به گزارش خبرگزاری بین‌المللی اهل‌بیت(ع) ـ ابنا ـ اگر چه مقام معظم رهبری ، در طول یک دهه گذشته، بارها بر اهمیت، ضرورت و لزوم جهاد تبیین برای همگان تاکید داشته اند و در ۱۹ دی ماه ۱۴۰۰ در سخنانی این موضوع را یک فریضه همگانی ، قطعی و فوری اعلام کرده اند و فرموده اند که «جهاد تبیین یک فریضه است. جهاد تبیین یک فریضه‌ی قطعی و یک فریضه‌ی فوری است و هر کسی که می تواند[باید اقدام کند]؛ و حالا عرض خواهم کرد که مسئولین در این زمینه بیشتر موظّفند». اما به نظر می رسد که این وظیفه بر دوش گروه هایی خاص از افراد جامعه مانند مداحان، برجسته تر بوده و تلاش خاص آنان برای این تبیین، یک ضرورت «واجب تر، قطعی تر و فوری تر» است. بازخوانی این سخنان می تواند ابعاد این موضوع را روشن تر کند.
شعر ناب، ابزار جهاد تبیین مادحین
بدون شک، سروده های آیینی و اشعار ناب انقلابی و تبیینی، مهمترین ابزار مداح های اهل بیت(ع) در انجام جهاد تبیین است. مقام معظم رهبری در این باره می فرمایند: «اهداف انقلاب را با دید روشن، با فکر باز، با اندیشه‌ی عمیق، در شعر بگنجانید و آن را با صدای خوش، با لحن خوش، با شیوه‌های هنری در جلسه القا کنید؛ این در حرکت عظیم ملّت ایران بلکه در حرکت اسلامی و امّت اسلامی تأثیر بسیار عمیقی خواهد داشت».
بر این اساس می توان گفت که شناخت دقیق نسبت به موضوعات، همچنین توان مناسب برای تبدیل آن محتوا به مضامین شایسته در قالب اشعار از موضوعات قابل توجه است. از شاخص ترین آثار تولید شده در این زمینه، می توان اشعار «هیهات من السکوت» و «بی مردم» دانست، هر دو این اشعار توسط محمد رسولی سروده و توسط مهدی رسولی از مداح های نامدار کشور، خوانده شده است. نوحه هایی که مورد تمجید مقام معظم رهبری در عزاداری سال گذشته ایام فاطمیه قرار گرفت.
اگر چه این نمونه های موفق ، می تواند برای علاقمندان به سرودن اشعار شاخص در جهاد تبیین می تواند به عنوان الگویی مطلوب معرفی شود ولی برای رسیدن به نقطه کمال، فاصله زیادی وجود دارد و این تلاش مضاعف شاعران و مادحان را نیاز دارد.
بار اصلی بر دوش مداحان است
هشت سال از نخستین سخنان مقام معظم رهبری در موضوع جهاد تبیین گذشته است و ایشان در نشست های مختلفی با عموم مردم در سالگرد رحلت امام خمینی(ره) یا دیدار اهالی استان قم و اهالی استان آذربایجان شرقی و دیگر دیدارهای عمومی، همچنین ملاقات با گروه های مرجع اجتماعی مانند اعضای مجلس خبرگان، ائمه جمعه، نمایندگان مجلس ، مبلغین و خطبای مذهبی، پیشکسوتان و فعالان دفاع مقدس، پرستاران و دانشجویان بر اهمیت و ضرورت جهاد تبیین تاکید داشته اند اما برخی سخنان ایشان نشان می دهد که برای انجام این موضوع برای جامعه مداحان کشور، تاکید ویژه ای دارند. ایشان در دیدارهای سالهای ۱۳۹۶، ۱۳۹۷، ۱۳۹۸ و در سال های ۱۴۰۰، ۱۴۰۱، ۱۴۰۲، ۱۴۰۳ بر وظیفه سنگین مداحان در موضوع جهاد تبیین تاکید داشتند و در سال گذشته با صراحت فرمودند: «امروز بارِ «جهاد تبیین» بر روی دوش شما مدّاح ها است».
