به گزارش خبرگزاری اهل بیت(ع) ـ ابنا ـ در آستانه برگزاری ششمین دوره همایش کتاب سال حکومت اسلامی از سوی مرکز تحقیقات حکومت اسلامی دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری، خبرنگار ابنا با دبیر اجرایی این همایش گفت‌وگو کرده است.
متن کامل گفت‌وگو با حجت‌الاسلام و المسلمین «علی درستکار» به شرح زیر است:
ابنا: در ابتدا درباره کلیات برگزاری ششمین دوره همایش کتاب سال حکومت اسلامی فرمایشات خود را بفرمایید تا وارد سوالات شویم.
همایش کتاب سال حکومت اسلامی از طرف مرکز تحقیقات حکومت اسلامی دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری برگزار می گردد. مرکز در حوزه‌ها‌ی پژوهش، ترویج و آموزش، رسانه و فضای مجازی فعالیت‌هایی را به صورت مستمر داشته و از طرفی هم، با مراکزی تفاهم‌نامه‌ی علمی ـ آموزشی منعقد نموده است؛ مثل مرکز مدیریت حوزه‌ها‌ی علمیه، مؤسسه‌ی آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، جامعة المصطفی(ص)، حوزه‌ی علمیه‌ی خواهران. مرکز تحقیقات، در بخش آموزش تاکنون بیش از 30 دوره‌ی آموزشی در حوزه‌ی ترویج اندیشه‌ی حکومت اسلامی و مبحث ولایت فقیه برای اساتید حوزه برگزار کرده‌ایم. آموزش 8000 استاد در بیش از 500 حوزه و مرکز و مدرسه‌ی علمیه در سراسر کشور از برنامه‌های آینده مرکز است که انشاءالله به مرور این دوره‌ها در این مجموعه‌ها برگزار می‌شود.
یکی از برنامه‌های سالانه مرکز، برگزاری همایش کتاب سال حکومت اسلامی است که انشاءالله امسال نیز این همایش را به لطف الهی در اواخر بهمن‌ماه برگزاری کنیم. امیدوارم همه‌ی محققین، اندیشمندان صاحب آثار علمی در این عرصه هستند، این فرصت را مغتنم بشمارند و اثر علمی خود را که در سال 1402 منتشر شده و پایان‌نامه‌هایی که دفاع شده، را به دبیرخانه ششمین همایش کتاب سال حکومت اسلامی ارسال کنند. پوستر و دعوتنامه‌ی همایش برای تمام مراکز ارسال شده است. انشاءالله بتوانیم از این آثار استفاده کنیم و آن‌ها را به جامعه‌ی نخبگانی کشور و علاقه‌مندان به این مباحث معرفی کنیم.
ابنا: دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری از برگزاری کتاب سال حکومت اسلامی چه هدف یا اهدافی را دنبال می‌کند؟
یکی از وظایف و رسالت‌های خطیر مجلس خبرگان، به ویژه کمیسیون بررسی راه‌های پاسداری و حراست از ولایت فقیه، ترویج اندیشه‌ی حکومت اسلامی و اصل ولایت فقیه در مراکز و مجامع علمی و جامعه‌ی نخبگانی کشور، دانش‌آموزان، دانشجویان، محافل آکادمیک و دانشگاهی و مراکز علمی است و از قالب‌های ترویج و تبیین اندیشه‌ی حکومت اسلامی، برگزاری همایش کتاب سال حکومت اسلامی است.
فلسفه‌ی برگزاری همایش کتاب سال حکومت اسلامی، از سویی شناسایی و معرفی عمومی آثاری است که در ساحت اندیشه‌ای و نظری در حوزه حکمرانی جامعه دینی اثربخش است و از سویی نیز حمایت از پژوهشگران و کسانی است که در فضای علمی و نخبگانی جامعه قلم می‌زنند و صاحب تألیف و آثار علمی و قلمی هستند. موضوعات همایش در سه بخشِ اندیشه‌ی سیاسی، فقه حکومتی و حقوق اساسی است. دبیرخانه مجلس خبرگان رهبری و مرکز تحقیقات به عنوان بخش رسالت و وظیفه‌ی خود می‌دانند که در این عرصه از پژوهشگران، محققان، اندیشمندان و صاحب آثار علمی و قلمی حمایت کند.
