خبرگزاری اهل بیت (ع) / ابنا: دفاع از مظلوم و مبارزه با ظالم برای امام علی (ع)، یک اصل اساسی و مسلم به شمار می رفت و کوچک ترین سهل انگاری و تردید را در این راستا جائز نمی دانست و می فرمود:
به خدا سوگند! داد مظلوم را از ظالم می گیرم و افسار ظالم را می کشم تا وی را به آبشخور حق وارد سازم، هرچند کراهت داشته باشد.(1)
علی (ع) ظلم ستیزی و مبارزه با مستکبران را یکی از وظایف حکومت اسلامی، علما، دانشمندان و روشنفکران جامعه قلمداد می کند و به آنان یادآور می شود که جلوی تعدی و ستم را بگیرند و مددکار مظلومان باشند و از حقوق آنان دفاع نمایند.
این مطلب از گفتار آن حضرت در «نهج البلاغه» استفاده می شود و از جمله در خطبه «شقشقیه» می فرماید:
من طالب خلافت و حکومت بر شما نبودم، آنچه که مرا وادار به پذیرش (خلافت و حکومت) کرد، پیمانی است که خداوند از علمای هر امتی گرفته که در برابر شکمپارگی ستمگران و گرسنگی ستمدیدگان سکوت نکنند و به یاری گروه دوم قیام کنند و با گروه اول به مبارزه بپردازند.(2)
علی (ع) انسانی حق پرست و عدالت پرور بود و روحیه حقیقت جویی و دفاع از مظلوم آنچنان در ضمیر و وجدانش ریشه دوانده بود که در آن لحظات آخر عمر مبارکش باز به یاد حقوق مستضعفان و محرومان بود. در حالی که در بستر شهادت آرمیده، به فرزندانش وصیت می کند:
همواره دشمن ظالمان و یاور مظلومان باشید.(3)
در ادوار تاریخ ملت ها، همواره اغنیا، ستمگران و زورمداران باعث تضییع حقوق افراد ضعیف و بی بضاعت در جامعه بوده و آنان را به استعمار، استضعاف و بردگی می کشیدند و قدرت بهره گیری و دفاع از مزایای اجتماعی، فردی و زندگی سالم را از آنان سلب می نمودند.
علی (ع) برای از بین بردن این روند و ممانعت از گسترش ظلم و تبعیضات در جامعه اسلامی، تنها راه رهایی و نجات را مبارزه می دانست و می فرمود:
افراد ضعیف و ناتوان، هرگز نمی توانند ستم را از خود دور کنند و حق جز با تلاش و کوشش به دست نمی آید.(4)
از تعبیر امام (ع) به «ولایدرک الحق الابالجد» به خوبی استفاده می شود که حق در هر حال گرفتنی است و نه دادنی. پس هر فردی از افراد بشر اگر مورد ستم و تظلم واقع شود، وظیفه شرعی و اسلامی اش ایجاب می کند تا در مقابل ظالمین تنها نظاره گر صحنه نباشد و بلکه از خود واکنش نشان بدهد و ساکت ننشیند.
رفتار علی (ع) با توده مردم، شاکیان و ستم دیدگان، الگوی عدل اسلامی است. زیرا هیچگاه بی نوایی را از در خانه اش نراند و بلکه با وقار و متانت به درد دل تک تک افراد و مظلومان گوش فرا می داد و آنگاه برای دادخواهی و رسیدگی به مشکلات آن ها شخصا وارد میدان می شد.
_____________________________________
پی نوشت ها و منابع:
1- نهج البلاغه، خطبه 136.
2- همان، خطبه 3.
3- همان، نامه 47.
4- همان، خطبه 29.