کتابخانه آستانه حضرت فاطمه معصومه (س) از آغاز تاکنون
حجت‌الاسلام غلام‌علی عباسی فردویی در گفت‌وگو با مرکز خبر حوزه تاریخچه و نحوه شکل‌گیر کتابخانه آستانه حضرت فاطمه معصومه (س) را تشریح کرد.
وی گفت: در سال 1331 به همت تولیت آستانه به نام ابوالفضل تولیت معروف به «مصباح» با انتقال کتاب‌های خود به حرم این کتابخانه را شکل می‌دهد و در نهایت با عنایت آیت‌الله العظمی بروجردی (ره) کتاب‌های فراوانی به آن اهدا می‌شود و کتابخانهای با 4 هزار کتاب در درون حرم مطهر ایجاد می‌گردد.
حجت‌الاسلام غلام‌علی عباسی با بیان اینکه امروز شهر قم با وجود حوزه علمیه به عنوان پایگاه شیعی مرکز ایران شناخته می‌شود افزود: با هجرت حضرت فاطمه معصومه (س) به قم افق جدیدی باز شد که نخستین مکتب حدیثی بزرگ و گسترده مانند کافی، تهذیب، من لایحضره‌الفقیه و استبصار که به نوعی از قم برخواسته‌اند به وجود آمد.
مدیر پژوهشی آستانه حضرت فاطمه معصومه (س) خاطرنشان کرد: مکانت این شهر شیعی پس از حضور حضرت فاطمه معصومه (س)، مدرسه علمیه فیضیه که فیضی از سرچشمه آستانه آن حضرت را شکل داد و انقلاب اسلامی به دست پرورش‌یافتگان این مدرسه اتفاق افتاد افزایش یافت و توجهی خاص به علم و دانش و کتاب و کتابخانه شد.
وی یادآور شد: کتابخانه آستانه قبل از انقلاب، مرکزی برای بعضی از مجلات روزنامه‌ها و در نهایت زیرمجموعه‌ای بر جریان‌های دولتی بوده، بزرگان و علما از آن استفاده، نمی‌کردند اما بعد از انقلاب اسلامی تحولی بزرگ و عظیمی در کتابخانه رخ داد و در زمان تولیت مرحوم حجت‌الاسلام احمد مولایی گسترش پیدا می‌کند.
حجت‌الاسلام عباسی ادامه داد: حجت‌الاسلام مولایی به کمک حجت‌الاسلام سید جعفر کاشفی که هنرمند بزرگی بود به گسترش کتابخانه می‌پردازد و در مجموع هفتاد هزار کتاب خریداری و یا وقف کتابخانه می‌شود.
وی اضافه کرد: 4 هزار کتاب چاپ سنگی و دو هزار نسخه خطی در این کتابخانه وجود دارد و مجموعه‌ای تحت عنوان نفایس جمع‌آوری شده است.
مدیر پژوهشی آستانه حضرت فاطمه معصومه (س) گفت: با منصوب شدن آیت‌الله مسعودی به تولیت آستانه و تاکید مقام معظم رهبری به خدمات رسانی آستانه در نشر معارف اهل‌بیت (ع) موجب شد خدمات‌رسانی کتابخانه گسترش پیدا کند.
وی افزود: این کتابخانه روزانه در دو شیفت با 400 صندلی به دو هزار دانش‌پژوه امکان مطالعه فراهم می‌کند.
حجت‌الاسلام عباسی بیان داشت: کتابخانه آستانه مقدسه با دارا بودن کتب بسیاری در زمینه‌های علوم قرآنی و تفسیر، حدیث، رجال و تراجم، تاریخ جهان، تاریخ ایران، تاریخ اسلام، فرق و مذاهب، اخلاق و معارف اسلامی، علوم تجربی، طب قدیم، پزشکی، اشعار، دایره‌المعارف، کتب داستانی، لغت‌نامه، حقوق، علوم انسانی، فلسفه، ادبیات و عرفان، یکی از کتابخانه‌های ممتاز کشور محسوب می‌شود.
وی با بیان اینکه دسته‌بندی کتاب‌ها، موضوعی است و سرویس‌دهی به صورت قفسه بسته است یادآور شد: سالن مطالعه در طبقه همکف با دارا بودن کتب ویژه دروس حوزوی، به محل مطالعه طلاب و روحانیون اختصاص یافته است.
