به گزارش خبرگزاري اهلبيت(ع) ـ ابنا ـ نشست علمي "روش شناسي مطالعات سياسي در قرآن" روز پنجشنبه 29 آبان 1388 و از سوی پژوهشكده علوم و فرهنگ اسلامي، با حضور حجج اسلام دكتر بهروزلك و دكتر قاضيزاده برگزار شد.
در ابتدای این نشست «حجت الاسلام دكتر غلامرضا بهروزلك» با بيان اينكه چگونه بايد سياست را مطابق با دستورات قرآن تنظيم كرد گفت: قرآن كريم به عنوان آخرين كتاب راهنما متكفل هدايت بشر در تمامي ابعاد زندگي به صورت مستقيم و غير مستقيم مي باشد و بدين جهت لازم است با روشهاي قابل فهم براي بشر به تنظيم مجدد اين ديدگاهها در قالب يك دستگاه فكري پرداخت و اينجاست كه روش استنباط ديدگاههاي قرآن در موضوعات مختلف مطرح مي شود و ميبايست با توجه به فراگيري قرآن ، رهنموهاي لازم را در عرصه سياسي از اين كتاب هدايت نيز جستجو نمود و به تبين ديدگاه و پاسخ آن به مساله سياست و قدرت پرداخت.
وي با بيان اينكه علاوه بر روشهاي مرسوم و سنتي در گذشته اسلامي، روشهاي جديدي نيز براي تبين ديدگاههاي سياسي قرآن كريم مطرح و به استخدام درآمده است، گفت:روش نشانه شناسي ايزوتسو و به تبع وي نصر حامد ابوزيد، يكي از اين روشهاست، كه اين نوشتار تلاش نموده است به بررسي ظرفيتهاي تحليل گفتمان در استنباط نظام فكري ـ سياسي موجود در قرآن كريم بپردازد ورويكردهاي تحليل گفتماني را كه در زمينه قرآني اجمالا قابليت كاربرد دارد، مي توان دو رويكرد تحليل انتقادي گفتمان با نمايندگي فركلاف و نيز رويكرد تحليل گفتمان لاكلا و موفه خلاصه نمود.
وي با اشاره به اينكه دليل تعلق رويكردهاي تحليل گفتماني به تفكرات نسبي گرايانه پسامدرن است گفت:از همان نگاه نخست مي توان حكم به تعارض اين ديدگاهها با قرآن كريم كه رويكردي مبناگرايانه دارد، نمود و فارغ از اين نگاه سلبي ، به نظر مي رسد از دو جهت مي توان با تحفظ بر مباني قرآني و با اعمال تغييرات و اصلاحاتي تحليل گفتماني را در مطالعات سياسي قرآن كريم به كاربرد.
وي با اشاره به قرآن کریم، آيات 17 و 18 سوره رعد، را كه به تقابل انديشه حق محور و انديشه باطل محور مربوط مي شود را بعد نخست اين بحث دانست و گفت: طبق اين رويكرد هرچند حق ثابت و موجب نفع انسانهاست، اما باطل به شيوه هاي مختلف غير ثابت و سيال ظهور كرده و خود را همانند زبد به عنوان حق معرفي مينمايد، و از اين جهت شناوري و سياليت موجود در تحليلهاي گفتماني را كه عمدتا تحت تأثير قدرتهاي مسلط ساخته ميشوند، مي توان با اين انديشههاي باطل محور همسو دانسته و آنها را در تحليل انديشه شناسي باطل محور به كار گرفت.
وي كاربرد تحليلهاي گفتماني در مطالعات قرآن كريم را كه به بازسازي مبناگرايانه آنها برمي گردد بعد ديگر بحث خواند و گفت: با انتقاد بر مباني نسبي گرايانه، شيوه الگوي تحليل گفتماني را در شناسايي محور و كانون يك گفتمان و چگونگي معنايابي ساير نشانه ها بر حول آنها،مي توان به شيوه مبناگرايانه بازسازي نمود كه به نظر مي رسد منافاتي با رويكرد قرآني نداشته باشد و مي تواند ساختمان انديشه و تفكر سياسي قرآن كريم را كه طبق آموزه هاي خود قرآن كريم و معارف اهل بيت عصمت و طهارت عليهم السلام بر حول محور توحيد شكل گرفته اند، توضيح دهند.
در ادامه «حجت الاسلام دكتر قاضيزاده» به عنوان ناقد نشست، با ارائه ديدگاههاي امام راحل در اين زمينه گفت: امام(ره) در تحليلهايشان با ديدگاه جمع گرايانه در روايات نگاه مي كردند و مجموعه نظام فكري ديني را در نظر ميگرفتند مثلا در بحث ربا اسلام مي خواهد ربا را از جامعه ريشه كن نمايد و با يك چوب كبريت به عنوان عوض نميتوان اين مسئله را حل كرد.
شایان ذکر است در پایان این نشست علمی، اساتید به سوالات حاضرین در جلسه پاسخ دادند.
...........................