خبرگزاری اهل بیت (ع) / ابنا: حضرت آیت الله خامنه ای در خصوص تأثیراتی که اعتقاد به توحید در روح انسان می گذارد در ابتدا دو فایده این بحث را بیان می کنند؛ اولاً؛ «توحید را می شناسیم». ثانیاً «خودمان را می شناسیم که موحدیم یا موحد نیستیم. محکی ست برای شناختن مایه توحید در دل خویشتن.»
ایشان تأثیرات روانی توحید را در چند جمله خلاصه می کنند:
1- انسان موحد دارای وسعت افق دید می شود . موحد از تنگ نظری ها، از کوته بینی ها، از نزدیک بینی ها آسوده و راحت است.
2- انسان موحد می داند که فکر توحیدی به درازای عمر بشر دارای قلمرو است.
3- آدم موحد افق دیدش در مسائل مادی و نیازهای پست و حقیر خلاصه نمی شود، متوقف نمی گردد.
4- آدم موحد در مقابل خود وقتی نگاه می کند، در کنار نیازهای مادی، ده ها نیاز، صدها نیاز از عظیم ترین و عزیزترین نیازهای انسان را می بیند. تمام ذهنش و فکرش و حواسش، منحصر و متوقف نیست در نیازهای پست و حقیر کوچک، آنگونه که انسان های در باطن مادی، اگر چه در ظاهر الهی، در ظاهر معنوی، خودشان را در آن محبوس و زندانی کرده اند.
5- آدم موحد وقتی که نگاه می کند، آینده را در مقابل خود بی نهایت وسیع می بیند. موحد برای دنیا آخری قائل نیست. برای خاطر اینکه آخر دنیا را متصل به آخرت می بیند.
6- از جمله تأثیرات توحید در روان یک موحد این است که ریشه ترس را در او می خشکاند. ایشان در ادامه بیان می کنند که ترس ها ریشه بدبختی ها در زندگی انسان هاست.
و سپس به ذکر شاهد مثال هایی در طول تاریخ می پردازند که ترس موجب رشد جنایت ها و فاجعه ها و جلوگیری از فضلیت ها شده است، در نهایت همین بحث را در آیات ۱۷۲ تا ۱۷۵ سوره آل عمران بیان می کنند:
آیه 172: آنانکه پس از برداشتن زخم (در میدان های جهاد) به ندای خدا و پیامبر پاسخ مثبت می گویند. برای گروهی از ایشان که نیکویی کرده و تقوا گزیده اند پاداشی بزرگ است.
این آیه مربوط به جنگ احد است، در جنگ احد یک عده ای گریخته بودند و پیغمبر خدا این ها را صدا زد، عده ای می ترسیدند، نمی آمدند و عده ای با اینکه زخمی بودند، آمدند. عده ای استجابت کردند و دعوت خدا و رسول را پذیرفتند و عده ای نپذیرفتند و گریختند. این آیه، پاداش و مزد آن عده ای را که نگریختند و پذیرفتند و اجابت کردند، بیان می کند.
آیه 173: آن هایی که، افرادی به آنان گفتند: مردم بر ضد شما گرویده اند، بترسید! این گفته بر ایمانشان افزود و گفتند: خدا ما را بس است و او نیکو پشتیبان و کارگزاری است.
- مؤمنی که پاداش و مزدش را ما در آیه قبل گفتیم، این جور مؤمنی است که وقتی خیرخواهان و مصلحت اندیشان به آنان گفتند [خلائق علیه شما گرد آمده اند، توطئه کرده اند] آن ها در جواب چه گفتند؟ اولاً ایمانشان از این مطلب زیاد شد. از توطئه دشمن ایمان مؤمن زیادتر بشود، خیلی جالب است. اول ایمانشان زیاد شد، بعد گفتند: خدا ما را بس، و خوب وکیلی است خدا. خوب کسی است که می تواند انسان کارش را به او بدهد.
- خدا ما را بس است. یعنی چه خدا ما را بس است؟.... یعنی ولو به کام دنیا نرسیم، خدا از ما راضی باشد، ما را بس.
آیه 174: بر اثر این روحیه، به قلمروی از نعمت و فضل خدا در آمدند. و هیچ بدی (و نگرانی) به آنان نرسید و به پیروی از خشنودی خدا دل بستند. و خدا دارای فضل بزرگی است.
- همین آدم ها اولاً که جایگاهشان نعمت خدا شد، بدی و ناراحتی و گزند هم به این ها نرسید و خوشحال و مسرور شدند. آنجا برگشتند به طرف نعمت خدا، نعمت بی زوال، فضل بی پایان، فضلی که هیچ گونه بدی در آن نیست، راحتی که هیچ شائبه ناراحتی و گزند در آن نیست. هیچ بدی به این ها نرسید.
آیه 175: جز این نیست که اینان همان شیطان اند که فقط دوستان و همدستان خود را می ترسانند. پس از آنان نترسید (و به تهدید آنان وَقعی مَنِهید) و از من بترسید (و به فرمان من سر نهید) اگر مؤمن می باشید.
- ترساننده تو از دشمن خدا، شیطان است و شیطان می ترساند. اما تو را؟ آیا تو از گفته شیطان به ترس می روی؟ ترسیده می شوی؟ بسته به این است که تو چه کسی باشی. او دوستان خود را موفق می شود که بترساند. تو اگر دوست او بودی، می ترسی؛ اگر دوست او نبودی، نمی ترسی.
مهم ترین تأثیر روانی توحید در روح یک انسان این است که در راه خدا، در راه تکلیف، در راه آنچه که هدف وجود خود تشخیص میدهد، از دشمنان این راه نهراسد. نمی گویم ضعف اعصاب نداشته باشد، گاهی دلش هم اضطرابی پیدا نکند، نه؛ ترس فعال نداشته باشد، بیم فعال نداشته باشد.
ترس و بیمی که او را از پیمودن راه خدا باز بدارد، در وجود او نباشد. این ترس ها، این بیم ها، این هراس هایی که جلوگیر فضیلت هاست، زمینه بسیار خوب رشد نامردمی هاست، رشد جنایت ها و فاجعه هاست، این ترس ها و بیم ها را به یک کناری بیندازد.
__________________________________________________________________________________________
پی نوشت ها و منابع:
1- بخشی از بیانات آیت الله خامنه ای در روز ۵۳/۰۷/۰۹ در مسجد امام حسن (ع) مشهد