خبرگزاری اهل‌بیت(ع) - ابنا

شنبه ۳ آذر ۱۴۰۳
۱۰:۰۸
در حال بارگذاری؛ صبور باشید
چهارشنبه
۱۶ آبان
۱۴۰۳
۱۳:۲۶:۲۵
منبع:
ابنا
کد خبر:
1501911

«ابنا» بررسی کرد؛

مقاومت پیروان اهل‌بیت(ع) در لبنان؛ منبع «هویت، تمدن و امنیت» در جهان اسلام

همبستگی و حمایت از مقاومت لبنان علاوه بر فریضه شرعی یک فوریت عقلانی برای صیانت از شیعه در قلب خاورمیانه است. شیعه‌ای که خود مدافع مقدسات و منافع جهان اسلام و ضامن آن است.

آآ

به گزارش خبرگزاری اهل‌بیت(ع) ـ ابنا ـ تجاوز رژیم اسرائیل به لبنان و مقاومت برجسته شیعیان این کشور با محوریت حزب الله به نقطه عطفی در تحولات منطقه تبدیل شده است.

شهادت پرچمدار مقاومت در منطقه سیدحسن نصرالله به عنوان شخصیتی ممتاز و کم نظیر در جهان اسلام که توانسته بود بخشی از مسیر تاریخ معاصر خاورمیانه و غرب آسیا را شکل دهد؛ واقعه‌ای جانگداز و غیر قابل جبران بود اما جهاد او در تأسیس جبهه اسناد و پشتیبانی از غزه، بار دیگر عقیده و صداقت و عزم پیروان اهل‌بیت(ع) در دفاع از مقدسات و مظلومین امت اسلامی را در مقابل دیدگان تمامی جوامع و کشورهای مسلمان قرار داد و موقعیت شیعه و حزب الله را به عنوان قدرتی مستحکم و معادله‌ساز در تحولات امروز و آینده جهان اسلام تثبیت نمود.

انتخاب شیخ نعیم قاسم به عنوان دبیرکل جدید حزب الله نمادی از استحکام ساختاری و تاریخی این جریان برجسته شیعه در کوران یکی از سنگین‌ترین جنگ‌های قرن بیست و یکم است. اما این پایداری ریشه در ایمان و صبری ریشه دار در اعماق تاریخ دارد که توانسته یکی از کانون‌های درخشان علم و عمل و جهاد در تمدن اسلامی را برپا دارد.
رهبر فرزانه انقلاب اسلامی در خطبه‌های نماز جمعه تاریخی نصر به نقش بزرگ تشیع لبنان در گسترش ایمان و فرهنگ و دانش در دنیای اسلام اشاره کرده و بیان داشتند: «ما ایرانی‌ها از زمانی دور با لبنان و امتیازهایش آشناییم؛ کسانی چون شهید محمّد بن مکّی عاملی، و علیّ بن عبدالعال کَرَکی، و شهید زین‌الدّین عاملی، و حسین بن عبدالصّمد عاملی، و پسرش محمّد بهاءالدّین، معروف به شیخ بهائی و غیر آنها از مردان علم  و دین، ایران را در دولتهای سربداران و صفوی در قرنهای هشتم و دهم و یازدهم هجری از برکات دانش سرشار خود بهره‌مند کرده‌اند».

«جبل عامل» در جنوب لبنان از گذشته به عنوان منطقه شیعه‌نشین سرزمین شام شناخته می‌شده و شکل‌گیری تشیع حاصل حضور و تعالیم ابوذر غفاری صحابی بزرگ رسول خدا(ص) و امیرمؤمنان(ع) دانسته می‌شود که در زمان خلیفه سوم در سال بیست و چهار هجری قمری به آن منطقه تبعید شد.

رشد ایمان در مردمان منطقه جبل عامل لبنان داستان شورانگیزی دارد که سرشار از صبر و مقاومت است. ابوذر در این سرزمین به معرفی منزلت و فضایل امیرمؤمنان(ع) می‌پردازد و از مقام خلافت حضرت علی(ع) دفاع می‌کند آنقدر که معاویه به عنوان حاکم شام مجبور می‌شود او را مجدداً به مدینه باز گرداند. گفته می‌شود هنوز هم در دو روستای «صَرفند» و «میس الجبل» در جنوب لبنان مکان‌هایی که ابوذر غفاری محبت و حقانیت علی(ع) را تبلیغ می‌کرده است وجود دارد و زیارتگاه است.

