خبرگزاری اهل بیت (ع) / ابنا: ماهیت زندگى دنیا که خود میدانى براى تلاش و کوشش در جهت نیل به هدف است به گونه‌اى است که همواره با مشکلات و موانعى همراه است که آن مشکلات مانع رسیدن به آن هدف است و در صورتى مىتواند به آن هدف نائل شود و به پیروزى برسد که در برابر مشکلات مقاومت به خرج داده و شکیبا باشد.
گفته‌اند: صبر و ظفر هر دو دوستان قدیمند؛ بر اثر صبر نوبت ظفر آید. یعنى صبر و پایدارى و مقاومت زمینه ساز و از عوامل مهم موفقیت و کامیابى و پیروزى در زندگى است، خواه در زندگى مادى و خواه در زندگى معنوى.
خداى سبحان خطاب به پیامبر اسلام (ص) فرمود: «فاصبر کما صبر اولواالعزم من الرسل؛ اى پیامبر صبر کن آن گونه که پیامبران اولواالعزم صبر کردند.»
و خطاب به اهل ایمان فرمود: «یا ایّها الذین آمنوا استعینوا بالصبر و الصلوة انّ اللّه مع الصابرین؛ اى افرادى که ایمان آورده اید از صبر و استقامت و نماز کمک بگیرید، زیرا خداى سبحان با صابران است.»
و در سوره آل عمران نیز فرمود: «یا ایّها الّذین آمنوا اصبروا و صابروا و رابطوا و اتقوا اللّه لعلّکم تفلحون؛ اى کسانى که ایمان آورده‌اید (در برابر مشکلات و مصائب و هوس هاى سرکش) صبر کرده و استقامت کنید و در برابر دشمنان نیز پایدار باشید و از مرزهاى خود مراقبت نمائید و تقواى الهى را پیشه کرده و از خدا پروا کنید، شاید رستگار شوید.
صبر در روایات اسلامى نیز از مهمترین ارکان ایمان شمرده شده است.
امام صادق(ع) فرمود: «الصبر رأس الایمان؛ صبر و مقاومت سر ایمان است.»
و در سخن دیگرى فرمود: «الصبر من الایمان بمنزلة الرأس من الجسد فاذا ذهب الرأس ذهب الجسد، کذلک اذا ذهب الصبر ذهب الایمان؛ موقعیت صبر در برابر ایمان همانند موقعیت سر در برابر بدن است چنان چه اگر سر از بین برود بدن از بین می‌رود با رفتن صبر، ایمان نیز از بین خواهد رفت.»
صبر یک حقیقت نفسانى است که آدمى را از عوامل بازدارنده به سوى کمال باز می‌دارد. صبر به این معنا داراى دو جهت است؛ از یک سو گرایش ها و تمایلات غریزى و نفسانى انسان را حبس و آن را در قلمرو شرع و عقل محدود می کند و از سوى دیگر نفس را از مسئولیت گریزى در برابر عقل و شرع باز می‌دارد و او را وادار می کند که زحمت و دشوارى پایبندى به وظایف الهى را بر خود هموار سازد.
صابر کسى است که در همه این صحنه ها پایدارى کند و در هیچ عرصه اى جزع نکند، در صحنه عمل به وظیفه حضور داشته باشد بلکه سمت خود را که خداوند براى او معین فرموده است حفظ و کار خویش را به نحو احسن به انجام برساند.
صبر بر اطاعت ایستادگى در برابر مشکلات
یعنى بر اطاعت فرمان الهى در نماز و روزه و حج و جهاد و اداى واجبات مالى مثل خمس و زکات صابر و شکیبا باشید.
صبر بر معصیت
آدمى در برابر شعله هاى آتش شهوت و هیجان هاى برخاسته از هوى و هوس ایستادگى کند و خودش را از سوختن در آن آتش حفظ کند و اگر حفظ نکند طوفان شهوات، ایمان و پاکى و صداقت را از بین می برد.
صبر بر مصیبت
آدمى در طول زندگى باید در برابر حوادث دردناکى که با آن روبه رو می شود صبر و شکیبایى را از دست ندهد.
منابع:
1- سوره احقاف، آیه 35 .
2- سوره بقره، آیه .152 .
3- سوره آل عمران، آیه .200 .
4- اصول کافى، ج 2، ص .87 .
5- مفردات راغب، ص .273