خبرگزاری اهل بیت(ع) - ابنا: «وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللهِ جَمِيعاً وَ لَا تَفَرَّقُوا»[1] یکی از کلیدیترین پیامهای قرآن کریم است که بر اتحاد مسلمانان تأکید دارد. در دوران کنونی، ابرقدرتها و مستبدان جهانی تلاش میکنند تا جهان اسلام را زیر سلطه خود قرار دهند و با ابزارهای مختلف از جمله نمایش قدرت تسلیحاتی و سرمایهگذاری در کشورهای تحت سلطه، به اهداف استعماری خود دست یابند. تنها راه مقابله با این تهدیدها، اتحاد میان ملتهای مسلمان و مقاومت در برابر دشمنان با ایمان و توکل به خداوند است.
وحدت الهی: بنیاد اتحاد مسلمانانتوحید الهی مبنای اصلی اتحاد مسلمانان است. قرآن کریم در آیاتی مانند «اِنَّما اللهُ اِلهٌ واحِدٌ» [2] و «رَبَّکُمُ الَّذی خَلَقَکُم مِنْ نَفْسٍ واحِدَةٍ» [3] بر اهمیت وحدت تأکید میکند. وحدت مسلمانان تضمینکننده پیشرفت، تعالی و رستگاری آنان است و اختلاف را به عنوان ابزار شیطان برای تفرقه معرفی میکند. مسلمانان با حفظ اتحاد، میتوانند در برابر دشمنان ایستادگی کنند و پرچم توحید را بر فراز جهان برافرازند.
تلاشهای پیامبر (ص) برای تحقق اتحاد اسلامیپیامبر اکرم (ص) در راه ایجاد اتحاد میان مسلمانان اقدامات بیشماری انجام دادند. یکی از اولین اقدامات ایشان پس از ورود به مدینه، پیریزی جامعهای اسلامی بر پایه برادری و صلح بود. پیامبر (ص) بین قبایل «اوس» و «خزرج» که سالها در جنگ بودند، صلح برقرار کردند و میان «مهاجران» و «انصار» پیمان برادری بستند. ایشان با ایجاد اتحاد و همبستگی، جامعهای متحد و عاری از کینهتوزی و تعصبات قبیلهای بنا کردند. [4]
آیین محمدی نهتنها مشرکان و بتپرستان را به توحید الهی دعوت کرد، بلکه وحدت امت اسلامی را نیز تقویت نمود. پیامبر (ص) همواره به مسلمانان یادآوری میکردند که نیروی بزرگ از پیوستگی نیروهای کوچک به دست میآید. ایشان در مواقع بحرانی، از طریق خطابهها و دستورات حکیمانه، اتحاد میان مسلمانان را مستحکم میکردند. [5]
اسلام: محور اتحاد و برادریاسلام نیرویی است که قبایل و ملتها را به هم پیوند میدهد و جامعهای یگانه ایجاد میکند. پیامبر (ص) با تاکید بر کمک انصار به مهاجران و ایجاد روابط برادری میان آنان، پایههای همبستگی اجتماعی را تقویت کردند. نمونهای از این پیوند، عبدالرحمن بن عوف بود که بدون هیچ سرمایهای به مدینه آمد و با حمایت برادر انصاری خود توانست زندگی تازهای آغاز کند. [6]
حمایت الهی از جماعت متحداتحاد مسلمانان همواره تحت حمایت الهی بوده است. پیامبر (ص) در خطبهای فرمودند: «اِنَّما المُؤمِنونَ اِخوَةٌ فَاَصْلِحُوا بَیْنَ اَخَوَیْکُم». [7] این تأکید قرآنی نشان میدهد که وحدت، مسلمانان را در برابر دسیسههای دشمنان ایمن میکند. همانطور که علی (ع) فرمودند: «از پراکندگی بپرهیزید که انسانِ تنها بهرهی شیطان است؛ چنانکه گوسفندانِ تکرو طعمهی گرگ میشوند». [8]
نمونهای از تلاش پیامبر (ص) برای همبستگییکی از مهمترین اقدامات پیامبر (ص) در مدینه، اعلام برادری میان مهاجران و انصار بود. ایشان پس از نماز مغرب به مسلمانان گفتند: «قسمتی از شما در عقبه با من بیعت کردید و مرا به شهر خود فراخواندید. اکنون اعلام میکنم که شما مهاجران و انصار برادر یکدیگر هستید». این اقدام پیامبر (ص) تأثیر عمیقی در جامعه اسلامی گذاشت و مسلمانان از همه طبقات اجتماعی را به هم نزدیک کرد. [9]
پیامبر اکرم (ص) با درایت و هوشیاری، وحدت میان قبایل و گروههای مختلف مسلمان را برقرار کردند. امروزه نیز ادامه حیات سیاسی و دینی مسلمانان در گرو اتحاد و همبستگی است. مسلمانان جهان باید با پیروی از سیره پیامبر (ص)، به تلاشهای خود برای حفظ وحدت ادامه دهند و اجازه ندهند دشمنان از تفرقه میان آنان سوءاستفاده کنند.
منابع
قرآن کریم، سوره آل عمران، آیه 103.
قرآن کریم، سوره نساء، آیه 171.
قرآن کریم، سوره زمر، آیه 6.
احمدی بیرجندی، احمد، چهارده اختر تابناک، مؤسسهی چاپ و انتشارات آستان قدس رضوی، چاپ نهم.
پاینده، ابوالقاسم، نهج الفصاحه، انتشارات جاویدان، 1374.
خرمشاهی، بهاءالدین و انصاری، مسعود، پیام پیامبر (ص)، انتشارات جامی، 1376.
قرآن کریم، سوره حجرات، آیه 10.
نهج البلاغه، خطبه 176.
رهنما، زینالعابدین، پیامبر، جلد 1 و 2، چاپخانهی آتشکده، چاپ چهاردهم.