اما همایش کتاب سال حکومت اسلامی، یک همایش تخصصی است. با تدبیر امام و با هدایت‌های مقام معظم رهبری، در کشور ما یک حکومت اسلامی بیش از 4 دهه است که تحقق یافته است؛ اگر جامعه بخواهد حکمرانی اسلامی را به معنای واقعی داشته باشد، اولویت‌ها و نظام مسائلش چیست و موضوعات اساسی آن کدام است؟ ما می‌خواهیم این‌ها برای محققان و اندیشمندان، به عنوان دغدغه و چالش مطرح شود تا در این حوزه فکر کنند، قلم بزنند و تضارب علمی نمایند.
ابنا: سابقه و پیشینه همایش کتاب سال حکومت اسلامی را تشریح کنید.
اولین دوره‌ی این همایش در بهمن‌ماه سال 85 برگزار شد. که به صورت دوسالانه بوده دومین همایش در بهمن‌ماه سال 99، سومین همایش اسفندماه سال 1400 و چهارمین همایش سال 1401 برگزار شد. پنجمین همایش کتاب سال حکومت اسلامی که باید سال گذشته برگزار می‌شد، چون بحث انتخابات دور جدید مجلس خبرگان و انتخابات ریاست جمهوری را داشتیم و از طرفی با ماه مبارک رمضان مصادف شده بود استثنائاً در اردیبهشت‌ماه امسال برگزار شد. انشاءالله امسال ششمین همایش کتاب سال حکومت اسلامی را در اواخر بهمن‌ماه برگزار خواهیم کرد.
ابنا: درباره روند اجرایی همایش توضیح دهید.
مرحله اول دریافت آثار در سه دسته قرار دارند دسته اول: کتاب‌هایی است که در سه موضوع فقه حکومتی، اندیشه‌ی سیاسی و حقوق عمومی در سال 1402 انتشار یافته است. دسته دوم: پایان‌نامه‌هایی است که دفاع شده‌اند و نمره‌ی لازم را اخذ کرده‌اند. دسته سوم: که آثار است. چون از تعداد 88 مجتهد و فقیهی که در این مجلس گرانسنگ و ارزشمند حضور دارند، بزرگانی صاحب تألیف، صاحب اثر و صاحب قلم در این عرصه‌ها هستند. این آثار هم در روند و پروسه‌ی ارزیابی قرار می‌گیرد، و آثار برتر انتخاب و برای اهدای جوایز و تقدیر معرفی می‌شود.
ارزیابی و پالایش آثار هم سه مرحله دارد: در ابتدا یک پایش عمومی صورت می‌پذیرد تا ببینیم آثاری که ارسال شده در چارچوب موضوع همایش هست یا نه؟ با اینکه همیشه بر موضوع و چارچوب همایش تأکید می‌کنیم اما گاهی آثار غیرمرتبط هم ارسال می‌شود، یا اگر مرتبط است ارتباط خیلی ضعیفی دارد و دقیقاً و مرتبط با موضوع همایش نیست و یا اینکه سال انتشار آن با بازه زمانی اعلام شده جهت شرکت در همایش همخوانی ندارد؛ این آثار غیر مرتبط در پایش اول کنار گذاشته می‌شوند. در ارزیابی نیمه‌تخصصی، آثار با دقت و وسواس بیشتری بررسی می‌شوند. تقریباً 10 نفر از ارزیابانی که خودشان در این عرصه اهل قلم، اهل مقاله، اهل نوشته و کتاب هستند و ذی‌نفع هم نیستند، آثار را با دقت مضاعف بررسی می‌کنند. چکیده کتاب و فصول مختلف اثر بررسی، ساختار و نظام‌واره‌ی اصلی و شاکله‌ی آن دیده می‌شود. و اگر اثر روزآمد و قابل استفاده برای جامعه‌ی باشد، به سیکل ارزیابی و بررسی نهایی می‌آید. هر کدام از ارزیابان به صورت جداگانه امتیاز لازم را می‌دهند، و میانگین آن به عنوان امتیاز نهایی برای اثر لحاظ می‌شود و بر اساس امتیازها آثار برتر مشخص خواهد شد و در سه دسته آثار شایسته‌ی تقدیر، آثار شایسته تحسین و آثار برگزیده برای اهدای جوایز به دبیرخانه همایش معرفی می‌شود.
