خبرگزاری اهل بیت (ع) / ابنا: نماز یکی از فروعات دین و از اعمال عبادی است که به‌صورت واجب، در پنج وقت، در طول روز به جا آورده شده و در متون دینی ما از آن با عنوان «شرط قبولی سایر اعمال» و «ستون دین» یاد شده است.
قرآن کریم، اهتمام و توجه ویژه ای به این عمل عبادی داشته و در جای جای آن، دستورات و نکاتی در این خصوص بیان فرموده است.
خواندن نماز به صورت عربي و با همان الفاظ و کلماتي که پيامبر و ديگر مسلمانان صدر اسلام مي خواندند، دلایل مختلفي دارد که به برخي از آن ها اشاره مي کنيم.
نکته اول:
انسان می تواند با هر زبانی که خواست، در غیر نماز با خدا سخن گفته و با او راز و نیاز کند، درد ها و نیاز های خود را با او در میان بگذارد و دعا بخواند. حتی در قنوت نماز که قسمت خواستن حاجت ها است، به فتوای اکثر مراجع، انسان می تواند به فارسی یا هر زبان دیگر با او سخن گوید.
پس منعی برای ارتباط باخدا به وسیله زبان مادری نیست؛ ولی نماز به جهت برخی ویژگی های معیار گونه و نماد گونه می بایست با آدابی خاص اقامه شود.
نکته دوم:
نماز یک شعار و یک معیار برای مسلمانان است و اقامه نماز به هر زبانی، ممکن است اصل آن را در طول زمان دچار دگرگونی و تحریف کند.
مانند اینکه سرود ملّی برای یک کشور، یک معیار و یک شعار است و همه مردم ایران به هر زبان و گویشی که هستند می بایست سرود ملی را به زبان فارسی بخوانند و الا از شعار بودن ساقط می‌شود.
در نتیجه از آنجا که نماز معیار و یکی از اساسی ترین عبادات در دین اسلام است، باید بدون کم و کاست و به همان صورتی که خداوند دستور داده اقامه شود.
نکته سوم:
اسلام یک دین جهانی است و می خواهد همه مسلمانان را به وحدت و اتحاد دعوت کند، وحدت در عبادت، آن هم با آدابی یکسان و به سوی قبله ای واحد، یکی از عوامل مهم در اتحاد مسلمانان است.
پس اگر هر کس به هر زبانی و با هر آدابی که خود می خواهد نماز بخواند، این وحدت از بین خواهد رفت.
نکته چهارم:
ازنظر زبان شناسان، زبان عربی از کامل ترین زبان های دنیاست که به خوبی می تواند مفاهیم و مطالب گسترده و عمیق را در قالب های زیبا و کوتاه بیان کند؛ در حالی که باقی زبان ها به این قدرت نیستند.
به عنوان مثال کلمه ای که معادلِ عبارت «الرحمن» و «الرحیم» باشد، در فارسی وجود ندارد و «بخشنده و مهربان» معادل کاملی برای آن نیست.
نکته پنجم:
عبادت، خضوع و خشوع در برابر خدا است و هدف از آن، رساندن انسان از خود محوری به خدا محوری است و از این رو باید خدا را به گونه ای پرستید که او دستور داده است. بنابراین، تأثیر دادن میل و اراده شخصی انسان در نماز، با روح اطاعت و عبادت منافات دارد.
پس خواندن نماز (عبادت مخصوص) با زبان خاص، به معناي پيروي و تبعيت از قوم خاص مانند عرب نيست. نماز و عبارات آن چيزي نيست که براي ما قابل درک نباشد. حداقل اينکه فهميدن يا ياد گيري اين اندازه از زبان عربي که زبان دين اسلام و قرآن است، براي ما چندان سخت نيست.
منابع:
1- شیخ صدوق، أمالی الصدوق، بیروت، نشر اعلمی، ۱۴۰۰ ق، چ ۵،
ص۴۶۱.
2- محمدی ری‌شهری، محمد، الصلاه فی الکتاب و السنه، ترجمه عبدالهادی مسعودی، قم،
دارالحدیث، چ ۱، ۱۳۷۷ ش، ج۵، ص۳۷۰.
3- طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی همدانی، قم، دفتر
انتشارات اسلامی جامعۀ مدرسین حوزه علمیه قم، چ ۵، ۱۳۷۴
ش، ج۴، ص۱۶۰؛ مکارم شیرازی ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب
الإسلامیه، چ ۱، ۱۳۷۴ ش، ج۹، ص۳۰۰ و
ج۱۳، ص۳۱۱.