خبرگزاری اهل بیت (ع) / ابنا: آداب و رسوم عقد و عروسى باید توأم باوقار، حفظ کرامت و شخصیت و به دور از هرگونه محرمات و عوامل محرّک شهوات باشد تا رحمت الهى را جلب کند و عاملى براى عمل گردیدن برکات آسمانى گردد.
در فرهنگ اسلامى تأکید بر این است که این مراسم بهتر است شب هنگام برگزار شود چنانچه عروسى حضرت زهرا (س) در هنگام شب انجام گردید. رسول خدا (ص) توصیه نمودند دختران عبدالمطلب و زنان مهاجر و انصار شب عروسى حضرت فاطمه بدنبال آن بانوى بزرگوار حرکت کنند، شادى نمایند، شعر بخوانند و ذکر الله اکبر و الحمدلله بر زبان جارى سازند و از چیزى که خداوند بر انجام آن رضایت ندارد پرهیز کنند.
حضرت امام رضا (ع) با الهام از بیانات رسول اکرم (ص) و تأسّى بر سیره و سنّت جدّش و جدّه اش فرموده اند: «مِن السّنةِ التّزویج باللّیل لأنَّ اللّه جَعَلَ اللیل سکَناً و النساء انما هُنَّ سُکن»(1) عروسى در شب هنگام روش رسول خدا است زیرا خداوند شب را مایه آرامش قرار داده است و زن هم موجب تسکین روحى است.» این حدیث یک نکته مهم را که جنبه روانشناسى دارد مطرح می کند زیرا معمولاً شب هنگام آدمى از فشارهاى روانى کمترى برخوردار است و روح آدمى فراغت بهترى دارد و براى انجام برنامه هاى فرح بخش مهیّاتر است و اصولاً افراد خسته و افسرده و دچار مرارت نمى توانند مسرور و شادمان باشند.
همچنین مطابق آیه قرآن: «و جعلنا اللیل لباساً»(2) شب پوششى است بر اندام زمین و موجوداتى که بر روى آن زیست مى کنند و انسان ها با فرا رسیدن شب مى توانند فعالیت هاى فرساینده را تعطیل کنند و روح خسته را آرام نمایند و با این وصف نه تنها عروس و داماد بلکه میهمانان با فراغت خاطر در مراسم مذکور حضور مى یابند زوجین نیز در پایان این برنامه با خوابیدن به آسایش لازم دست مى یابند و در سحرگاهان به عنوان بهترین وقت براى عبادت و ذکر به راز و نیاز با محبوب مى پردازند.
غذا دادن به میهمانان نیز در فرهنگ اسلامى استحباب فوق العادهاى دارد و رسول اکرم (ص) یکى از موارد ولیمه دادن راموقع عروسى دانسته اند البته به فرمایش آن حضرت دعوت شدگان نباید براى رفتن به این مراسم شتاب کنند زیرا یادآور دنیاو زندگى ظاهرى است.(38) حضرت على بن موسى الرضا (ع) فرموده اند: «مِنَ السّنّةِ اِطْعامُ الّطعام عند التّزویج»(4) یعنى از سنت پیامبر اکرم (ص) طعام دادن هنگام ازدواج است.
پرداخت
مهریه
خانواده
عروس و داماد بنا بر عُرف جامعه و سنت هاى محلى و رعایت موازین شرعى و ارزشى باید
در حدى بدور از افراط و تفریط در مسئله مهر و صداق توافق کنند.
البته امساک از
رسانیدن صداق به صاحب آن حرام و گناه است. رسول اکرم (ص) فرموده اند: مهریه زن باید
به او مسترد گردد و کسى که از پرداخت آن امتناع نماید، به اندازه ى حقّ زن، در روز
قیامت از حسنات او بر مى دارند و در پرونده ى همسرش قرار مى دهند و چون کار نیکى
به اندازه ى ترمیم حقوق زن باقى نماند به گناه پیمان شکنى او را به سوى آتش
مى برند زیرا هر عهد و پیمانى مسؤولیت دارد.
هشتمین فروغ امامت در این باره مى فرمایند: «انَّ اللّه تعالى غافِرُ کُلّ ذنبِ الّا مَنْ جَحَدَ مهْراً أواغتَصَب أجیراً اجْرته او باع رجُلاً حُرّاً»(5) حضرت رضا (ع) از پدران بزرگوارش از رسول خدا (ص) روایت کرده اند خداوند متعال هر گناهى را مورد آمرزش قرار مى دهد مگر گناه انکار مهر زن یا غصب دستمزد اجیر یا فروش انسان آزاد.»
البته از جانب پیامبر و عترت او خطاب به زنان با کرامت توصیه شده است: اگر
زمینه مناسبى در خصوص بخشیدن مهر خود به شوهر مشاهده کنند از این خصلت عالى که
بیانگر جود و کرم و نشانه سخاوت و بزرگوارى است چشم پوشى نکنند.
_________________________________________
پی‌نوشت‌ها:
1-ازدواج در اسلام، آیة الله مشکینى، ص 112.
2- سوره نبأ ، آیه 10.
3- مستدرک الوسایل، باب نکاح، فصل 31.
4- صحیفة الرضا، ص 402.
5- بحارالانوار، ج 100، ص 351.