به گزارش خبرگزاری بین‌المللی اهل‌بیت(ع) ـ ابنا ـ شیعیان افغانستان بخاطر عشق و علاقه زیادی که به امام حسین(ع) دارند، برای زیارت کربلا در اربعین لحظه‌شماری می‌کنند، اما با چالش‌هایی مواجه هستند که «حاج محمدجواد صالحی» عضو شورای علمای شیعه افغانستان در گفت‌وگو با ابنا به برخی از آنها اشاره کرد.
- فضای شیعیان افغانستان در رابطه با زیارت امام حسین(ع) در اربعین چگونه است؟
شیعیان و محبین اهل بیت(ع) در کشور افغانستان در طول تاریخ با عشق و محبت اهل بیت(ع) زیسته‌اند و مرارت‌های فضای تاریخی و مشکلات اجتماعی هیچ‌گاه نتوانسته به این پیوند عمیقی که بین شیعیان و محبین اهل بیت(ع) و همچنین ائمه‌اطهار(ع)، حوزه‌های علمیه و علما بوده، خللی وارد کند.
به یاد دارم آن زمان‌هایی که امکان رفتن به زیارت اربعین نبود، محبین اهل بیت(ع) در افغانستان با عشق به امام حسین(ع) بعضا با جایگاه‌ها، علائم و همچنین پرچم‌هایی که از کربلا آورده می‌شد، عشق‌شان را ابراز می‌کردند و وقتی که مسیر اربعین باز شد، کوچک و بزرگ، زن و مرد، پیر و جوان، برای اینکه جزء زوار اربعین باشند لحظه‌شماری می‌کردند.
محبین اهل بیت(ع) در افغانستان، نه یک بار بلکه هر ساله با آمدن محرم آمادگی اربعین را در فضای خانواده و جایگاهی که قرار دارند رقم می‌زنند.
در افغانستان حدود 300 شرکت زیارتی وجود دارد و در طول سال و مخصوصا ایام اربعین، تشرف زائران کربلا و عتبات عالیات بر عهده آنها است. البته توجه مؤمنین و محبین اهل بیت(ع) افغانستانی هم مانند سایر عاشقان حسینی به زیارت اربعین در این ایام نسبت به بقیه ایام سال بیشتر می‌شود. بنابراین از اقصی نقاط افغانستان و با مشکلات عدیده و حتی با عدم توانمندی‌های اقتصادی، اربعین جایگاه ویژه‌ای در نگاه محبین اهل بیت(ع) دارد که می‌خواهند به هر صورت ممکن این مسئله شرکت در همایش بزرگ اربعین را به منصه‌ی ظهور برسانند.
- لطفا به عنوان عضوی از شورای علمای شیعه افغانستان بفرمایید این شورا برای تسهیل زیارت اربعین چه اقداماتی انجام داده است؟
در دو سال قبل که هیئت بلندپایه‌ی شورای علمای شیعه‌ی افغانستان به جمهوری اسلامی ایران و کشور عراق سفر کرد، با مقامات بلندپایه‌ی کشور عراق نشست‌های سودمندی را رقم زدند و آنها مساله زیارت و بحث اربعین را در اولویت‌های گفتاری و همچنین برنامه‌های تعاملی خود قرار دادند. در دیداری که این هیئت محترم با رئیس جمهور عراق و همچنین با آقای سودانی نخست‌وزیر عراق داشت، تاکید شد به زودی مشکلات موجود رفع می‌گردد و محبین اهل بیت(ع) در افغانستان جزء زائرین اربعین قرار می‌گیرند.
در راستای همین مسئله، هم سال گذشته و هم امسال حجت‌الاسلام والمسلمین خاتمی نماینده‌ی شورای علمای شیعه‌ی افغانستان در کشور عراق، در دیدارهایی با نخست‌وزیر عراق و مستشار او که مسئولیت این بحث را دارند، توانست افغانستان را در لیست کشورهای اربعینی قرار دهد و این تلاش باعث شد سال گذشته ما حدود 30 هزار نفر زائر را از افغانستان در مسیر اربعین داشته باشیم و یک موفقیت بسیار ارزشمندی بود.
امسال هم کمیسیون عالی زائرین شورای علمای شیعه با سفارت جمهوری اسلامی ایران، ستاد اربعین، نخست‌وزیر عراق و مستشار ایشان و بقیه‌ی عزیزانی که در مسیر همایش اربعین توانمندی و جایگاهی دارند، هماهنگی‌هایی صورت گرفت و امیدواریم که زوار اربعین با زیارات مقبوله در فضای اربعین قرار بگیرند و در مسیر زیارت اربعین با سایر محبین اهل بیت(ع) که از اقصی نقاط جهان مشرف می‌شوند، جایگاه ویژه‌ی خودشان را داشته باشند و محبت و عشق افغانستانی ها به آقا امام حسین(ع) و ائمه‌ی اطهار(ع) را به سایر محبین اهل بیت(ع) گوشزد نمایند.
- اشاره‌ای به 300 شرکت زیارتی که در افغانستان فعال هستند داشتید. نسبت این 300 شرکت زیارتی با شورای علما به چه صورت است؟ یک توضیحی هم راجع به آن کمیسیون اربعین شورای علما بفرمایید؟
این 300 شرکت در قالب سه اتحادیه فعالیت می‌نمایند، رئیس اتحادیه، رئیس دارالانشاء و معاون هر اتحادیه عضو کمیسیون زائرین عتبات عالیات هستند که در هماهنگی با شورای علما قرار دارد. در طول سال این کمیسیون فعالیت‌های خودش را مستمرا داشته و تقریبا هر هفته جلسه برگزار می‌شود و چالش‌هایی که فراروی این مسیر بوده مورد ارزیابی قرار می‌گرفت و نسبت به حل مشکلات موجود و مشکلات احتمالی که ممکن است در مسیر زیارت اربعین به وجود آید برنامه‌ریزی می‌شود. این کمیسیون بسیار موفق بوده و همیشه تلاش داشته که بتواند خدمت‌گزار زوار اربعین باشد.
