به گزارش خبرگزاری بینالمللی اهلبیت(ع) ـ ابنا ـ همایش «تمدن نوین اسلامی» با حضور آیت الله «رضا رمضانی» دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت(ع) روز شنبه 15 دی 1403 در هتل فارس در شهر داکا در پایتخت کشور بنگلادش برگزار شد.
آیت الله «رضا رمضانی» که به عنوان مهمان ویژه در این همایش حضور داشت، با اشاره به ابعاد تمدن اسلامی اظهار کرد: تمدن اسلامی یک مقوله اجتماعی است که حاصل یک نوع اندیشه و تفکر است. امروز در دنیا، 10 تمدن از جمله تمدن غرب، تمدن آمریکایی وجود دارد. ما معتقدیم که اسلام دارای تمدن است و ما زیباترین و کاملترین اندیشه و اخلاق را در اسلام داریم. ما معتقد هستیم که اسلام دارای فقه الاجتماع یعنی جامعترین فقه برای سبک زندگی در بخشهای مختلف فردی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی است. ساختن تمدن در هر کشوری، نشانگر پیشرفت آن کشور و نظام است.
وی ادامه داد: یکی از ویژگیهای تمدن اسلامی، نظاممندی در عرصههای مادی و معنوی است. این تمدن، قانونمند، منضبط و دارای ضوابط میباشد. عناصری که تمدن را تشکیل میدهد، اهمیت دادن به علم و ترویج دانش و تولید ثروت و سرمایه، در سایۀ قدرت سیاسی و امنیت همگانی است.
دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت(ع) افزود: مسلمانان نباید اجازه دهند تا قربانی نقشههای دشمن شوند. چرا کشتهها همیشه بین مسلمانان باید باشد؟ باید مسیر و راهبردی اتخاذ کنیم تا در میان مسلمانان هیچگاه کشته نداشته باشیم و مسلمانان قربانی نشوند.
آیت الله رمضانی با اشاره به ویژگیهای جامعه متمدن اظهار کرد: اولین ویژگی این جامعه، کرامتمحوری است. همۀ انسانها اعم از مرد و زن و کوچک و جوان باید از کرامت و بزرگواری انسانی، برخوردار باشند. وقتی که خداوند می خواهد پیامبرش را تعلیم دهد، خود را اکرم معرفی میکند: «اقْرَأْ وَرَبُّكَ الْأَكْرَمُ، الَّذِي عَلَّمَ بِالْقَلَمِ»، فرشتگان خداوند که واسطههای فیض هستند به عنوان کریم معرفی میشوند، پیامبری که برای هدایت انسان مبعوث میشود، پیامبر کریم است و قرآنی که با عنوان کتاب معرفی میشود، قرآن کریم است. انسانها از کرامت ذاتی برخوردار هستند و بشر با تلاش میتواند خود را به کرامت اکتسابی برساند «إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقاکُمْ».
وی ادامه داد: ویژگی دوم جامعه متمدن اسلامی این است که آگاه و بصیر باشد. جهل عامل پسرفت هر جامعه، و آگاهی عامل پیشرفت آن است. امیرالمومنین(ع) در نهج البلاغه فرمودند: «إِلَى اللَّهِ أَشْكُو مِنْ مَعْشَرٍ يَعِيشُونَ جُهَّالًا وَ يَمُوتُونَ ضُلَّالًا، لَيْسَ فِيهِمْ سِلْعَةٌ أَبْوَرُ مِنَ الْكِتَابِ إِذَا تُلِيَ حَقَّ تِلَاوَتِه»، شکایت میکنم از انسانهایی که با جهل زندگی میکنند و مرگشان هم به گمراهی است، اینها ارزشها را وارونه میکنند. جامعۀ آگاه مسلمان، به جامعهای گفته میشود که ارزشها را در جای خود قرار میدهد و اعضای چنین جامعهای باید آگاه به وضعیت مسلمانان در جهان باشند.
دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت(ع) افزود: ویژگی سوم جامعه متمدن، جامعهای است که علممحور (Science) باشد، چون علم قدرت میآورد. رتبه علمی ایران در طول 46 سال گذشته از رتبه 57 به رتبه 16 رسید و رتبه ایران در برخی از علوم 10 و در برخی از علوم دیگر، 5 است. بنابراین تمام کشورهای مسلمان باید پایگاه علمی داشته باشند تا به اقتدار علمی برسند، چون علم، کشور را به لحاظ تمدنی رشد میدهد. چهارمین ویژگی جامعه متمدن این است که چنین جامعهای، باورمند و مومن و دارای ایمان به غیبت و نظام توحیدی است. علم در مقابل توحید نیست، بلکه علم، انسان را به خداوند نزدیک میکند و دانشمندان چنین اعتقادی را دارند؛ به عنوان مثال «ژان گیتون» کتابی با عنوان «خداوند و علم» را نوشت. لذا، تمدن نوین اسلامی باید باورهای خود را به علم غیب و خدا تقویت کند.