بعد از آن در طول قرون بعد رشد پیروان اهل‌بیت(ع) در لبنان تداوم می‌یابد به گونه‌ای که اواخر قرن یازدهم هجری، به شیعیان این منطقه اختصاصاً مَتاوِله می‌گفتند که برخی این کلمه را برگرفته از عبارت «مُتْ وَلیاً لِعلی» (با ولایت علی بمیر) می‌دانند که به تدریج به صورت متولی و سپس متوالی درآمده است. شهادت محمد بن مکی عاملی معروف به شهید اول و همچنین زین‌الدین عاملی شهید ثانی، دو فقیه و عالم سترگ امامیه در دوران خلافت عثمانی به شیوه‌ای مظلومانه، نمادی از رنج و مقاومت مردمان جبل عامل و شیعیان لبنان در قرون گذشته به شمار می‌رود. شیخ حر عاملی دانشمند و محدث بزرگ لبنانی مدفون در حرم رضوی درباره چگونگی شهادت شهید اول در کتاب تاریخ علمای جبل عامل به نام «اَمَلُ الآمِل فی عُلماء جَبَل عامل» نوشته است: «شهید اول را با شمشیر کشتند، بعد به‌دار آویختند، سپس سنگسار کردند و جنازه‌اش را سوزاندند»! سیره شهید اول و شهید ثانی نشان می‌دهد عملکرد این دو محصور در جبل عامل نبود و مجاهدت آنان، ایمان و علم و عمل را در سراسر جهان تشیع تقویت می‌کرده است. گفته می‌شود کتاب گرانسنگ «لمعه» شهید اول در پاسخ به نیاز فقهی قیام دولت سربداران در شرق نوشته شده است.

پس از جنگ جهانی اول (۱۹۱۴ـ ۱۹۱۸) و فروپاشی خلافت عثمانی، مردم جبل عامل با استعمار فرانسه که بیشترِ لبنان، از جمله شهرهای ساحلی و مناطق جنوب لبنان را اشغال کرده بود مخالفت کردند و در این مرحله نخستین هسته‌ها و جریان‌های مقاومت معاصر شکل می‌گیرد.

در این مقطع تلاش‌های علامه سید عبدالحسین شرف‌الدین موسوی عاملی صاحب کتاب مشهور المراجعات بنیان‌های اعتقادی پیروان اهل‌بیت(ع) در لبنان را حفظ و فرهنگ اهل‌بیت(ع) را به مراکز مهم جهان اسلام معرفی می‌نماید. کتاب المراجعات حاصل مکاتبات این عالم شیعه درباره ولایت امیرمؤمنان(ع) و باورهای تشیع با شیخ سلیم بشری از رهبران الأزهر مصر می‌باشد.

در این مرحله دعوت علامه سید شرف الدین از سید موسی صدر که اجداد او نیز ریشه در جبل عامل داشتند، باعث سفر این چهره ممتاز از ایران به لبنان می‌شود. امام موسی صدر در نخستین سفر خود به لبنان در زمستان سال ۱۳۳۴ شمسی به دیدار علامه شرف الدین رهبر شیعیان لبنان می‌رود و با محیط این کشور آشنا می‌شود.

حضور و استقرار امام موسی صدر نقطه عطفی در شکل‌گیری مقاومت در لبنان و بلکه سراسر منطقه و جهان اسلام می‌شود. امام موسی صدر در عین آنکه بصورت عمیق و متمرکز به تقویت و توانمندسازی شیعه در لبنان می‌پرداخت و به تک تک روستاهای جنوب لبنان سفر کرد؛ از معرفی و دفاع بین‌المللی از هویت تشیع و حقوق پیروان اهل‌بیت(ع) در دنیا غافل نبود و آن را با حکمت و تدبیر و برنامه‌ریزی دنبال می‌کرد. بر اثر استعمار فرانسه و فقر شدید شیعیان لبنان نسبت به دیگر طوایف این کشور بخش قابل توجهی از لبنانی‌ها به دیگر کشورها برای کار و معاش در آفریقا هجرت کرده بودند. در سال ۱۹۶۷ میلادی مقارن با ۱۳۴۶ شمسی امام موسی صدر سفر خود را به آفریقا با هدف دیدار با لبنانیان مهاجر به این قاره آغاز کرد و از کشورهای غنا، نیجریه، ساحل عاج، گینه، سنگال و سیرالئون دیدار کرد و علاوه بر حضور در جمع شیعیان و پیگیری مشکلات آنان با سران کشورهای آفریقایی نیز ملاقات و روابط میان جوامع اسلامی را نیز تحکیم می‌کرد.

