خبرگزاری اهل بیت (ع) / ابنا: مفهوم تربیت از نگاه اسلامی ، مبتنی بر چهار مؤلفه ضروری تبیین، معیار، تحرک درونی و نقادی است و لازم است تعاملی میان معلم و شاگرد صورت پذیرد تا این مولفه ها موقق شوند. در عین حال، در این دوره، باید در مسیر دستیابی به اهداف تربیت در دوران های بعد، آمادگی هایی را ایجاد کرد.
در سنین کودکی، پذیرندگی و شکنندگی اقتضائاتی است که کودک از آن برخوردار است. به سخن دیگر، کودک در دروان کودکی، واجد ویژگیهایی از جمله ضعف در قدرت شناخت و نیز عدم ظهور اراده است که امکان تعامل انتقادی کامل با محتواهای ارائه شده به خود را ندارد و به این دلیل وظیفه ارزیابی انیمیشن و در نظر گرفتن ملاحظات تربیتی بر عهده مربیان اوست.
1- رعایت ملاحظات شنیداری کودک در ساختار صوتی انیمیشن
یکی از مواردی که در دوران کودکی از اهمیت برخوردار است مراقبت از پردازش
شنوایی کودک است که شامل مهارت توانایی تمییز شنیداری اصوات جداگانه، توانایی تشخیص
شکل صوت از زمینه آن، حافظه شنیداری و نیز حفظ توالی شنیداری است. تکوین و رشد این
توانمندی، مستلزم تربیت شنیداری کودک است (1) پرهیز از درهم فرورفتگی صداهای مختلف،
پرهیز از آمیختگی اصوات زمینه و نیز پرهیز از اکوی صداها، از مواردی است که باید در
ساختار صوتی انیمیشن های کودک مدنظر قرار گیرد.
2- رعایت ملاحظات حسی حرکتی کودک در
زمان انیمیشن
یکی دیگر از نیازهای کودک نیاز وی به تحرک و شادابی است. (2) کودک لازم
است فرصت کافی برای تحرک فیزیکی در اختیار داشته باشد. از این منظر، انیمیشن ها نباید
به گونه ای باشند که این تحرک را با وقفه مواجه سازند.
3- پرهیز از نهادینه شدن احساسات منفی در کودکان
از جمله احساساتی که باید از نهادینه ساختن آن ها در انیمیشن پرهیز کرد،
احساس هایی چون ترس، اضطراب و ناامیدی است. توجه به این احساسات، مواردی را در ساختار
بصری، صوتی، تدوین و نیز ساختار روایی انیمیشن مطرح می سازد.
در درجه نخست، ساختار
روایی انیمیشن کودک باید از داستان های ترسناک و ناامیدکننده و پوچ گرا بپرهیزد. همچنین
قصه هایی که جهان را مکانی ناامن جلوه می دهند، می توانند احساس امنیت کودک را به خطر
اندازند و وی را با اضطراب های نهادینه مواجه سازند. حضور صحنه های ترسناک، ناامیدکننده
و ناامن در انیمیشن های کودک باید موردی و موقت باشد و کلیت داستان به سوی پایانی امن
و خوش پیش رود.
همچنین ساختار بصری فیلم باید با پرهیز از توالی های تاریک، ریتم سریع
تصاویر و مواردی از این دست، وحشت را در انیمیشن کودک کش دار نسازد. از سوی دیگر، ساختار
صوتی نیز باید با پرهیز از ایجاد صداهای خیلی بلند یا خیلی آهسته، تغییرات صدایی ناگهانی
و موسیقی های رعب آور پرهیزنماید. درنهایت، ساختار تدوین نیز باید این موارد را رعایت
کند.
4- ملاحظات آشناسازی کودکان با ارزشهای اخلاقی/دینی
انتظار میرود طی این دوران کودک با سطحی ابتدایی از آموزه های دینی آشنا
شده و در آستانه تکلیف بتواند انتخاب اولیه عقلانی و با پشتوانه ای را انجام دهد.
_______________________________________
پی نوشت ها:
1- تبیین ماهیت دوران کودکی در هندسه نظریه اسلامی عمل. قهرمان، و همکاران، 2006
2- در کافی از قول امام صادق (ع) آمده است که: (دع ابنک یلعب سبع سنین): (فرزندت را واگذار تا به مدت هفت سال بازی کند.)