خبرگزاری اهل بیت (ع) / ابنا: از انتقام های خداوند که در آیات قرآن به آن اشاره شده، «انتقام از ظالمان» است.
1- انتقام خداوند از ستمگران به خويشتن در روز قیامت:
«وَ أَنْذِرِ النَّاسَ ... الَّذِينَ ظَلَمُوا ... وَ سَكَنْتُمْ فِي مَساكِنِ الَّذِينَ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ وَ تَبَيَّنَ لَكُمْ كَيْفَ فَعَلْنا بِهِمْ وَ ضَرَبْنا لَكُمُ الْأَمْثالَ ... إِنَّ اللَّهَ عَزِيزٌ ذُو انتِقامٍ یوْمَ تُبَدَّلُ الْأَرْضُ ...
و مردم را بترسان! ... كه ستمكاران ... آرى شما بوديد كه در منازل و كاخ هاى كسانى كه به خويشتن ستم كردند، ساكن شديد؛ و براى شما آشكار شد چگونه با آنان رفتار كرديم؛ و براى شما، مثال ها از سرگذشت پيشينيان زديم (باز هم بيدار نشديد)! ... چرا كه خداوند توانا و مجازات كننده است. در آن روز كه اين زمين به زمين ديگرى مبدّل مى شود....»
2- تهديد خداوند به انتقام گرفتن از ستم كاران بر خويشتن در برابر حيله گرى هاى آنان:
«وَقَدْ مَكَرُواْ مَكْرَهُمْ وَعِندَ اللّهِ مَكْرُهُمْ وَإِن كَانَ مَكْرُهُمْ لِتَزُولَ مِنْهُ الْجِبَالُ ... إِنَّ اللّهَ عَزِيزٌ ذُو انْتِقَامٍ؛
آنها نهايت مكر و نيرنگ خود را به كار زدند؛ و همه مكر ها و توطئه هايشان نزد خدا آشكار و بى اثر است، هر چند مكرشان چنان باشد كه كوه ها از جا بركنده شود. ... چرا كه خداوند توانا و مجازات كننده است.»
3- تهديد ستمگران (اعراض كننده از آیات الهی) به انتقام از سوى خداوند:
«وَ مَنْ أَظْلَمُ مِمَّنْ ذُكِّرَ بِآياتِ رَبِّهِ ثُمَّ أَعْرَضَ عَنْها إِنَّا مِنَ الْمُجْرِمِينَ مُنْتَقِمُونَ؛
چه کسی ستمکار تر است از آن کس که آیات پروردگارش به او تذکر داده شده و او از آن اعراض کرده، مسلما ما از مجرمان انتقام خواهیم گرفت.»
4- انتقام از متجاوزین
ظلم و تجاوز به حقوق مردم، زمينه جواز انتقام از آنان:
«وَ قاتِلُوهُمْ حَتَّى لا تَكُونَ فِتْنَةٌ وَ يَكُونَ الدِّينُ لِلَّهِ فَإِنِ انْتَهَوْا فَلا عُدْوانَ إِلَّا عَلَى الظَّالِمِينَ ... فَمَنِ اعْتَدى عَلَيْكُمْ فَاعْتَدُوا عَلَيْهِ بِمِثْلِ مَا اعْتَدى عَلَيْكُمْ وَ اتَّقُوا اللَّهَ ...
و با آن ها پيكار كنيد تا فتنه و بت پرستى، و سلب آزادى از مردم، باقى نماند و دين، مخصوص خدا گردد. پس اگر از روش نادرست خود دست برداشتند، مزاحم آن ها نشويد؛ زيرا تعدّى جز بر ستمكاران روا نيست ... و بطور كلّى هر كس به شما حمله كرد، همانند حمله وى بر او حمله كنيد و از مخالفت فرمان خدا بپرهيزيد (و زياده روى ننماييد) و بدانيد خدا با پرهیزگاران است.»
5- انتقام با قدرت
انتقام از ستم پيشگان و سركوبى آنان، با استفاده از قدرت و توانايی ها، امرى روا و پسنديده:
«وَ سَكَنْتُمْ فِي مَساكِنِ الَّذِينَ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ ... فَلا تَحْسَبَنَّ اللَّهَ مُخْلِفَ وَعْدِهِ رُسُلَهُ إِنَّ اللَّهَ عَزِيزٌ ذُو انتِقامٍ
آری شما بوديد كه در منازل و كاخ هاى كسانى كه به خويشتن ستم كردند، ساكن شديد ... پس هرگز گمان مبر كه خدا از وعده اى كه به پيامبرانش داده، تخلّف كند. چرا كه خداوند توانا و مجازات كننده است.»
برداشت مزبور، از عمل خداوند و برخورد او با ظالمان حق ستيز استفاده مى شود، زيرا يكى از اوصاف خداوند، منتقم است و بى ترديد، انتقام خداوند براى دفاع از حق است، نه براى شخص خود، بنابراين از عمل خداوند مى توان آموخت كه انتقام براى حق عملى نيكو است.
منابع:
1- مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۲۰، ص۴۶۸
2- طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج۹، ص ۸۵.
3- فیض کاشانی، محمد بن شاه مرتضی، تفسیر الصافی، ج۶، ص۳۷۵.
4- طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه موسوی همدانی، ج۱۸، ص۹۵.