بنابراین با مطالعه در سیره نورانی پیامبر(ص)، درس های مهمّی درباره چگونگی برخورد درست با کودکان می توان آموخت. آن حضرت نه تنها مهرورزی و محبّت به کودکان را در محور رفتار خود با ایشان قرار داده بود، بلکه شخصیت انسانی و قابل احترامی را برای آنان قائل بود، و این در سیره نظری و عملی ایشان مشهود است. در این مقاله به بررسی رفتار پیامبر با کودکان می پردازیم:
احترام به کودکان مانند بزرگسالان
پیامبر گرامی اسلام (ص) برای احترام به کودک، اهمیت زیادی قائل بودند تا جایی که می فرمایند: « فرزندان خویش را گرامی بدارید و احترام کنید و آنها را نیکو تربیت نمایید، تا از پرتو آن مورد آمرزش و بخشش خداوند قرار گیرید».[1]حضرت رسول اکرم (ص) نه تنها در مجلس به احترام ورود مسلمانان، برمی خاست، بلکه برای کودکان هم عامل به این رفتار بودند؛ در روایتی آمده است: «روزی پیامبر نشسته بود که امام حسن(ع) و امام حسین(ع) وارد شدند. حضرت به احترام آنان از جای برخاست؛ درحالی که کوچک بودند و به سختی راه میرفتند، اما پیامبر صبر کرد تا آنها به نزدش بیایند». [2]
سلام کردن به کودکان
از جمله دیگر رفتارهای مهم پیامبر(ص)، در رعایت حرمت کودکان، تقدّم در سلام (ابتداء به سلام) بود؛ آن حضرت به همه، حتّى به کودکان و نوجوانان سلام می‌کردند. درواقع می توان گفت ایشان، با مقام شامخی که در جامعه داشت، در راستای تکریم کودکان به آنان سلام می کرد، زیبا سخن می گفت و بدین وسیله به شخصیت آنها احترام می نمود3] از جمله روایات مشهوری که دراین مورد از پیامبر(ص) نقل شده است، اشاره به این مطلب دارد: «پنج چیز را تا زمان مرگ ترک نخواهم کرد.... و سلام کردن برکودکان، تا پس از من سنّت گردد». [4]
بوسیدن کودکان
پیامبر گرامی اسلام مهر ورزیدن به فرزندان را موجب دستیابی به درجات بهشت معرفی می کند و می فرماید: «فرزندان خود را ببوسید؛ زیرا برای هر بوسه ای که به فرزندان می زنید، یک درجه در بهشت خواهید داشت که فاصله هر درجه تا درجه دیگر به اندازه پانصد سال راه است». [5] بوسیدن فرزند و نوازش او، از آن جهت است که کودک خواستار نوازش، محبت، خنده و داد وستد عاطفی است. ابراز علاقه به کودک، احساس امید به زندگی و عزت نفس او را بالا می برد، که این زمینه ساز موفقیت های آینده او خواهد شد و در مقابل کمبود محبت خلاهای روحی و روانی بسیاری را ایجاد خواهد کرد. [6]
بازی کردن با کودکان
از سوی دیگر، رسول گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله)، حسنین را بر دوش خود سوار می کرد و به آنها می فرمود: «خوب مرکبی دارید و شما هم خوب سوارکارانی هستید.» آن حضرت حتی در حضور جمع، خود را هم پایه کودکان قرار می داد و با آنان انس می گرفت. همچنین به یاران خود می فرمود: «با کودکان مأنوس شوید و آنان را در آغوش بگیرید.» کودکانی نیز که رسول خدا، آنان را به دوش می گرفت، به این امر افتخار می کردند. پیامبر گرامی اسلام با تأکید بسیار بر مساله بازی کردن با کودکان، خود در بازی فرزندانشان، شرکت و با نظارت بر بازی آنها، آنان را بر این امر تشویق می کردند.
______________________________________________________________________________________________________________
پی نوشت:
1. مکارم الاخلاق، ص 222.
2.بحارالانوار، ج 3، ص 285.4.
3.زیبا سلام کردن و سخن گفتن با فرزندان، آثار مهمی در زندگی آنان خواهد داشت، ازجمله آنها احساس آرامش، اطمینان و عزت نفس است.
4. الحیاه، ج 2، ص 73.6.
5.بحارالانوار، ج 101، ص 92.7.
6. عطیه الهی، فاطمه سادات آقامیری، ناشر موسسه بوستان کتاب، نوبت چاپ اول، 1395، ص 131.8.