مجاهدت امام موسی صدر به تأسیس سازمان افواج مقاومت لبنان یا حرکت امل انجامید که ضمن صیانت از حقوق مردم در برابر گروه‌های مسلح وابسته در داخل لبنان، هدف اصلی خود را مقاومت در برابر اسرائیل می‌دانست و به این ترتیب نخستین گروه مقاومت اسلامی پیش از تشکیل دیگر حرکت‌های اسلامی مقاومت در فلسطین برپا گردید. تعابیر امام موسی صدر درباره قدس و فلسطین اکنون از تعالیم الهام بخش در سطح منطقه درباره سرنوشت این آرمان جهان اسلام به شمار می‌رود.

حزب الله نیز از دل این جریان برخاست و مفهوم «محور مقاومت» را در سطح منطقه بوجود آورد. شهید سیدحسن نصرالله در سخنرانی معروفی اظهار می‌دارد که او و همرزمانش پای منبر امام موسی صدر بزرگ شدند و مقاومت را از او آموختند. سید حسن نصرالله در سال ۲۰۲۲ در یک سخنرانی برای اهالی جنوب لبنان تصریح می‌کند «زمانی که کسی در فکر اسرائیل نبود و از اشغالگری اسرائیل سخن نمی‌گفت، امام موسی صدر نسبت به برنامه اسرائیل برای اشغال لبنان هشدار می‌داد».

حزب الله نیز با تلاش‌های خود علاوه بر ارتقای منزلت و کرامت شیعیان در داخل لبنان، از دفاع از حقوق پیروان اهل‌بیت(ع) در سطح منطقه و جهان اسلام غافل نبود که حضور ایثارگرانه در جنگ سوریه و مقابله با تروریسم تکفیری بر این اساس صورت گرفت.

حزب الله لبنان علاوه بر استحکام ساختار مقاومت و امور نظامی، با تأسیس مؤسسات علمی، فرهنگی و رسانه‌ای به ترویج مفاهیم بلند اسلامی و آموزه‌های اهل‌بیت(ع) در مقیاس جهان عرب پرداخت. اما در این میان شخصیت کم‌نظیر سیدحسن نصرالله خود تریبون و نماد و معرف پیروان اهل‌بیت(ع) در جهان اسلام بود.

اکنون حزب الله و جامعه شیعه در لبنان به روشنی وارد مرحله کم سابقه‌ای از مقاومت شده‌اند و جنگ ترکیبی فراگیر و بروزرسانی‌ شده‌ای در تمامی عرصه‌های نظامی، اطلاعاتی، تبلیغاتی- روانی و نیز فناوری بر ضد آن اعمال می‌شود.

راهبری یکسال جبهه اسناد و پشتیبانی از غزه که با محوریت حزب الله صورت می‌پذیرفت، توانایی این جریان مستحکم را در اداره ساحت‌های محور مقاومت دوباره آشکار کرد. حزب الله و شیعیان لبنان توانسته‌اند با اتکاء به ریشه‌های هویتی و ایمان غنی شده در امتداد تاریخ جبل عامل از یک عنصر مقاومت به یک پیشران معادلات منطقه و جهان اسلام تبدیل شوند و دیگر گروه‌های مقاومت در منطقه را نیز تغدیه کنند و تجارب و آموزش‌های خود را در اختیار آنان قرار دهند و این ترتیب بر گستره وسیع جوامع آشنا با آموزه‌های مکتب اهل‌بیت(ع) اضافه کنند.

اکنون دشمن صهیونی و آمریکا و غرب در حال بررسی امکان خارج کردن حزب الله از نقش تاریخی خود هستند تا آن را در صورت امکان از معادلات و معادله آفرینی حذف کنند.

از این منظر بمباران وسیع جنوب لبنان و ضاحیه بیروت و آواره ساختن صدها هزار نفر از ساکنین شیعه آنها، اقدامی نه برای از بین بردن سلاح مقاومت بلکه برای نابودی بنیان‌های حیات پیروان اهل‌بیت(ع) و بازگرداندن آنها به دوران استعمار فرانسه در لبنان است. همانطور که رهبر معظم انقلاب اسلامی در خطبه عربی نماز جمعه نصر بیان داشتند که رژیم صهیونیستی بر اثر مقاومت غزه و لبنان به هفتاد سال قبل برگشت؛ اکنون دشمن تلاش می‌کند تا همین وضعیت را بر مقاومت تحمیل نماید.

بر این اساس همبستگی و حمایت از مقاومت لبنان علاوه بر فریضه شرعی یک فوریت عقلانی برای صیانت از شیعه در قلب خاورمیانه است. شیعه‌ای که خود مدافع مقدسات و منافع جهان اسلام و ضامن آن است.

...............................

پایان پیام