مدیر پژوهشی آستانه مقدسه حضرت معصومه (س) خاطرنشان کرد: مخزن کتب، اتاق مدیر کتابخانه، خانه مطبوعات، مرکز دارالتحقیق و فرهنگ اهل بیت (ع) در طبقه اول قرار دارد و طبقه دوم آن با یک سالن مطالعه و دارا بودن کتب کمک آموزشی برای دانشجویان و دانش‌‌آموزان است.
وی به امتیازات و ویژگی‌های کتابخانه آستانه حضرت معصومه (س) اشاره کرد و گفت: گنجینه قرآن کتابخانه حرم مطهر شامل، صدها جلد قرآن که تطور چاپ در آن لحاظ شده با خط‌های متنوع و ترجمه‌های مختلف فارسی، و لاتین از امتیازات این کتابخانه است.
حجت‌الاسلام عباسی با بیان اینکه نسخه‌ها‌ی خطی در مجموعه کتابخانه آستانه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است افزود: برخی از این نسخ، قرن‌ها است که در آستانه مقدسه نگهداری می‌شود و وجود کتاب‌های خطی به ویژه قرآن‌های خطی حائز اهمیت است، به گونه‌ای که قبلاً شخصی به عنوان کتابدار از آنها محافظت می‌‌کرده است.
وی بیان داشت: از دیگر مجموعه‌های ذی قیمت کتابخانه، کتب نفیسی است که از حیث کاغذ، قطع، کیفیت چاپ و ارزش هنری اهمیت فراوانی دارد و بیش از چهار هزار کتاب چاپ سنگی در کتابخانه آستانه در جایگاهی ویژه نگهداری می‌شود و مجموعه ارزشمندی از کتب به زبان‌های انگلیسی، فرانسه، روسی، اردو و آلمانی در کتابخانه آستانه موجود است و همه آنها بر اساس وقف، اهدا و خرید جمع‌آوری شده است.
حجت‌الاسلام عباسی با بیان اینکه کتابخانه آستانه 80 هزار کتاب را در 20 هزار عنوان،در خود جای داده ادامه داد: اخیراً کتابخانه خواهران با 200 صندلی و مخزن عمومی کتابخانه و همچنین کتابخانهای در پارک شهید با 80 صندلی تاسیس شده است.
وی از بنیانگذاری کتابخانه تخصصی پژوهشی آستانه مقدسه خبر داد و گفت: کتابخانهای در پژوهشکده علامه طباطبائی به نام کتابخانه تخصصی پژوهشی در حال ایجاد است که بیشتر سمت سوی قرآنی دارد.
مدیر پژوهش آستانه حضرت معصومه (س) به خانه مطبوعات کتابخانه اشاره کرد و افزود: خانه مطبوعات آستانه مقدسه با دارا بودن قریب به شش هزار جلد مجله و روزنامه صحافی شده یکی از گنجینه‌های ارزشمند این کتابخانه است.
وی یادآور شد: این مجموعه ذی‌قیمت از سالیان دور در آستانه مقدسه گرد آمده و از سال 1371 دور جدید فعالیت خانه مطبوعات آغاز شد و با انتقال مجموعه کتب و نشریات از مخزن موجود در صحن عتیق به ساختمان جدید مطبوعات در مخزن مستقلی قرار گرفت و گام‌های ارزشمندی برای گسترش و تقویت آن برداشته شده است.
حجت‌الاسلام عباسی با بیان اینکه خانه مطبوعات دارای سه آرشیو، نفایس، نشریات ادواری و آرشیو جاری نشریه است ادامه داد: استفاده از این کتابخانه برای عموم طلاب مطلقاً آزاد است، اما خروج کتاب از مخزن با ارایه کارت شناسایی میسر است.
وی به انتشارات این کتابخانه اشاره کرد و افزود: کتابخانه، نسخ خطی «النور فی‌الامام المستور» که درباره حضرت حجت (عج) به روایت اهل‌سنت، «آداب زیارت» فخری رازی و «آداب المدینه» از مرحوم طبرسی را چاپ و منتشر کرده است.
حجت‌الاسلام عباسی از توسعه کتابخانه آستانه مقدسه حضرت معصومه خبر داد و گفت: در قسمت شرقی حرم کتابخانهای با 12 هزار متر مربع با مدل‌ها و الگوهای روز ساخته می‌شود که برای چند سال آینده آماده خواهد شد.
وی با بیان اینکه هنوز نتوانسته‌ایم از کتابخانه‌های دیجیتالی استفاده کنیم خاطرنشان کرد: بانک اطلاعات در کنار کتابخانه داریم و در حال خریدن برنامه سیمرغ برای کتابخانه هستیم.