در سوره نور آیه ۳۲ میفرمایند: «مردان بی زن و زنان بی شوهر، بردگان و کنیزان صالح را تزویج کنید. چنانچه آنان فقیر باشند، خداوند از فضل خود غنی و بی نیازشان میسازد؛ که خداوند رحمتش وسیع و به احوال بندگان خود آگاه است.»
یکی از مباحث مهم ازدواج شروط ضمن عقد است که می تواند سنگ بنای ازدواج را بر روی آن بنا کرد. شروط ازدواج قواعد و قانونی دارد که دراین مقاله به آن پرداخته شده است.
شرط ضمن عقد
شروط ضمن عقد دارای دو حالت هست:
یا وظایف یا حقوقی را کم می کند.
یا به وظایف یا حقوق طرف مقابل اضافه می کند.
عموما در عقد ازدواج زوجین خیلی سریع و بدون خواندن شروط ضمن عقد تمامی صفحات را بدون اطلاع امضا می کنند. ما در این مقاله به شروطی که مردان در سند ازدواج آن را امضا می کنند می پردازیم.
شروط ضمن عقد خود به دو دسته تقسیم می شوند:
شروط از قبل آماده شده در سند ازدواج
شروطی که طرفین پیش از عقد با هم به توافق می رسند.
1. شروط عقد در سند ازدواج
متن شروط عقدنامه ازدواج
1) ضمن عقد ازدواج، زوج شرط نموده که هر گاه طلاق به درخواست زوجه نباشد و طبق تشخیص دادگاه تقاضای طلاق ناشی از تخلف زن از وظایف همسر داری یا سوء اخلاق و رفتار او نباشد، زوج موظف است تا نصف دارایی موجود را که در ایام زناشویی با او به دست آورده یا معادل آن را طبق نظر دادگاه، بلا عوض به زوجه منتقل نماید.
2) ضمن عقد نکاح، زوج به زوجه وکالت بلا عزل با حق توکیل غیر داد که در موارد مشروحه ذیل با رجوع به دادگاه و اخذ مجوز دادگاه پس از انتخاب نوع طلاق خود را مطلقه نماید و نیز به زوجه وکالت بلا عزل با حق توکیل غیر داد تا در صورت بذل از طرف او قبول کند (یعنی اگر زن مهریه خود را ببخشد زن وکالت خواهد داشت این بخشش را به جای شوهرش قبول کند). این موارد عبارتند از:
استنکاف شوهر از دادن نفقه به مدت ۶ ماه به هر عنوان و عدم امکان الزام او به تأدیه نفقه و همچنین در موردی که شوهر سایر حقوق وا جبه زن را به مدت ۶ ماه ایفا نکند و اجبار او به ایفا هم ممکن نباشد.
سوء رفتار یا سوء معاشرت زوج به حدی که ادامه زندگی را برای زوجه غیرقابل تحمل نماید.
ابتلای زوج به امراض صعب‌العلاج به نحوی که دوام زناشویی برای زوجه مخاطره انگیز باشد.
جنون زوج در مواردی که فسخ نکاح شرعاً ممکن نباشد.
عدم رعایت دستور دادگاه در مورد منع اشتغال زوج به شغلی که طبق نظر دادگاه صالح، منافی با مصالح خانوادگی و حیثیت زوجه باشد.
محکومیت شوهر به حکم قطعی به مجازات ۵ سال حبس یا بیشتر یا به جزای نقدی که مجموعا منتهی به ۵ سال یا بیشتر بازداشت شود و حکم مجازات در حال اجرا باشد. در تمام این موارد، در صورتی حق طرح دعوای طلاق برای زن ایجاد می‌شود که حکم قطعی محکومیت شوهر صادر شود و مرد در زندان باشد.
ابتلای زوج به هرگونه اعتیاد مضری که به تشخیص دادگاه به اساس زندگی خانوادگی خلل وارد آورد و ادامه زندگی را برای زوجه دشوار نماید.
زوج، زندگی خانوادگی را بدون عذر موجه ترک کند و یا ۶ ماه متوالی بدون عذر موجه از نظر دادگاه غیبت کند.