- راجع به مشکلات کسانی که دوست دارند از افغانستان به زیارت اربعین بروند بفرمایید. بحث‌های مالی به کنار، بحث‌هایی که احیانا امکان دارد در صدور روادید پیش آید و یا مشکلاتی از این دست، مشکلاتی که در دولت فعلی بیشتر و یا کمتر شده است و اینکه در مرزها، در مرز ایران و مرز عراق امکان دارد چه مشکلاتی برای این‌ها به وجود آید؟
از اساسی‌ترین مشکلات
فراروی عزیزان‌مان در بحث مشرف شدن به عتبات عالیات این است که؛ جمعیت محبین اهل بیت(ع)
در افغانستان حدود 10 میلیون نفر برآورد شده است. امکاناتی که هر دو کشور
جمهوری اسلامی ایران و کشور عراق می‌توانند در اختیار زوار اربعین داخل افغانستان
داشته باشند، حدود 30 هزار نفر است. اختصاص این تعداد افراد زائر نسبت به جمعیت
محبین اهل بیت(ع) بسیار ناچیز است.
بحث دیگری که در این زمینه وجود دارد بحث صدور پاسپورت است. به خاطر تقاضای بیش از حد مردم در داخل افغانستان جهت اخذ پاسپورت، رویه طولانی‌مدتی برای اختصاص پاسپورت برای هر فرد وجود دارد.
مشکل سوم این است که صدور روادید جمهوری اسلامی ایران منطقه‌بندی شده و استانهای افغانستان به شرقی، غربی، مرکزی و شمالی تقسیم شده است. کسانی که پاسپورت‌های آنها از مناطق و استانهای دیگر هستند باید به آن منطقه اختصاصی خودشان مراجعه کنند که این هم مزید بر مشکلات شده است. به خاطر اینکه تمرکز خیلی از عزیزان و محبین اهل بیت(ع) در شهرهایی مثل کابل، مزار شریف، هرات و قندهار است، ممکن است پاسپورت‌های آنها از مناطق خودشان باشد و آنها باید مسیر طولانی را از شهر خودشان به جایی دور و محل مورد نظر جهت اخذ روادید طی کنند.
از این مشکلات که بگذریم، عشق به زیارت و حضور در راهپیمایی عظیم اربعین مسئله‌ای است که به محض اینکه بانگ محرم به صدا درمی‌آید جوان و نوجوان، زن و مرد، پیر و جوان، همگی کم‌کم فضا را برای خودشان ایجاد می‌کنند که هر طور شده در مسیر زیارت قرار بگیرند و جزء کسانی باشند که بتوانند به زیارت اربعین مشرف شوند. خود این مسئله می‌تواند مشکلات عدیده‌ای را به خاطر مباحث مادی، مبحث شغلی، مشکلات آب‌وهوایی و خیلی از مسائل دیگر در پی داشته باشد، اما جای تشکر دارد که سال گذشته حاکمیت در افغانستان در ورودی‌های جمهوری اسلامی، در مرز دوغارون و سایر مرزها همکاری خوبی داشتند و به سرعت پاسپورت‌های زائرین را جهت خروجی آماده می‌کردند و ازدحامی به وجود نیامد. همچنین سال گذشته به طور ویژه، طالبان برای حدود 7000 زائر پاسپورت صادر کردند که این‌ها بتوانند در زیارت اربعین شرکت کنند.
- ارزیابی شما از مراسمات عزاداری دهه اول محرم و عاشورای امسال، با توجه به اینکه محدودیت‌هایی هم به بهانه مسائل امنیتی اعمال شده بود چیست؟
در بحث محرم امسال و برگزاری مراسم عاشورا، ما دو برنامه‌ی اجرایی داشتیم؛ اول کمیسیونی موظف برگزاری امنیت و تأمین مسائل امنیتی بود که به خوبی کار خودشان را انجام داد. حدود 20 هزار نیرو جهت حفاظت از عزاداران گسیل کرده بودند. بر اساس گزارش‌ها 44 نفر افراد خرابکاری که می‌خواستند دست به عملیات خرابکارانه بزنند، دستگیر شدند و امنیت نسبی برای عزاداران ایجاد شده بود.
کمیسیون دیگری هم بود که برنامه‌های فرهنگی، تبلیغی و آن شاکله‌ی اصلی که فضای محرم داشت را برنامه‌ریزی می‌کرد که متأسفانه این کمیسیون خیلی موفق نبود و به اصطلاح امروزی آن تقسیم کاری که باید انجام می‌دادند، صورت نگرفت. زیرا تجربه کافی نداشتند و بعضا متوجه ابعاد وسیع فضای عاشورا نبودند، نتوانستند خیلی مثمر ثمر باشند. نخبگان ما و کسانی که در فضای دینی مسئولیت دارند، باید از هم اکنون نسبت به بخش فرهنگی محرم،فکر کنند. همچنین نسبت به اینکه برنامه‌ها چگونه برگزار شود و محدودیتی ایجاد نشود، اهتمام ویژه‌ای را مبذول بدارند. محرم دستاوردی است که در طول 1400 سال به دست محبین اهل بیت(ع) نسل به نسل به ما رسیده و ارزش‌های والایی در محرم برای زندگی فردی و اجتماعی وجود دارد که باید به بهترین نحو از آن استفاده شود.
................................
پایان پیام/