خبرگزاری اهل بیت (ع) / ابنا: درباره اهمیت و جایگاه احترام به والدین در همه ادیان و ملل، سخن زیاد است. اما والدین از نظر اسلام جایگاهی خاص و بسیار ارزشمند دارند. نگاهی به قرآن کریم و روایات، این مساله را برای ما روشن می کند.
خداوند متعال در قرآن کریم می‌فرماید: «پروردگار تو حکم نمود که جز او را نپرستید و به پدر و مادر کاملاً نیکی کنید و اگر یکی از آنها و یا هر دو نزد تو به پیری رسیدند، کمترین اهانتی به آنها روا مدار و بر آنها فریاد مزن و گفتار لطیف و سنجیده به آنها بگو».(1)
پیامبر اکرم (ص) فرمود: «نظر الولد الی والدیه حبّاً لرحمها عبادة؛ نگاه همراه با محبت فرزند به پدر و مادر عبادت است».(2)
پیامبر (ص) فرمود: «کسی که پای مادرش را ببوسد؛ مثل این است که آستانه کعبه را بوسیده است».(3)
و نیز فرمود: «هر کس پیشانی مادر خود را ببوسد، از آتش جهنم محفوظ خواهد ماند».(4)
در حدیث دیگری فرمود: «کسی که قبر والدین خود را در هر جمعه زیارت کند، گناهانش بخشیده می‌شود و از نیکوکاران نوشته شود».(5)
روزی مردی نزد پیامبر (ص) آمد و عرض کرد: من تمام گناهان را انجام داده‌ام، آیا راه توبه برای من هست؟ فرمود: آیا پدر و مادرت زنده‌اند؟ گفت: تنها پدرم زنده است. فرمود: به پدر خود احترام و نیکی کن؛ تا خداوند تو را ببخشد.وقتی که آن مرد رفت،حضرت به اطرافیانش فرمود: «ای کاش مادرش زنده بود».(6)
حضرت محمد(ص) فرمودند: «دعاء الوالد لولده کدعاء النبی لأمتّة؛ همانگونه که دعای پیامبران در مورد امت خودشان مستجاب است، دعای پدران نیز در حق فرزندانشان مستجاب است».(4)
پیامبر اسلام (ص) فرمود: «نگاه پر مهر و محبت فرزند نیکوکار به پدر و مادرش ثواب حج دارد. از آن حضرت پرسیدند: اگر روزی صد مرتبه به والدین نگاه کند، آیا آن ثواب افزایش می‌یابد؟ فرمود: بلی خداوند بزرگتر از آن است که شما فکر می‌کنید، چون برای آن قدرت مطلق، اعطای چنین ثواب‌هایی بسیار آسان است».(6)
رسول خدا (ص) فرمود: «در عالم رؤیا، مردی از امت خود را دیدم که عزرائیل برای گرفتن جانش آمده بود، ولی کار نیک وی نسبت به والدین خود، مانع قبض روحش گردید و عمرش طولانی گشت». (6)
حضرت محمد (ص) فرمود: «سه گروه هستند که انسان شقی و بدبخت محسوب می‌شوند: هر کس نام مرا بشنود و صلوات نفرستد، کسی که ماه رمضان را درک کند، ولی کاری نکند که رحمت الهی نصیب او شود و کسی که یکی از والدین خود را در پیری درک نماید، ولی در حق آنها کوتاهی کند».(7)
و نیز فرمود: «أطع الوالدین و إن کانا کافرین؛ به پدر و مادرت احترام کن، گرچه کافر باشند».(7)
شخصی از رسول خدا (ص) پرسید: حق پدر بر گردن فرزند چیست؟ فرمود: او را به اسم صدا
نکند، جلوتر از او راه نرود، قبل از او ننشیند، کاری نکند که پدرش، اورا فحش دهد.(8)
رسول خدا (ص) فرمود: «اطاعت از پدر و مادر، اطاعت از خداست و نافرمانی از
آنها، نافرمانی خداست».(4)
امام صادق (ع): هر کس عصبانی و خشمگین به پدر و مادرش نگاه کند،گر چه آنها به او ظلم کرده باشند، با این حال نمازش قبول نیست.(8)
شخصی نزد رسول اکرم (ص) آمد و عرض کرد: ای رسول خدا (ص)! من بسیار مشتاق جهاد و جنگ هستم. پیامبر (ص) فرمود: در راه خدا جهاد کن که اگر کشته شوی، زنده خواهی بود و نزد خدا روزی می‌خوری و اگر بمیری، اجر تو بر خدا خواهد بود و اگر از جبهه سالم بازگردی، مانند روزی که از مادر متولد شده باشی گناهانت آمرزیده می‌شود. آن شخص گفت: ای پیامبر خدا (ص)، پدر و مادر پیری دارم که با من انس گرفته‌اند و اگر آنها را ترک کنم، ناراحت می‌شوند! حضرت فرمود: پس، نزد آنان برگرد به خدا سوگند انس آنها با تو در یک شبانه روز، از یک سال جهاد در راه خدا بهتر است.(6)
هنگامی که ابراهیم خلیل (ع) برای دیدار پسرش اسماعیل (ع) از شام به مکه آمد، پسرش در خانه نبود. حضرت ابراهیم به سوی شام بازگشت. وقتی که اسماعیل به خانه آمد، همسرش آمدن پدرش را به اسماعیل خبر داد. او جای پای پدرش، ابراهیم، را پیدا کرد و به عنوان احترام به پدر، آنجا را بوسید! رسول خدا (ص) فرمود: «سید الابرار یوم القیامة. رجل برّ والدیه بعد موتهما؛ در روز قیامت، نیکوکارتین افراد کسی است که پس از مرگ والدین، برای آنان خیرات و مبرّات را انجام دهد و آنان را فراموش نکند».(6)
_________________________________________
پی‌نوشت‌ها:
1- سوره اسراء، ایه 23.
2- تحف العقول
3- گنجینه جواهر
4- نهج
الفصاحة
5- مستدرک الوسائل، ج 2.
6- بحارالانوار، ج 71.
7- جامع الاخبار
8- لئألی
الاخبار، ج 5.
9- کتاب چهل مجلس، هزار حدیث نوشته احمد دهقان