خبرگزاری اهل‌بیت(ع) - ابنا

پنجشنبه ۲۰ دی ۱۴۰۳
۲۱:۵۰
در حال بارگذاری؛ صبور باشید
پنجشنبه
۲۰ دی
۱۴۰۳
۱۱:۴۴:۱۵
منبع:
ابنا
کد خبر:
1521458

«وزن نور و سایه»، نگاهی به نکات علمی در دعاهای امام سجاد(ع)

در دعاهای کتاب شریف صحیفه سجادیه همچنین دیگر دعاهای امام سجاد(ع)، مواردی را می توان یافت که با یافته های علمی تطابق کامل دارد. بلاشک بیان این مطالب علمی، در کتابی که از تالیف آن، حدود 1400 سال گذشته است، زاویه ای دیگر از معجزات سخنان اهل بیت (ع) را روشن می کند.

آآ

به گزارش خبرگزاری بین المللی اهل بیت(ع) - ابنا - در میان دعاهای صحیفه سجادیه و دیگر دعاهای دیگر از ایشان که در دیگر منابع حدیثی آمده است، مواردی یافت می شود که با یافته های علمی دانش های امروزین در رشته های تخصصی مانند علوم پزشکی، زمین شناسی، اختر فیزیک ، نجوم و ترمودینامیک تطبیق دارد.

 کروی بودن زمین

امروزه اثبات کروی بودن زمین، بی نیاز از هر استدلالی است و تصاویر ماهواره ای منتشر شده از زمین، ساده ترین دلیل اثبات آن است. در سوره مبارکه فاطر آیه 13، خداوند می فرماید : يُولِجُ اللَّيْلَ فِي النَّهَارِ وَيُولِجُ النَّهَارَ فِي اللَّيْلِ، او شب را در روز داخل می‌کند و روز را در شب. امام سجاد ع نیز در فراز پنجم از دعای ششم صحیفه سجادیه درباره روز و شب می فرماید: الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي.... یولِجُ کلَّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا فِی صَاحِبِهِ، وَ یولِجُ صَاحِبَهُ فِیهِ، خدا را حمد می کنیم چون ... هر یک را درون دیگری فرو بَرَد و برون آرد. امام اگر تنها می خواست كوتاه شدن شب‏ها و بلند شدن روزها و يا عكس آن  بیان کند، نیازی به تکرار دو جمله مشابه هم نبود، منظور امام از جمله دوم اين است كه وارد ساختن شب در روز، درست در همان موقع است كه روز در شب وارد شده است و اين حالت در صورتى تحقق مى‏يابد كه زمين كروى باشد زيرا اگر زمين كروى باشد، در يك سطح كه شب وارد روز شده است، در همان حال در سطح ديگر زمين، روز وارد شب خواهد گرديد.

 آب آلوده، منشا وبا

بیماری وبا، در طول قرون، میلیون ها انسانها را به کام مرگ برد ولی تا حدود یکصد سال پیش، هیچ کس نمی دانست که وبا فقط توسط آب آلوده منتقل می شود، همانگونه که برخی از بیماری ها مانند کرونا از طریق سیستم تنفسی منتقل می شد. امام سجاد(ع) در دعای27 صحیفه سجادیه ، دعای مرزداران، با اشاره به این مطلب می فرماید: اللَّهُمَّ وَ امْزُجْ مِیاهَهُمْ بِالْوَبَاءِ خدایا، آبهای دشمنان را به وبا آلوده کن. امام علی(ع) در خطبه 126، غاصبان خلافت را به کسانی که آب صاف را به وبا آلوده می کند تشبیه می کند: «وَ جَدَحُوا بَیْنِی وَ بَیْنَهُمْ شِرْباً وَبِیئاً» میان من و خودشان آب صاف را گِل آلود و وبا آمیز کردند.

 وزن نور و سایه

سعید بن مصیب دعایی را از امام سجاد(ع) نقل می کند و به نقل از ایشان این دعا را دعای «تسبیح اعظم» معرفی می کند، در این دعا از ایشان نقل شده است که می فرمودند: سُبْحَانَكَ تَعْلَمُ وَزْنَ الشَّمْسِ وَالْقَمَرِ، سُبْحَانَكَ تَعْلَمُ وَزْنَ الظُّلْمَةِ وَالنُّورِ، سُبْحَانَكَ تَعْلَمُ وَزْنَ الْفَیْءِ وَالْهَوَاءِ، سُبْحَانَكَ تَعْلَمُ وَزْنَ الرِّيحِ كَمْ هِيَ مِنْ مِثْقَالِ ذَرَّةٍ، پاکی تو که می‌دانی وزن خورشید و ماه را، پاکی تو، که می‌دانی وزن تاریکی و روشنی را، پاکی تو، که می‌دانی وزن سایه و هوا را، پاکی تو، که می‌دانی وزن باد را که چه مقدار بیشتر از وزن ذره است.

