خبرگزاری اهل بیت (ع) / ابنا: خواب دیدن و رؤیا یا کابوس در خواب حقیقتی است که بسیاری از افراد از فهم ماهیت و چگونگی آن عاجزند. خواب های انسان می تواند در اخلاق و زندگی انسان تأثیر گذار باشد و می تواند حامل پیام یا بدون هیچ پیامی باشد.
خواب ها گاهی صادق است و گاهی کاذب است و در مفاهیم دینی، در مورد خواب راست و صادق، مطالبی وجود دارد. برای توضیح این مطلب لازم است به چند نکته به اختصار اشاره شود.
رؤیای صادقه یا خواب مطابق با واقع همان کشف و شهود است که در خواب
روی می دهد. بر اساس احادیث، علاوه بر پیامبران و امامان، مؤمنان نیز می توانند
رؤیای صادقه ببینند و این یکی از بشارت های خدا به مؤمنان در دنیا است. رؤیای
صادقه را به سه قسم تقسیم کرده اند:
الف: خوابی که به تأویل و تعبیر نیاز ندارد؛ مانند خواب حضرت ابراهیم درباره ذبح
اسماعیل؛
ب: خوابی که بخشی از آن نیاز به تعبیر دارد و بخشی دیگر نیاز ندارد؛ مثل خواب حضرت
یوسف که در آن خورشید و ماه و ستارگان، نیازمند تعبیر بود؛ اما سجده آن ها تعبیری
به جز خود سجده نداشت؛
ج: خوابی که به تعبیر کامل نیاز دارد، مانند خواب پادشاه مصر در زمان حضرت یوسف.
در قرآن چند نمونه از رؤیا های صادقه بیان شده است، ازجمله خواب پیامبر اسلام (ص)
پیش از فتح مکه، مبنی بر اینکه او و یارانش وارد مکه می شوند و حج به جا می آورند.
تحقق این خواب وعده داده شده است. خواب پیامبر اسلام (ص) درباره شجره ملعونه از
دیگر مصادیق رؤیای صادقه است. در این خواب، پیامبر (ص) دید که چند میمون از منبر
او بالا و پایین می روند.
پاکی نفس و ریاضت نفس را از عوامل دیدن رؤیای صادقه و گناه و پرخوری و عدم سلامت
مزاج را از موانع آن دانسته اند.
امام صادق (ع) فرمود: «رؤیا، بر سه قسم است: گاهی بشارتی از ناحیه خدا است. گاهی وسیله غم و اندوه از سوی شیطان است. گاه، مسائلی است که انسان در فکر خود (در روزها هنگام بیداری) می پروراند و آن ها را در خواب می بیند.»
بسیاری از انسان ها به دلیل دل مشغولی های دنیوی، از دیدن رؤیای رحمانی محروم اند و به همین جهت، همه یا بیشتر خواب هایی که می بینند، از دو قسم دیگر، خصوصاً دل مشغولی ها، نگرانی ها، میل ها و ترس های نفسانی است.
به دلیل ظرافت و پیچیدگی بالای خواب ها از یک سو و دشواری یافتن معبران واقعی و قوی از سوی دیگر، نباید خیلی روی آن ها حساس بود؛ بلکه باید نیروی خود را روی واقعیات زندگی متمرکز نمود.
بسیاری از خواب هایی که به ظاهر بد و نگران‌کننده اند، معنای خوبی
دارند که معبران قوی آن را می فهمند؛ بنابراین، نباید نگران بود و باید این نوع
خواب ها را حمل بر خیر کنیم.
توجه خود را بیش تر باید به نقاط مثبت و نورانی خواب معطوف کنید و اگر خوابی
برایتان خیلی ناراحت کننده بود، صدقه بدهید و به زندگی و وظایف خود بپردازید.
خواب خود را برای دیگران تعریف نکنید؛ مگر به دلیل ضروری. خود نیز خواب خود را تعبیر به «خیر» کنید؛ زیرا تعبیر خواب، چه از ناحیه خود و چه از ناحیه دیگران، در زندگی ما تأثیر می گذارد.
منابع:
1. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ دوم، ۱۴۰۳ ق، ج 58، ص 209-210.
2. سوره فتح، آیه 27.
3. سوره اسراء، آیه ۶۰.
4. مجلسی، پیشین، ج 58، ص 209-210.
5. ثقه‌الاسلام کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، 1365
ش، ج 8، ص 90.