزار شود و محدودیتی ایجاد نشود، نسبت به این مسئله اهتمام ویژه‌ای را مبذول بدارند. محرم دستاوردی است که در طول 1400 سال به دست محبین اهل بیت(ع) بحمدالله نسل به نسل به فضای امروزی رسیده و ارزش‌های والایی در درون این فضای محرم برای زندگی‌های فردی و اجتماعی وجود دارد که باید به نحو احسن از آن استفاده شود.
................................
پایان پیام/