خبرگزاری بین‌المللی اهل‌بیت(ع) ابنا- حجت الاسلام و المسلمین محمد حسین امین، نویسنده و پژوهشگر دینی در نوشتاری اختصاصی برای ابنا به همسرداری در سیره و روش حضرت زهرا سلام الله علیها پرداخته اند.
هنر همسرداری از نگاه سرور زنان بهشی
محمد حسین امین / نویسنده و پژوهشگر دینی
حضرت زهرا (س) و حضرت علی (ع) در سال دوم یا سوم هجری، با هم عقد کردند. حضرت علی (ع) که در مراسم خواستگاری با محمدی ساده و دلیرانه از عشق خود سخن گفته بود، با مهریه ای ساده و بار معنوی، این زندگی مشترک را شروع کردند. (1)
فراموش نکنیم که در مراسم عروسی، نبی مکرم (ص) به شخص حضرت زهرا (س) گفت: «دخترم، تو قدرت داری همسرت را سازنده کنی، و اگر سازنده باشی، تو زندگی را به اوج می‌رسانی.» (2) این جمله پیامبر (ص) نه تنها یک توصیه ساده، بلکه یک فلسفه عمیق برای زندگی مشترک است. زندگی، ساختنی است و هر یک از زوجین نقش کلیدی در سازندگی آن دارند. حضرت علی (ع) و حضرت زهرا (س) نمونه‌ای بی‌نظیر از این نگاه سازنده بودند. هر دو با تلاش، صبر و همکاری، خانه‌ای بنا کردند که محور عشق، ایمان و هدفمندی بود. حضرت زهرا (س) با صبر و محبت خود، فضایی از آرامش و دلگرمی برای حضرت علی (ع) ایجاد کردند، و در مقابل، حضرت علی (ع) نیز با تلاش‌های بی‌وقفه و حمایت عاطفی، پایه‌های این زندگی مشترک را تقویت نمودند.
این رفتار، الگویی برای همه زوجین است که بدانند عشق و صمیمیت، با همکاری و سازندگی متقابل، می‌تواند زندگی را به اوج برساند. به عنوان نمونه، پیامبر اکرم (ص) در حدیثی فرمودند: «بهترین شما کسی است که با خانواده خود نیکوتر رفتار کند، و من نیکوترین شما با خانواده‌ام هستم.» (نهج الفصاحه، حدیث ۸۵). همچنین، روایت شده است که حضرت علی (ع) در توصیف زندگی مشترک خود با حضرت زهرا (س) فرمودند: «به خدا قسم، هرگز فاطمه (س) مرا به خشم نیاورد و من نیز او را آزرده نساختم.» (مستدرک الوسائل، ج ۱۴، ص ۲۴۳). این روایات به‌خوبی نشان می‌دهند که زندگی مشترک، نیازمند تعامل و تلاش هر دو طرف برای ساختن فضایی مملو از محبت و همکاری است.
نقش مهربانی در زندگیحضرت زهرا (س) در تمام مراحل زندگی، مهرورزی و رفتارهای عاشقانه را نسبت به حضرت علی (ع) نشان دادند. به طور مثال، در موردی نقل شده است که حضرت زهرا (س) شب تا دیروق از رنج روزانه حضرت علی (ع) مراقبت می‌کردند و به سلامتی او دعا می‌نمودند. (3) ایشان با شکیبایی و فداکاری، همواره تلاش می‌کردند تا آرامش و آسایش حضرت علی (ع) را فراهم کنند. علاوه بر دعا، گاهی با کلمات محبت‌آمیز و دلگرم‌کننده، خستگی از چهره همسر خود می‌زدودند. این رفتار عاشقانه حضرت زهرا (س) نه تنها رابطه زناشویی را مستحکم‌تر می‌کرد، بلکه الگویی کامل برای زندگی خانوادگی مبتنی بر محبت، توجه و درک متقابل ارائه می‌دهد.
مدیریت مشترک خانهحضرت علی (ع) و حضرت زهرا (س) در مدیریت خانه، باور مشترکی برای همدیگر داشتند. به عنوان مثال، روایت شده است که نبی مکرم (ص) کارهای خانه را بین این دو تقسیم کرد: کارهای خانه به عهده حضرت زهرا (س) و کارهای بیرون به عهده حضرت علی (ع). (4) این تقسیم وظایف، نشان‌دهنده هماهنگی و احترام متقابل در روابط آنان بود. حضرت زهرا (س) در انجام کارهای خانه نه تنها احساس سنگینی نمی‌کردند، بلکه با عشق و علاقه این وظایف را انجام می‌دادند و در مقابل، حضرت علی (ع) نیز با تلاش‌های شبانه‌روزی خود برای تأمین معیشت خانواده از هیچ کوششی دریغ نمی‌کردند. این تعامل صمیمانه، نمونه‌ای کامل از زندگی مشترک مبتنی بر مشارکت و محبت است.
نمونه‌ای زیبا از این تعامل، رویدادی است که در آن حضرت علی (ع) و حضرت زهرا (س) با هم در خانه کار می‌کردند. در یکی از روزها، پیامبر اکرم (ص) به خانه ایشان وارد شد و مشاهده کرد که حضرت زهرا (س) در حال آسیاب کردن گندم هستند و حضرت علی (ع) در کنار او به تمیز کردن عدس مشغول‌اند. پیامبر (ص) با دیدن این صحنه، تبسم کرد و فرمود: «کمک کردن مرد به همسر خود در کارهای خانه، موجب رضایت خداوند است و درجات او در آخرت را بالا می‌برد.» (بحارالانوار، ج 43، ص 82) این روایت نشان می‌دهد که زندگی مشترک، نیازمند همکاری و محبت دو طرف است تا فضایی از صمیمیت و همدلی ایجاد شود.
معرفت و ایمان در مشکلاتحضرت زهرا (س) همواره با ایمان و صبر مشکلات زندگی را مواجه می‌کردند. روایتی نقل شده است که حضرت علی (ع) در شب یک مشکل مالی به حضرت زهرا (س) فرمودند که: «مشکلات برای انسان مومن آزمون است، اگر صبر کنیم، خداوند مارا بهتر رهنمایی می‌کند.» (5) این سخن حضرت علی (ع) نشان‌دهنده نگاه عمیق ایشان به فلسفه مشکلات و سختی‌های زندگی است. مشکلات زندگی مشترک، فرصتی برای تقویت صبر، ایمان و تقرب به خداوند است. حضرت زهرا (س) با شنیدن این سخنان نه تنها صبر پیشه کردند، بلکه این آزمون‌ها را راهی برای استحکام بیشتر رابطه خود با حضرت علی (ع) و تقویت معنویت خانواده می‌دانستند. در زندگی آن‌ها، سختی‌ها هیچ‌گاه موجب تضعیف روحیه یا شکایت نشد، بلکه بهانه‌ای برای یادآوری نعمت‌های الهی و دعا برای رفع مشکلات بود. این نوع نگرش می‌تواند الگویی ارزشمند برای زوجین در مواجهه با چالش‌های زندگی باشد، چرا که یادآوری این حقیقت که مشکلات آزمون الهی هستند، آرامش و امید را به زندگی وارد می‌کند.
پاورقی‌ها
(1) مجمع البیان، ج 9، ص 423.
(2) منلاقات الزوجین، حدیث 24.
(3) بهارالانوار، ج 43، ص 123.
(4) مسند نهج البلاغه، خطبه 82.
(5) نهج الحیاة، حدیث 319.