به گزارش خبرگزاري اهل بيت (ع) ـ‌ابنا ـ،در این نشست علمی که به همت دفتر جنبش نرم افزاری پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد، حجت‌الاسلام و المسلمين دكتر"كياشمشكي" و دكتر "محمد سعيديمهر" به تبیین نظرات خود در موضوع یاد شده پرداختند.
دكتر "محمد سعيدي مهر" با اشاره به جايگاه بحث گفت: اگر به صورت روشمند وارد علوم نشويم سردرگم ميمانيم و نميتوانيم به نتيجه مورد نظر برسيم.
وي ادامه داد: با توجه به تنوع و تعدد روشها ما را دچار مشكل ميكند و در مقام عمل در بكار گرفتن اين روشها با مشكل روبرو خواهيم شد.
"سعيديمهر" افزود: ما در مفهوم شناسي هم دچار ابهام هستيم و حتي در مورد خود مفهوم روش شناسي در حوزههاي مختلف، برداشت هاي متفاوتي ميشود.
عضو هيئت علمي دانشگاه تربيت مدرس در جواب اين سوال كه چه روشهاي جديدي را ميتوان در دين پژوهي استفاده كرد، گفت: دينپژوهي عنوان علوم جديدي است كه شاخههايي از علوم كه با دين ارتباط دارند را در بر ميگيرد مثل تفسير، فقه، اصول، كلام، جامعهشناسي دين، الهيات و ... كه در هر حوزه با ويژگيهاي خاصي روبرو هستيم.
وي ادامه داد: روش تحليلي يكي از اين روشهاست و با اين كه پيشينه زيادي دارد اما جديد به حساب ميآيد چون اين روشي است كه در فلسفه غرب مطرح شده و الآن رويكرد غالب در كشورهاي غربي انگليسيزبان ميباشد.
"سعيدي مهر" افزود: روش تحليل مفهومي و تحليل گزارهاي از رويكردهاي تحليلي ميباشد و در علوم ديني عقلي بسيار راهگشاست و در علوم ديني نقلي ميتوان از روش هرمنوتيك استفاده كرد.
حجت‌الاسلام و المسلمين دكتر"كياشمشكي" روش شناسي را فرزند تحولات جديد خواند و گفت: بحث روششناسي بحث جديدي است و پيشينه ندارد و در گذشته كه ساختار علم ارسطويي بوده چيزي به نام روش نبوده و اصولا روش را همان منطق ميگرفتند.
وي ادامه داد: در علوم دو نوع قواعد خاص و عام داريم كه قواعد عام همان منطق است كه به عنوان قواعد اوليه فكر شمرده ميشود و اجتناب ناپذير است و قواعد خاص همان روش است كه به عنوان قواعد ثانوي فكر شمرده ميشود و با تغيير حوزه اقتضائاتش هم فرق ميكند.
وي افزود: الآن علوم بر اساس روش تقسيم ميشود برخلاق قديم كه بر اساس موضوع تقسيم ميشدند.
"كياشمشكي" با اشاره به منظرهاي مختلف روش شناسي گفت: مثلا تئوري قبض و بسط شريعت، يك تئوري در معرفت ديني است كه هم توصيفي است و هم پيامد توصيهاي دارد كه اين وجه دوم همان چيزي است كه از آن به روش شناسي تعبير ميكنيم.
وي ادامه داد: بحث معرفت شناسي پايه بحث روش شناسي است و معمولا معرفتشناسيهاي ديگر علوم را پايه معرفت شناسي دين قرار مي دهند و نسبت آنها را با معرفت ديني ميسنجند.
عضو هيئت علمي دانشگاه امير كبير در رابطه با ديدگاههاي معرفتشناختي گفت: ديدگاه پوزيتيويستي يكي از اين ديدگاههاست كه قائل به تسري روش علوم تجربي به ديگر علوم است و در حال حاضر در داخل كشور در بين دانشگاهيان طرفدار دارد. در مقابل اين ديدگاه رويكرد پلوراليستي است كه قائل به كثرت در روش مي باشد و در هر موردي روش مخصوصي را توصيه ميكند.
وي ادامه داد: نگرش طيفي تشكيكي هم يكي از ديدگاههاست كه بين اين دو طيف مي باشد.
وي افزود: ديدگاه ديگري داريم با عنوان كلگرايي كه اساسا معرفت را مقولهاي پيچيده با يك كليت ميداند كه خود داراي دو زير شاخه افراطي و تعديلي است كه شاخه افراطي آن قائل به تغيير در همه معرفتها در صورت تغيير در يكي از آنهاست كه تئوري قبض و بسط شريعت در اين ديدگاه است ولي در ديدگاه تعديلي معرفت ديني را شبكهاي خاص ميداند كه فارغ از شبكههاي معرفتي ديگر بوده و تغيير در بخشي از آن به تغيير در بخشهاي ديگر ميانجامد. مثلا فقه برآمده از كلام امامي با فقه برآمده از كلام اشعري طبق اين دادگاه متفاوت ميباشد.
در پايان نشست اساتيد حاضر در جلسه به سوالات حاضرين پاسخ دادند.
.......................................
پايان پيام/130