محکومیت قطعی زوج در اثر ارتکاب جرم و اجرای هرگونه مجازات اعم از حد و تعزیر در اثر ارتکاب جرمی که مغایر با حیثیت خانوادگی و شئون زوجه باشد. تشخیص این که مجازات مغایر با حیثیت خانوادگی است با توجه به وضع و موقعیت زوجه و عرف و موازین دیگر با دادگاه است.
در صورتی که پس از گذشت ۵ سال، زوجه از شوهر خود به جهت عقیم بودن و یا عوارض جسمی دیگر صاحب فرزند نشود.
در صورتی که زوج مفقودالاثر شود و ظرف ۶ ماه پس از مراجعه زوجه به دادگاه پیدا نشود.
زوج بدون رضایت زوجه همسر دیگری اختیار کند یا به تشخیص دادگاه بین همسران خود به عدالت رفتار ننماید.
شما با امضا زدن زیر تک تک صفحات سند ازدواج ، در صورتی که با شرایط فوق رو به رو شوید. همسر تان می تواند خیلی راحت بر مبنای شروط تعیین شده عمل کند. زیرا شما این شرایط را قبول کرده -اید و با آن مشکلی ندارید.
2.شروط مازاد در سند ازدواج
مهمترین شروط ضمن عقد ازدواج شامل این موارد هست:
حق طلاق
حق تحصیل
حق اشتغال
حق خروج از کشور
حق حضانت فرزندان در صورت طلاق
حق تعیین مسکن
حق تنصیف
1. حق طلاق
حقی است که مرد چه در زمان عقد چه در ماه ها و سال های بعد از ازدواج می تواند با اراده ای آزاد به همسرش دهد. با این حق زن می تواند، به جای شوهر خود تمام مراحل اداری و قضایی و پروسه طلاق را حضور پیدا کند و احتیاجی به اجازه و امضا یا حضور شوهر در طلاق نیست.
2.حق تحصیل
مرد به همسر خود اجازه خواندن درس را تا هر مقطعی که دوست دارد آزادانه یا با شرایط لحاظ شده ادامه دهد. مرد نمی تواند بعد از دادن چنین حقی به همسر جلودار تحصیل زوجه گردد.
3.حق اشتغال
مرد به همسر خود اجازه اشتغال در هر مکان یا با شرایط لحاظ شده ادامه دهد یا اشتغال یابد . مرد نمی تواند بعد از دادن چنین حقی به همسر خود، جلودار اشتغال وی گردد.
4. حق خروج از کشور
مرد به زوجه خود وکالت بلا عزل می دهد که در هر زمان که بخواهد بدون اجازه کتبی یا شفاهی از همسر از کشور خارج شود مگر در شروط آن محدودیت هایی را لحاظ کرده باشد.
5.حق حضانت فرزندان در صورت طلاق
مرد در عقد خارج لازمی که در هنگام عقد یا بعد از آن شرط می کند اجازه می دهد بعد از طلاق، فرزندشان به طور دائم با هر شرایطی که مادر دارا است؛ حضانت فرزند را به مادرش انتقال دهد.
6. حق تعیین مسکن
مرد در این عقد به همسرش اذن می دهد که در هر شهر و هر مکانی که دوست دارد خانه و زندگی -اش را آنجا بنا کند و مرد بدون مخالفت این حق را بپذیرد.
7.حق تصنیف
مرد و زن تصمیم می گیرند که پس از طلاق یا متارکه کلیه اموالی که پس از ازدواج و زندگی مشترک به دست آورده اند به طور مساوی تقسیم کنند.
البته شرایطی که ذکر می شود باید عاقلانه و دارای مشروعیت باشد که آن را دادگاه تشخیص خواهد داد. همچنین تنظیم این شروط حقوق نسبتاً برابری را برای زن و مرد به دنبال دارد، و با توجه به این مطلب که مسئولیت تأمین مالی زندگی در هر صورت با مرد است به نظر می‌رسد تعیین مهریه های سنگین یا مشخص کردن میزان نفقه‌های بالا در کنار این شروط به دور از انصاف و برهم زننده تعادل زندگی زوجین است و بهتر است از آن پرهیز شود.