امسال همکاران ما یک کار مضاعفی را پیشنهاد کرده‌اند و در حال پیگیری آن هستیم که در ششمین دوره همایش کتاب سال حکومت اسلامی، چند نشست علمی یا پیش‌همایش در مراکزی برگزار کنیم که حداقل بیش از سه اثر به دبیرخانه‌ی همایش کتاب سال ارسال کرده باشند. مراکزی در کشور هستند که پژوهشگران و اساتید آن‌ها در این عرصه وقت گذاشته و در بازار نشری که با مشکلات فراوانی روبه‌رو است، اثر خود را منتشر کرده‌اند. مراکز و مجامع علمی حوزوی و دانشگاهی که آثار معتنیبه به دبیرخانه ارسال کرده باشند، بر اساس اولویت انتخاب می‌شوند و با همکاری مرکز تحقیقات دبیرخانه‌ی مجلس خبرگان، پیش‌همایش یا نشست علمی در آن مراکز برگزار می‌شود. علاوه بر اینکه این پیش همایش‌ها و نشست‌های علمی به ترویج تبیین اصل خود همایش کتاب سال حکومت اسلامی و اطلاع بیشتر جامعه‌ی علمی از آن کمک می‌کند. این قدم مثبتی است که در این دوره برای اولین بار انجام می‌شود انشاءالله.
مترصد آن هستیم تا در صورت امکان از مراکزی که آثار بیشتری دارند، بتوانیم تجلیل کنیم که این هم برای اولین بار اتفاق می‌افتد. انشاءالله.
ابنا: همایش کتاب سال حکومت اسلامی جنبه‌ی بین‌المللی هم دارد یا صرفاً ملی است؟
امسال برای اولین بار بخش بین‌المللی هم به همایش اضافه شد که البته فقط بخش زبان عربی است. انشاءالله سالهای بعد بخش زبان انگلیسی هم به همایش اضافه می‌شود. در این خصوص، با برخی از مراکز علمی خارج از کشور مذاکره شده است. حتی از مراکز داخلی هم که مبادرت به نشر و ترویج کتب و آثار عربی می‌کنند، درخواست شده تا آثاری که در این حوزه دارند ارسال کنند. ارزیابان عربی جدا هستند تلاش می‌شود تا در بخش عربی هم آثار درخوری که در حوزه نشر عربی به مرحله طبع رسیده و در چارچوب قوانین همایش می‌گنجد را داشته باشیم.
ابنا: تاکنون چند اثر به دبیرخانه همایش ارسال شده است؟
تاکنون بیش از 200 اثر در بخش‌های فارسی و عربی دریافت شده است. این غیر از پایان‌نامه‌ها است. پایان‌نامه‌ها زیاد است، برای نمونه یک مرکز علمی به تنهایی بیش از 80 پایان‌نامه ارسال کرده است. البته شاید خیلی از آن‌ها در موضوع همایش ما نباشند ولی همین که یک مرکز علمی اهتمام دارد و درصدد است تا همکاری علمی انجام دهد، جای تقدیر و تشکر دارد.
ابنا: پژوهشگران و اندیشمندانی که اثر می‌فرستند طلبه هستند، یا غیرطلبه‌ها هم اثری ارسال می‌کنند؟
غیرطلبه هم داریم. ما حتی در برگزیده‌ها هم غیرطلبه داشتیم. در دوره چهارم یک پژوهشگر خانم که تحصیلات دانشگاهی و خارج از فضای حوزوی داشت، اثری به دبیرخانه همایش ارسال کرد که به عنوان برتر و برگزیده انتخاب شد. وی موضوعی از اولویت‌های نظام اسلامی را در حوزه‌ی حقوق اساسی بحث کرده بود، که به عنوان نفر برتر و برگزیده، جایزه گرفت.
