به گزارش خبرگزاری بینالمللی اهلبیت(ع) ابنا ـ اسلام، به عنوان دینی که بر برابری و عدالت تأکید دارد، برای زنان حقوق و مسئولیتهایی قائل شده است. این حقوق، هم در حوزه فردی و هم در حوزه اجتماعی قابل بررسی است. با این حال، در طول تاریخ، برداشتهای مختلفی از آموزههای اسلامی در مورد زنان ارائه شده است که گاه منجر به محدود شدن حقوق آنها شده است.
حقوق فردی زنان
اسلام برای بانوان، همان حقوقی را قائل است که برای مردان نیز لحاظ می شود.
حق حیات و امنیت: اسلام به حق حیات و امنیت همه انسانها، از جمله زنان، اهمیت فراوانی میدهد.حق مالکیت: زنان در اسلام، مالک اموال خود هستند و میتوانند در اموال خود تصرف کنند.
حق آموزش: کسب علم و دانش، حق طبیعی همه انسانها، از جمله زنان است.
حق آزادی بیان: زنان حق دارند عقاید و نظرات خود را آزادانه بیان کنند، البته در چارچوب حدود شرعی.
حق ازدواج: ازدواج حق طبیعی هر انسانی است و زنان نیز از این حق برخوردارند.
حقوق اجتماعی زنان
همچنین زنان از حقوق اجتماعی هر شهروند بهره مند هستند.
حق مشارکت در جامعه: زنان در اسلام میتوانند در امور اجتماعی و سیاسی مشارکت داشته باشند.حق انتخاب همسر: زنان حق دارند همسر خود را آزادانه انتخاب کنند.
حق طلاق: در برخی شرایط خاص، زنان نیز حق طلاق دارند.
حق حضانت فرزند: در صورت طلاق، حق حضانت فرزند ممکن است به مادر داده شود.
حق ارث: زنان در اسلام، سهم مشخصی از ارث دارند.
موانع تحقق حقوق زنان در جوامع اسلامی
با وجود تاکید اسلام بر حقوق زنان، در بسیاری از جوامع اسلامی، زنان با محدودیتهایی روبرو هستند. برخی از مهمترین موانع عبارتند از:
تفسیرهای نادرست از آموزههای دینی: برخی برداشتهای نادرست از آموزههای اسلامی، منجر به محدود شدن حقوق زنان شده است.سنتها و عرفهای اجتماعی: سنتها و عرفهای اجتماعی در برخی جوامع، مانع از تحقق کامل حقوق زنان میشود.
تبعیض جنسیتی: تبعیض جنسیتی در بسیاری از جوامع ریشه دوانده است و باعث میشود که زنان از فرصتهای برابر محروم شوند.
فقر و محرومیت: فقر و محرومیت، به ویژه در جوامع توسعه نیافته، باعث میشود که زنان از حقوق خود محروم شوند.
راهکارهای تحقق حقوق زنان
برای تحقق کامل حقوق زنان در جوامع اسلامی، میتوان راهکارهای زیر را پیشنهاد کرد:
تفسیر صحیح آموزههای دینی: تفسیر صحیح آموزههای دینی و ارائه تصویری واقعی از جایگاه زن در اسلام.تغییر قوانین و مقررات تبعیضآمیز: اصلاح قوانین و مقرراتی که با حقوق زنان در تضاد هستند.
ترویج فرهنگ برابری جنسیتی: ترویج فرهنگ برابری جنسیتی در خانواده، مدارس و جامعه.
تقویت جایگاه زنان در جامعه: ایجاد فرصتهای برابر برای زنان در همه عرصههای اجتماعی.
مبارزه با فقر و محرومیت: مبارزه با فقر و محرومیت، به ویژه در میان زنان.
اسلام به زنان حقوق و مسئولیتهایی داده است که در بسیاری از جوامع غربی نیز به رسمیت شناخته نشده است. با این حال، تحقق کامل این حقوق، نیازمند تلاش همگانی و رفع موانع موجود است. با تفسیر صحیح آموزههای دینی، تغییر قوانین تبعیضآمیز و ترویج فرهنگ برابری جنسیتی، میتوان به جایگاهی رسید که در آن زنان بتوانند به طور کامل از حقوق خود بهرهمند شوند.
پاورقیها:
نهج البلاغه، نامه 31قرآن کریم، سوره احزاب، آیه 35
وسائل الشیعه، حر عاملی
کتابهای فقهی و اخلاقی شیعه
مقالات علمی و پژوهشی در حوزه زنان و خانواده