خبرگزاری اهل بیت (ع) / ابنا: بروز مسائل اجتماعی از جمله خشونت خانوادگی در سال های اخیر، نتیجه عوامل مختلفی است که با شناخت صحیح و کنترل این عوامل می توان نسبت به کاهش خشونت خانوادگی اقدام کرد.
در نگاه دینی خشونت مرد نسبت به همسرش و برعکس و همچنین خشونت بر علیه کودکان، به شدت نکوهیده و ناپسند شمرده شده است. به عنوان مثال امیر المومنین (ع) زنان را امانت الهی دانسته و به مردان سفارش می کند: «مواظب زنان باشید، با آنها بدرفتاری نکرده و گزندی به آنها نرسانید». از سوی دیگر امام صادق (ع) فرمود: «ملعونست ملعون، زنی که شوهرش را آزار دهد». خشونت خانوادگی، علاوه بر فروپاشی زندگی همسران، تاثیر مخربی بر تربیت فرزندان می گذارد.
در خانواده، هرگونه اختلاف اساسی و عدم تفاهم در خلق و خو و منش همسران می تواند زمینه وقوع رفتارهای خشونت بار را فراهم آورد. در برخی خانواده ها به دلیل ضعف شناخت اعضاء از یکدیگر و فقدان فضای گفتگو تنش در میان افراد افزایش پیدا می‌کند.
در این راستا تلاش در جهت رسیدن به تفاهم، همفکری و همدلی همسران و مهم تر از آن دقت در انتخاب همسر می تواند از ایجاد و اِعمال خشونت خانوادگی جلوگیری نماید.
همچنین ناتوانی مردان و زنان در مدیریت مستقل زندگی و دخالت های نا به جا خانواده همسران و یا سوء استفاده از فرزندان برای اعمال فشار به همسر جهت دستیابی به اهداف شخصی تاثیر گذارند.
می توان گفت دلایل وقوع برخی از خشونت های خانوادگی، نداشتن مهارت های مدیریت زندگی مشترک، عدم آشنایی با شیوه تربیت و رفتار صحیح فرزندان و عدم استقلال زوجین از خانواده و دخالت های مداوم و مخرب خانواده آن ها است.
همچنین به نظر می رسد به هر میزان که، زنان یا مردان نسبت به همسر خود به منابع قدرت بیشتری از قبیل درآمد، تحصیلات و منزلت اجتماعی دست یابند، ممکن است هنجارهای اجتماعی از جمله همراهی و همدلی با همسر را زیر پا گذاشته و در مقابل علائق و نیازهای همسر خود مقاومت بیشتری نشان دهند.
پیامد اصلی خشونت خانوادگی شکل گیری نوعی چرخه مداوم خشونت بر اساس اتخاذ راهبرد انتقام گیری و تلافی جوئی است. این چرخه با عمل خشونت آمیز یک طرف شروع شده و با عکس العمل خشونت بار طرف دیگر ادامه می یابد.
به گونه ای که ممکن است از خشونت اخلاقی آغاز شده و به خشونت روانی، جسمی، جنسی، اجتماعی و اقتصادی تبدیل شود. بنابراین مهم ترین پیامد خشونت خانوادگی، ادامه یافتن خشونت در یک چرخه متوالی و با موضوعات مختلف از حوزه فردی تا خانوادگی و اجتماعی خواهد بود.
سایر پیامدهای ناشی از خشونت خانوادگی شامل ضرب و جرح، بی احترامی به یکدیگر، ایجاد فشار روانی ، بی توجهی به نیازهای طرفین، از دست دادن محبت، صمیمیت و آرامش، خدشه دار شدن شرافت و عزت نفس، کاهش منزلت خانوادگی و اجتماعی، گرایش به انواع آسیب های اجتماعی، احساس درماندگی، افسردگی مزمن، و در نهایت طلاق است.
همچنین پیامد خشونت خانوادگی در خصوص فرزندان قربانیان، ایجاد مشکلات تربیتی، افت تحصیلی، ایجاد رفتارهای نابهنجار، فرار از خانه و نفرت شدید نسبت به پدر و مادر است.
خشونت اخلاقی مبتنی بر روحیه و خلق و خوی افراد مانند غرور، تعصب، لجبازی، عدم همراهی، تلافی جویی و اصرار و پافشاری بر اندیشه و رفتار غلط است که معمولاً در فرایند تربیت و اجتماعی شدن از گذشته و حتی در کودکی آموخته و تقویت شده، در رفتارهای گوناگون فرد بروز و ظهور می یابد.
_________________________________________________
منابع:
1- مسعود گلچين، عليرضا کريمی، علی رضايی، منصوره اعظم زاده. مضمون شناسی خشونت زنان و مردان متأهل علیه همسران خود: معنا، دلایل و پیامدها
2. مستدرک الوسائل، ج 14، ص 251.
3.