جایگاه عیادت بیمار در فرهنگ اسلامی
عیادت بیمار یا به ملاقات بیمار رفتن از آداب اسلامی و جزو برترین کارهای نیک دینی شمرده شده است. در منابع روایی شیعه، ده‌ها حدیث در این‌باره نقل شده و آثاری دنیوی و اخروی برای عیادت‌کننده بیان شده است.
عیادت بیمار سیره پیامبر(ص) و امامان(ع) بوده و در احادیثِ نقل‌شده از پیامبر(ص) و اهل بیتشان(ع)، عیادت بیمار از حقوقی شمرده شده که لازم است مسلمانان نسبت به یکدیگر رعایت کنند.(2)
همچنین در روایات، به عیادت کسی که در بیماریِ انسان به عیادتش نیامده و اعلام بیماری فرد بیمار به دیگران تا با عیادت وی دیگران پاداش ببرند، سفارش شده است.(3)
پاداش دینی عیادت
در روایات پیامبر(ص) و امامان(ع)، آثاری دنیوی و اخروی برای عیادت بیمار ذکر شده که برخی عبارت‌اند از: استجابت دعا، رحمت الهی ،بهشت و بهره‌مندی از استفغار فرشتگان.
در کتاب مکارم اخلاق نوشته طبرسی، حدیثی از پیامبر اسلام(ص) نقل شده که طبق آن، هرکه به عیادت بنده مؤمن خدا رود، پروردگار را نزد این بنده می‌یابد و اگر از خدا حاجتی بخواهد، برآورده می‌شود.(4) همچنین ازامام رضا(ع) نقل شده هر مومنی، مؤمن دیگر را در بیماری‌اش عیادت کند، هفتاد هزار فرشته او را همراهی می‌کنند و رحمت خدا او را فرامی‌گیرد و فرشتگان، تا شب، برای او استغفارمی‌کنند و اگر شب باشد، همین اجر تا صبح، برای او خواهد بود.(5)
بر پایه روایتی که شیخ صدوق (درگذشته ۳۸۱ق) از امام علی(ع)نقل کرده، اگر کسی به قصد عیادت بیمار، از منزل خارج شود و در راه بمیرد، بهشت برای او واجب می‌شود.(6)
آداب عیادت
در روایات اهل‌بیت(ع) آدابی برای عیادت ذکر شده که برخی از آن‌ها بدین شرح است:
1.دلداری به بیمار
2.هدیه‌بردن برای بیمار
3.اطعام بیمار از آنچه دوست دارد
4.کوتاه‌کردن زمان ملاقات
5.مگر اینکه بیمار درخواست عیادت طولانی داشته باشد
6.دعاکردن برای بیمار همراه با محبت
7.برطرف‌کردن نیاز بیمار
8.. اظهارمحبت به بیمار.(7)
________________________________________________________
پی نوشت
1. مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۷۸، ص۲۱۸.
2. کلینی، الکافی، ۱۳۹۲ش، ج۲، ص۱۶۹.
3. مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۷۸، ص۲۱۸.
4. طبرسی، مکارم الاخلاق، ۱۳۷۰ش، ص۳۶۱-۳۶۰.
5. طبرسی، مکارم الاخلاق، ۱۳۷۰ش، ص۳۶۱.
6. شیخ صدوق، من لایحضره الفقیه، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۱۴۰.
7. فیض کاشانی، الوافی، ۱۴۰۶ق، ج۲۴، ص۲۲۱؛ ذهبی، میزان الاعتدال، ۱۳۸۲ق، ج۳، ص۷.