الگوهای جهاد تبیین
الگوسازی می تواند نمونه ای مناسب از شاخص ها برای افراد را به صورت عینی نمایان کند، مقام معظم رهبری در سخنان خود، دو الگوی را به عنوان نماد جهاد تبیین نام برده و بر تکیه بر راه و روش ایشان ، تاکید و اصرار می کنند، ایشان اهل بیت(ع) از مصادیق جهاد می نامند و می فرمایند: «فقط حضرت امیرالمؤمنین، امام حسن مجتبیٰ و حضرت امام حسین با شمشیر جنگیدند- بقیّه‌ی ائمّه که با شمشیر نجنگیدند؛ جهادشان چه بود؟جهاد تبیین؛ همین که بنده مکرّر تکرار می کنم تبیین یا جهاد تبیین، تبیین کنید، روشنگری کنید. هیئت، محلّ جهاد تبیین است. به نظر من از این «اَحیوا اَمرَنا» این نکته‌ی بسیار مهم استفاده می شود». به بیان دیگر، ایشان جهاد تبیین را از مصادیق «احیاء امر اهل بیت(ع)» می نامند همان گونه که امام رضا (ع) در روایتی می فرمایند: «رحم اللّه عبدا أحيى أمرنا، فقيل له: و كيف يحيي أمركم؟ قال: يتعلّم علومنا و يعلّمها الناس، فانّ النّاس لو علموا محاسن كلامنا لاتّبعونا». حضرت زهرا (س) و امام خمینی(ره) نیز از مصادیق عینی این جهاد تبیین از دیدگاه ایشان است که در سخنرانی های مختلف با صراحت این موضوع را بیان و ابعاد آن را بررسی کرده اند و به عنوان نمونه فرموده اند: «در میان خصوصیّات برجسته و ممتاز فاطمه‌ی زهرا (سلام الله علیها)، یکی از خصوصیّات بسیار برجسته جهاد تبیین فاطمه‌ی زهرا است». همچنین ایشان با اشاره به زندگی امام خمینی ره می فرمایند: «در زمان ما، بزرگ‌ترین کسی که «جهاد تبیین» کرد امام راحل بود، و بزرگ‌ترین کاری که با جهاد تبیین انجام گرفت، کاری بود که امام بزرگوار ما انجام داد. امام راحل با جهاد تبیین کاری کرد که دیگران با هیچ وسیله‌ی سخت‌افزاری و نرم‌افزاریِ دیگری، نه میتوانستند بکنند، نه امیدش را داشتند که بکنند.»
محورهای جهاد تبیین
در سخنان مقام معظم رهبری، شناخت مسئله روز از مهمترین محورهای یک جهادگر تبیین اعلام می شود، ایشان در سخنانی می فرمایند: «یکی از خصوصیّات همین است که مجاهدِ تبیین بداند امروز چه چیزی را باید تبیین کند؛ مسئله‌ی روز خودش را بشناسد». بدیهی است که این شناخت، متناسب با نیازها و ضرورت ها، شامل مسائل کلان و مسائل خرد است که باید هر دو آن در فضای تبیین مورد توجه قرار گیرد، ایشان در این باره می فرمایند: «البتّه در تبیین، گسترش آرمان ها مورد نظر است؛ آرمان ها، اصول، مبانی اصلی، بیّنات انقلاب؛ اینها بیشتر از همه مورد نظر است، منتها مسائل خُرد سیاسی و اجتماعی هم داخل در این جبهه است و بایستی دنبال کرد».
در میان سخنان مقام معظم رهبری، تبیین معارف انقلاب اسلامی، تلاش برای گسترش آرمان ها، اصول، مبانی اصلی و بیّنات انقلاب، مبارزه با شبهه افکنی و ایجاد امید اجتماعی از مسائل کلان مورد نظر در جهاد تبیین، بیان و به تناسب موضوعات روز نیز مسائل مانند فرزند آوری، انتخابات و مسائل غزه به عنوان برخی از محورهای جهاد تبیین معرفی شده است.
..............................
پایان پیام