در این عبارت حضرت به وزن خورشید، وزن ماه، وزن تاریکی، وزن نور، وزن سایه ، وزن هوا و وزن باد اشاره می کند. اگر چه بررسی علمی هر کدام از این واژه ها، نیازمند مقالات متعدد است. اما به عنوان نمونه، دانشمندان اختر فیزیک به تازگی وزن خورشید را  برابر با «ده به توان سی ×1.9885 کیلوگرم» اعلام کرده اند که این عدد معادل وزن 333 هزار کره زمین است یعنی اگر  خورشید را بر روی یک کفه ترازو قرار دهیم، در کفه دیگر، حدود 333,000 کره زمین باید قرار دهیم تا ترازو در وضعیت تعادل قرار گیرد. وزن کره ماه نیز براساس محاسبات نجومی، 2/15 میلیارد میلیارد تن می باشد.

معیار این محاسبات نیز قانون جاذبه و جرم اشیاء و قوانین مرتبط با آن بوده که از کشف آن، حدود 150سال می گذرد بنابراین امکان محاسبه وزن هر چیزی بدون به دست آوردن جرم آن شیء و نسبت آن با قوانین جاذبه امکان پذیر نبوده است. بر همین اساس نیز هر شیی ای که دارای جرم باشد با توجه به قانون جاذبه ، بدون توجه به کوچک یا بزرگ بودن آن قابل محاسبه است و تفاوتی بنیادین میان نحوه محاسبه وزن یک ذره میکرونی یا وزن کهکشان راه شیری با هزاران ستاره و سیاره نیست.

اما وزن نور و وزن سایه چیست؟

تصور اینکه نور و حتی سایه دارای(وزن باشد، در نگاه  اولیه، سخت است و نحوه محاسبه وزن آنها نیز موردی عجیب به نظر می رسد. براساس قوانین فیزیکِ نور، نور از ذرات يا بسته‌هاي بسيار کوچک انرژی به نام «فوتون» ساخته شده است که به کمک عدد ثابت «پلانک» می‌توان وزن يک «فوتون» را حساب نمود. همچنین برای رویت یک محیط با مساحت یک سانتی متر ، تعداد حدود 10 به توان 30 فوتون جا می‌گيرد که وزن آن برابر است با حدود 1 گرم در يک ثانيه. اگر چه این عدد بسیار ناچیز است اما به هر حال وجود دارد و قابل محاسبه است. 

براین اساس می توان گفت: وزن یک شهر مانند شیکاگو در روز بیشتر از شب است که عدد آن حدود 140 کیلوگرم محاسبه شده است. اما وزن سایه، با این بیان قابل درک است : اگر فشار هوا روی سطح زمين را تقريباً يکسان بدانیم، اگر فرض کنيم هوا آفتابی باشد و شخصی در مقابل آفتاب بايستد محيطی که سايه شخص قرار دارد سردتر از قسمتهاي روشن اطراف اوست و چون هوا يکسان است، طبق رابطه ثابت فشار حجم قسمت سايه کمتر مي‌شود و از هوای اطراف به آنجا می‌آيد و به اصطلاح هوای دمای موجود در سايه منقبض‌تر است و در نتيجه جرم هوای سايه‌دار، زيادتر و وزن آن بيشتر از هوا روشن اطراف می شود.

همانگونه که قبلا بیان شد اساس محاسبات وزن هر چیزی، جرم آن شیء و نسبت آن با قانون جاذبه است ، جرم نیز از محاسبه وزن مجموعه ذرات تشکیل دهنده یک شی ء تشکیل می شود و به نظر می رسد که این جمله علمی با  این عبارت از دعا امام سجاد (ع) قابل انطباق باشد که حضرت می فرماید: كَمْ هِيَ مِنْ مِثْقَالِ ذَرَّةٍ، که (این وزن) چه مقدار از وزن ذره است. بخصوص آنکه کلماتی مانند ارض، سماء، ریح در کلام عربی، مونث است و می توان ضمیر «هی» را به تمام آنها برگرداند. برخلاف کلمه «ماء» که در زمان عربی، مذکر است.

سید علی اصغر حسینی/ ابنا

..........................

پایان پیام