خبرگزاری اهل بیت(ع) / ابنا: ماه ربیع‌الاول یکی از ماه‌های مهم در تاریخ اسلام است. این ماه با وقایع بزرگی همچون ولادت پیامبر اکرم (ص) و هجرت ایشان از مکه به مدینه همراه است. اما متأسفانه در طول زمان، برخی باورهای نادرست و خرافات به این ماه افزوده شده‌اند که هیچ ارتباطی با آموزه‌های دینی اسلام ندارند. در این مقاله، به بررسی چند نمونه از این خرافات پرداخته و آن‌ها را بر اساس منابع معتبر دینی رد می‌کنیم.
1. لزوم شادی در ماه ربیع‌الاول
یکی از باورهای رایج و نادرست این است که برخی افراد معتقدند ماه ربیع‌الاول زمانی برای ترک هرگونه اندوه و ماتم است، و باید در این ماه تنها به جشن و سرور پرداخت. این باور بر این اساس است که در این ماه، پیامبر اکرم (ص) متولد شده و بنابراین، هرگونه حزن و اندوه در این ماه ناپسند است.
در حالی که اسلام هیچ محدودیتی برای بیان اندوه در این ماه قرار نداده است. در آیات و روایات اسلامی نیز هیچ اشاره‌ای به لزوم ترک اندوه در ماه ربیع‌الاول وجود ندارد. قرآن کریم در سوره مائده می‌فرماید:
«وَ أَنَّهُ هُوَ أَضْحَكَ وَأَبْكَى» (سوره نجم، آیه 43)
ترجمه: و هم اوست که [شما را] می‌خنداند و می‌گریاند.
این آیه به وضوح بیان می‌کند که خنده و گریه هر دو جزو طبیعت انسان است و نباید در هیچ ماه یا زمانی محدود شود. در نتیجه، هیچ الزام دینی وجود ندارد که در ماه ربیع‌الاول تنها به شادی پرداخت.
2. تفسیر نادرست درباره ازدواج در ربیع‌الاول
یکی دیگر از خرافات رایج، توصیه به ازدواج در ماه ربیع‌الاول به دلیل «خوش‌یُمن» بودن این ماه است. برخی افراد معتقدند که ازدواج در این ماه موجب خوشبختی و طول عمر می‌شود، در حالی که هیچ‌گونه روایت یا آیه‌ای که به‌طور خاص به این موضوع اشاره کند، وجود ندارد.
در متون اسلامی، تنها معیار برای ازدواج، ایمان، اخلاق و تطابق خانوادگی است و هیچ ماه یا زمانی بر دیگری برتری ندارد. پیامبر اکرم (ص) در حدیثی مشهور فرموده‌اند:
«إِذَا جَاءَكُمْ مَنْ تَرْضَوْنَ دِينَهُ وَ خُلُقَهُ فَزَوِّجُوهُ.» (سنن ترمذی، حدیث 1084)
ترجمه: هرگاه کسی که دین و اخلاق او را می‌پسندید، برای ازدواج نزد شما آمد، با او ازدواج کنید.
این حدیث بر معیارهای حقیقی برای ازدواج تأکید دارد و به‌طور واضح هیچ اشاره‌ای به خوش‌یُمنی یا نحسی ماه‌های مختلف ندارد.
3. باور به نحوست روزهای خاص در ربیع‌الاول
یکی دیگر از باورهای خرافی که متأسفانه در برخی مناطق رایج است، اعتقاد به نحوست روزهای خاصی از ماه ربیع‌الاول، به ویژه روز هفتم یا دوازدهم این ماه است. این باور هیچ پشتوانه‌ای در متون دینی ندارد. در واقع، اسلام هیچ زمانی را به‌طور خاص نحس نمی‌داند.
در سیره پیامبر اکرم (ص)، تأکید شده است که هیچ روزی ذاتاً نحس یا بدشگون نیست. در حدیثی از امام صادق (ع) آمده است:
«لا تَقولوا هذا یومُ نحسٍ، فإنَّ اللهَ یقولُ یدبّرُ الأمرَ مَن السّماءِ إلی الأرضِ.» (الکافی، جلد 8، صفحه 233)
ترجمه: نگویید این روز نحس است، زیرا خداوند تدبیرکننده امور از آسمان تا زمین است.
این حدیث به‌طور واضح تأکید دارد که خداوند بر همه روزها حاکم است و هیچ روزی ذاتاً بدشگون یا خوش‌شگون نیست.
4. مراسم‌های غیرمستند در ربیع‌الاول
در برخی جوامع، مراسم‌های خاصی برای استقبال از ماه ربیع‌الاول برگزار می‌شود که در هیچ یک از متون دینی معتبر اشاره‌ای به آن‌ها نشده است. این مراسم‌ها شامل روشن کردن شمع، پخش نذری و دیگر اعمالی است که منشأ دینی ندارند.
اسلام بر عبادات ساده و خالص تأکید دارد و هرگونه اضافه‌کاری یا افراط در عبادات می‌تواند از روح اصلی دین فاصله بگیرد. پیامبر اکرم (ص) در حدیثی فرمودند:
«إِنَّ الدِّينَ يُسْرٌ.» (صحیح بخاری، حدیث 39)
ترجمه: دین آسان است.
این حدیث نشان می‌دهد که اسلام دینی ساده و آسان است و نباید با افزودن مراسم‌های غیر مستند به آن، از این سادگی فاصله بگیریم.
ماه ربیع‌الاول با وقایع مهمی همچون ولادت پیامبر (ص) و هجرت ایشان به مدینه همراه است، اما خرافات و باورهای نادرست نیز در این ماه رایج شده‌اند که هیچ منشأ دینی ندارند. از جمله این خرافات می‌توان به الزام شادی مطلق، توصیه به ازدواج در این ماه، نحوست روزهای خاص و مراسم‌های غیرمستند اشاره کرد. آموزه‌های اسلام بر اساس قرآن و سنت، ساده و منطقی هستند و هرگونه افراط یا خرافه، از روح واقعی دین فاصله می‌گیرد.
4o