آیت الله رمضانی، جامعه متمدن اسلامی را جامعهی عدالتخواه و عدالتمحور دانست و تصریح کرد: همهی انبیا برای تحقق عدالت آمدند «لَقَدْ أَرْسَلْنا رُسُلَنا بِالْبَیِّناتِ وَ أَنْزَلْنا مَعَهُمُ الْکِتابَ وَ الْمِیزانَ لِیَقُومَ النّاسُ بِالْقِسْطِ»، عدالت امر تحمیلی نیست، بلکه بشر فطرتاً به دنبال عدالت است. اسلام به دنبال آن است تا عدالت به معنای واقعی در جامعه بشری ایجاد شود و همه از عدالت برخوردار باشند. البته امروز این واژهها، واژههای مظلومی است؛ با شعار و ادعای عدالت، ظلم میکنند در حالی که از عدالت خبری نیست. از این رو، عدالت باید در کل بشریت، تحقق پیدا کند.
وی ادامه داد: ششمین ویژگی جامعه متمدن، خردورزی است؛ یعنی جامعه ای که تعقل می کند. ما معتقدیم که اسلام دین عقلانی است و تمام گزارههای اسلام با عقل حمایت میشود. مذاهب مختلف اسلامی عنایت جدی به تعقل و خرد دارند و حدود 300 آیه در قرآن درباره تفکر و تعقل و تامل است. ویژگی دیگر جامعه متمدن این است که چنین جامعهای از امن و آرامش و امنیت جامع برخوردار است، نه این که جامعه را به تنش و خشونت فراخواند. اسلام به هیچ وجه دین خشونت نیست، خشونت را دیگران به اسلام نسبت میدهند، اسلام دین رحمت، مدارا و عقلانی است و هیچگاه دین خشونت نیست و نخواهد بود.
دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت(ع) افزود: در جامعه متمدن همه باید از امنیت برخوردار باشند در حالی که در تمدن غربی امنیت فقط برای عده خاص است. در غزه که کودکان و زنان بیگناه کشته میشوند، هیچگاه سخن از امن و امنیت نیست، بلکه هدف در آنجا تبدیل کردن یک شهر به عنوان یک زندان بزرگ جهان است. غزه یک زندان بینالمللی است و از هیچ طرف نمیتوان کمکهای انساندوستانه به آنجا ارسال کرد.
آیت الله رمضانی با اشاره به جایگاه معنویت در جامعه متمدن اسلامی اظهار کرد: ویژگی هشتم چنین جامعهای، توجه به معناگرایی و معنویت است. جامعه متمدن اسلامی به معنویت و درون انسان و شایستگیهای باطن او و ارتباطش با عالم غیب توجه میکند. فقط نگاه مادیگرایانه نسبت به انسان نباید داشته باشیم، چون حقیقت انسان، معناگرایی و حرکت به سمت معنویت است «يَا أَيُّهَا الْإِنْسَانُ إِنَّكَ كَادِحٌ إِلَى رَبِّكَ كَدْحًا فَمُلَاقِيهِ». در جامعۀ متمدن انسان اگر میخواهد به آرامش برسد، باید معناگرا و اهل معنویت باشد. البته مراد معناگرایی حقیقی و نه معناگرایی بدلی و جعلی است.
وی ادامه داد: امروزه در غرب به دنبال معنویت جعلی هسنند و چهار هزار معنویت در غرب به وجود آمده است، اما معنویتی که جدا از خدا است. معنویت جدا از خدا، انسان را به آرامش نمیرساند؛ البته معلوم میشود اصلی هست که آن را جعل میکنند. معنویت وجود دارد، اما نمیخواهند بشریت را به معنویت دینی که در رأس آن خداست، سوق دهند. نتیجه میگیریم که جامعه متمدن باید به سمت معنویت برود. ویژگی نهم جامعه متمدن، مسئولیتپذیری است که البته این زایدۀ ویژگی قبلی است. معنویتهایی در دنیا ترویج میشود که مسئولیتستیز و مسئولیتگریز است، یعنی انسان را در یک گوشه قرار میدهد اما معنویتی که در اسلام مورد تاکید قرار میگیرد به انسان در عرصههای مختلف مسئولیت میدهد و این ویژگی مهم جامعه متمدن اسلامی است.
دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت(ع) افزود: دهمین ویژگی جامعه متمدن نوین اسلامی، فسادستیزی و فسادگریزی است. در جامعه متمدن اسلامی، فساد وجود ندارد و اجازه داده نمیشود تا کسی در مسیر فساد مالی، اخلاقی، عقیدتی و فکری قرار گیرد. بلکه جامعه اسلامی در برابر همه این فسادها میایستد و مقابله میکند. ما دو اصل سلبی در اسلام داریم که نباید ظلم کنیم و نباید ظلم را بپذیریم، این دو در اسلام به هیچ وجه وجود ندارد. ویژگی یازدهم جامعۀ متمدن اسلامی، معتدل بودن آن است و مبتلا به افراط و تفریط نیست. «وَكَذَٰلِكَ جَعَلْنَاكُمْ أُمَّةً وَسَطًا لِتَكُونُوا شُهَدَاءَ عَلَى النَّاسِ وَيَكُونَ الرَّسُولُ عَلَيْكُمْ شَهِيدًا». جامعهای که دچار افراط و تفریط باشد هیچگاه رشد نمیکند. ویژگی دوازدهم جامعه متمدن، اخلاقمحوری است، لذا وقتی خداوند پیامبر(ص) را به اخلاقش ستایش میکند.
آیت الله رمضانی با اشاره به نگاه به آخرت در جامعه متمدن اسلامی اظهار کرد: سیزدهمین ویژگی این جامعه، آخرتگرایی و تلاش برای آبادانی آخرت است. اگر جامعه غربی فقط به دنیا توجه میکند اما جامعه اسلامی دنیا و آخرت را آباد میکند. چهاردهمین ویژگی جامعه متمدن اسلامی، تکلیفمداری و اعتقاد به واجبات و محرمات است. همۀ مذاهب ما واجبات و محرمات و مستحبات و مکروهات دارند. آن چه چیزی که واجب است، مصلحت است و آن چیزی که حرام است، مفسده است و همه اینها براساس حکمت جعل شده است. پانزدهمین ویژگی جامعه متمدن اسلامی، اعتقاد به توزیع عادلانۀ ثروت است. امروزه 10 درصد ثروت دنیا برای جمعیت 90 درصدی است و 90 درصد ثروت دنیا برای 10 درصد است و این عین ظلم و بیعدالتی است. هم اکنون، یک میلیارد کودک و نوجوان در دنیا از سوءتغذیه رنج میبرند و متاسفانه تمدن غربی بستر بیعدالتی در دنیا را ایجاد کرد.
وی ادامه داد: آخرین ویژگی جامعۀ متمدن اسلامی این است که چنین جامعهای، بر مبنای نشر رحمت الهی برای همه بشر است. «وَمَا أَرْسَلْنَاكَ إِلَّا رَحْمَةً لِلْعَالَمِينَ» پیامبر اکرم(ص) برای همهی بشریت و نشر رحمت در کل عالم مبعوث شدند. خود پیامبر(ص) فرمودند که من برای نشر رحمت مبعوث شدم. رحمت هیچگاه با خشونت سازگاری ندارد و نسبتی بین خشونت و آموزههای پیامبر اکرم(ص) نیست. این نقشه دشمن است که خشونت را به اسلام، پیامبر(ص) یا کتاب مسلمانان نسبت میدهد، در حالی که مدیریت پیامبر(ص)، بر پایۀ رحمت بود.
دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت(ع) در پایان خاطرنشان کرد: پس از آنکه برخی از مسلمانان در حق پیامبر(ص) بیمهری کردند، این آیات نازل شد که «فَبِمَا رَحْمَةٍ مِنَ اللَّهِ لِنْتَ لَهُمْ وَلَوْ كُنْتَ فَظًّا غَلِيظَ الْقَلْبِ لَانْفَضُّوا مِنْ حَوْلِكَ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَاسْتَغْفِرْ لَهُمْ وَشَاوِرْهُمْ فِي الْأَمْرِ فَإِذَا عَزَمْتَ فَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُتَوَكِّلِينَ» خداوند در این آیات به پیامبر اکرم(ص) خاطرنشان میکند که با مسلمانان با مهربانی رفتار کن، آنها را ببخش و برای آنان استغفار کن. همچنین با مسلمانان در امور مهم مشورت کن و آنگاه که تصمیم گرفتی به خداوند توکل کن.
........................................
پایان پیام/ 167