به گزارش خبرگزاری بین‌المللی اهل بیت(ع) – ابنا - حضور زنان فاضله و عالمه، تاریخی به قدمت تاریخ اسلام را داراست، اگر چه به تحقیق می‌توان گفت که هیچ قرنی از 14 قرن گذشته، خالی از دهها بانوی محدث، مفسر، مولف، فقیه، فیلسوف، ادیب و شاعر نبوده است. اما تحولات چهل ساله گذشته در ایران اسلامی، تحولی عظیم در آموزش و تربیت نسلی از بانوان عالمه ایجاد کرده است.
پرورش دهها بانوی مجتهده
اگر نخواهیم به بانوانی که در طول 40 سال گذشته در محضر دروس اساتید برجسته حوزه در قم، مشهد یا دیگر شهرها به تحصیل عالی ترین دروس حوزوی از جمله درس خارج فقه و اصول پرداخته اند اشاره کنیم، نمی توانیم این را نگوییم که تعداد زیادی از بانوان فاضله تهرانی، از ده ها سالها پیش، توانمندی علمی و فقهی برای شرکت در درس خارج فقه و اصول مقام معظم رهبری را یافته اند.
این دروس که همزمان با سالروز شهادت امام جعفر صادق(ع) در سال 1369 آغاز شده و با تمامی مشغله‌های سیاسی و اداری مقام معظم رهبری به عنوان رهبر نظام اسلامی، تقریبا بدون وقفه تا اواخر سال 1398 و همزمان با شیوع کرونا، به مدت حدود 30 سال در موضوعاتی مانند جهاد، غیبت، موسیقی، قصاص، صلاه و دیگر موضوعات فقهی ادامه داشت، در این جلسات علمی، که با حضور نزدیک به 800 نفر از آقایان فقیه، فاضل و عالم برگزار می شد، بانوان فاضلی نیز، که برخی منابع تعداد آنان را حدود 50 نفر اعلام کرده اند پس از گذراندن مراحل حدود 15 ساله دروس مرسوم حوزوی، به اصطلاح پایان کفایه و رسائل، همچنین اخذ تایید علمی و احراز توانایی فقهی، شرکت داشته اند و هم اکنون می توان از ده ها بانوی «عالمه و فقیهه» که با نزدیک به 40 سال فعالیت علمی در حوزه های علمیه به سطح اجتهاد رسیده اند، سخن گفت.
تصاویر منتشره و تصاویر عمومی منتشر شده از این جلسات در سالهای متمادی، نشانگر این حضور چشمگیر بانوان است.
گفتگوهای دو طرفه یا به اصطلاح حوزوی، «طرح اشکال و حضور متشکلین» با حفظ حرمت اساتید، در مباحث علمی از رسوم پسندیده حوزوی است و دروس مقام رهبری نیز از این موضوع خالی نیست.
برخی از حاضرین در این جلسات، درباره توانمندی علمی بانوان در جلسات دروس خارج مقام معظم رهبری می گویند: «یکی از نکات جالب درس ایشان شرکت خانم ها در کلاس است و از اشکالاتی که به مباحث وارد می کنند معلوم می شود که اهل فضل و دقت علمی هستند، به خصوص یکی از آنها که اشکالات رجالی می‌کنند. حضرت آقا در بحث رجال در اوج هستند و در پاسخگویی به سؤالات شاگردان به طلاب لطف دارند، البته در مورد خانم ها با عنایت بیشری پاسخگو هستند. مثلا اگر یک خانم و آقا همزمان با هم اشکال کنند، آقا ابتدا پاسخ خانم را می دهند و او را مقدم می دارند. ایشان واقعا برای بانوان احترام بالایی قائل هستند».
بار دیگر باید گفت که این بانوان، تنها کسانی هستند که در تهران حضور داشتند و برای ارزیابی مقدماتی، حضور علمی دیگر بانوان در دروس دیگر فقیهان و مجتهدان در شهرهای دیگر را نیز باید به این تعداد افزود.
اگر چه روال مرسوم این بانوان حوزوی، فعالیتهای گسترده آموزشی، تبلیغی یا پژوهشی در عالی ترین سطوح مختلف حوزوی یا دانشگاهی و حتی در کشورهای مختلف جهان است در کنار دوری از شهرت یا فعالیت رسانه ای است اما نباید این «دیده نشدن» به معنای «نبودن» معنا شود.
نکته جالب این است که در یک بررسی ساده، سابقه برگزاری دروس خارج فقه و اصول توسط بانوانی که هم اکنون در قید حیات هستند، سابقه ای حدود 25 ساله را دارد، به عبارتی دیگر بانوان مجتهده‌ای از حدود 30 سال پیش در کشور وجود داشته‌اند و جلسات علمی آنها نیز برای بانوان تشکیل شده و هم اکنون نیز ادامه دارد. از این دروس نیز کتابهای فقهی مختلفی تدوین و منتشر شده که با مطالعه این کتاب‌ها، برای هر شخص با توانایی علمی، توانمندی های فقهی این بانوان روشن می‌شود.
پدیده‌ای عظیم و مبارک
اکنون بهتر می‌توان درک مناسبی از
سخنان اخیر مقام معظم رهبری در دیدار با طلاب خواهر جامعه الزهرا(س) داشت، ایشان در
این دیدار فرمودند: «امروز خوشبختانه زن‌هایی
که مجتهدند، به اجتهاد فقهی رسیده‌اند کم نیستند. بنده حتّی معتقدم بسیاری از
مسائل زنانه که موضوعش زنان هستند و مردها درست موضوع را تشخیص نمی‌دهند، باید
خانم‌ها از مجتهد زن تقلید کنند».
البته این تصریح مقام معظم رهبری بر حضور بانوان مجتهد را باید حاصل تاکید و تلاشی دانست که ایشان برای ارتقای سطح علمی بانوان طلبه در کشور داشته اند، به عنوان نمونه ایشان در سال 1374 فرمودند: «این خیلی برای جامعه‌ی ما پیشرفت بزرگی است که در میان بانوان تعداد قابل توجّهی مجتهدات وجود داشته باشد، یعنی بانوانی که قدرت بر استنباط احکام و معارف الهی را دارند. از متون اسلامی، خیلی پدیده پرارزشی است، بسیار چیز مهمّی است».
ایشان همچنین با اشاره به احکام ویژه بانوان در سال 1375 گفتند: «اعتقاد بنده این است که ما حتماً فقیه زن و مجتهد زن لازم داریم و گمان من این است که دماء ثلاثه و امثال اینها را غیر از زن هیچکس نمیتواند فتوا بدهد... به هر حال فقیه زن لازم است.»
بدون شک تربیت دهها هزار طلبه خواهر در طول 40 سال گذشته، در طول تاریخ کم نظیر و پرورش دهها بانوی مجتهده در طول این مدت، از موضوعات بی نظیر در طول تاریخ تشییع است. این تحول عظیم در سخنان مقام معظم رهبری در مهر ماه 1389 با اوصافی مانند «پدیده ی عظیم و مبارک» که «برای انقلاب آبروست» وصف شده است.
سیدعلی اصغر حسینی /ابنا
..................................
پایان پیام