ابنا: در دوره‌های گذشته، پیش آمده که از آثار برتری که انتخاب شده‌اند و از آن‌ها قدردانی کرده‌اید، حمایت شوند؟
ما تا آنجا پیش رفته‌ایم که در چاپ اثر هم کمک کرده‌ایم. یعنی علاوه بر اینکه جایزه داده‌ایم برای چاپ اثرِ پژوهشگر هم کمک مالی کرده‌ایم. جالب این است که برای معرفی و نقد اثر علمی پژوهشگر، نشست علمی برگزار می‌کنیم. همچنین در عرصۀ ترویج و تبیین اثر به جامعه؛ اعمّ از سایت مرکز و خبرگزاری‌ها، فعالیت‌هایی داریم. پس فقط اعطای جایزه نیست و دبیرخانه برای چاپ و نشر اثر هم کمک و حمایت می‌کند.
ابنا: در پایان، ضرورت بهره‌گیری از رسانه‌ها برای ترویج همایش کتاب سال حکومت اسلامی یا برپایی کرسی‌های آزاداندیشی را تشریح کنید.
امروز هر کسی به جایگاه رسانه و اثرگذاری آن اشراف یا اطلاع نداشته باشد دچار غفلت است و غفلت از رسانه آسیب‌زننده است. کسی نمی‌تواند تأثیرگذاری رسانه‌ها را انکار کند؛ از فضای مجازی تا خبرگزاری ابنا که رویکرد و فعالیت بین‌المللی دارد. به عنوان مثال تولید یک مولتی‌مدیا که امروزه در زندگی یک نوجوان و جوان به صورت أمری عمومی و عادی دیده می‌شود، در حوزه‌ی رسانه رقم می‌خورد. بنابراین فضای مجازی نگوییم، چون جزئی از فضای حقیقی زندگی ما شده است. به همین دلیل، رسانه‌ها برای تبیین این رخداد علمی و انگیزه‌بخشی محققان و اندیشمندان برای حضور در این رویداد نقش بسیار پررنگی دارند و امیدوارم که حضور مؤثر و فعالی هم داشته باشند.
ما از همه‌ی عزیزان و اصحاب رسانه می‌خواهیم تا با ما در این عرصه همکاری و همراهی کنند و این همایش را از خودشان بدانند؛ اگر اهل رسانه این همایش را از خودشان دانستند، آن را برجسته می‌کنند تا در این رخداد مهم و مقدس سهیم باشند چه برای آگاهی‌بخشی به جامعه و چه اثراتی که می‌تواند در جامعه‌ی علمی بر جای بگذارد. به نظرم رسانه حرف اول را می‌زند و نقش و جایگاه برجسته‌ای دارد. ما می‌خواهیم که اهالی رسانه به ما کمک کنند. امیدوارم که بقیه‌ی خبرگزاری‌ها هم به مجموعه‌ی ابنا تأسی کنند، این فرصت را مغتنم بشمرند و از این رخداد علمی حمایت جدی کنند. بالأخره آثار و نتایج این همایش، به جامعه‌ی علمی کشور عاید می‌شود و متعلق به شخص یا نهاد خاصی نیست.
ابنا: اگر نکته‌ای باقی مانده به عنوان حسن ختام دارید بفرمایید.
خیلی محبت دارید، من از حضرتعالی و همکاران‌تان تشکر می‌کنم که این فرصت را در اختیار ما گذاشتید. خاضعانه از تمام اندیشمندان، محققان و صاحبان آثار علمی و قلمی درخواست می‌کنم تا آثار گرانسنگ‌شان را ارسال کنند؛ همایش کتاب سال را از خود بدانند و به این رخداد و حماسه‌ی علمی کمک کنند.
ابنا: ممنون از اینکه وقت ارزشمند خود را در اختیار ما گذاشتید.
....................................
پایان پیام/ 167